بانک مرکزی: نماگر اقتصادی چهارمین ماه سال 97 منتشر شد. در بخش پولی و بانکی این نماگر، آمارها شامل خلاصه دارايیها و بدهیهای سيستم بانکی اعم از بانک مرکزی، بانکها و موسسات اعتباری غيربانکی، بانکهای تجاری، بانکهای تخصصی و بانکهای غيردولتی و موسسات اعتباری غيربانکی و نيز شامل ارقام عمده پولی و اعتباری و تسهيلات اعتباری بانکها و موسسات اعتباری به تفکيک عقود اسلامي است.
دنیای اقتصاد: مدتی است که موضوع نقدینگی به وفور در سخنرانیهای مختلف مسوولان به گوش میرسد و گویا تمام ارکان حاکمیتی پذیرفتهاند که در حالحاضر نقدینگی مهمترین مشکل نظام پولی کشور محسوب میشود.
شهرام معینی استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان
حامد قدوسی؛ استاد اقتصاد دانشگاه استیونس نیوجرسی
الف) بخش اول: آیا نقدینگی سرگردان قابل هدایت به جایی است؟
دنیای اقتصاد: بررسیها نشان میدهد اگر چه نقدینگی در سالهای گذشته از حیث سرعت رشد، الگوی بلندمدت تجربهشده در دهههای اخیر را تکرار کرده، اما از حیث کانالهای تزریق تغییر جهت داده است. در حالی که عمده دلیل افزایش نقدینگی در دهههای اخیر از کانال «بدهی دولت به بانک مرکزی» و در قالب «تامین مالی دولت» بوده، در ۴ سال گذشته مهمترین کانال افزایش نقدینگی «بدهی سیستم بانکی» به بانک مرکزی بوده است.
دنیای بورس: براساس آمار خلاصه داراییها و بدهیهای بانک مرکزی مربوط به سال ۱۳۹۶که روز شنبه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیر) منتشر شد، نقدینگی رشد بیش از ۲۲ درصدی داشت و به یک تریلیون و ۵۲۹ هزار و ۹۸۰ میلیارد تومان رسید.
براساس همین گزارش بدهی بانکهای غیردولتی و موسسههای اعتباری نیز با رشد بیش از ۱۱۰ درصدی به ۸۰ هزار و ۳۱۰ میلیارد تومان رسید.
بهروزرسانی تصویر آماری نظام بانکی کشور از سوی بانک مرکزی نشان میدهد سرگروه فشار به پایه پولی و انتشار پول پرقدرت اضافهبرداشتهای بانکها از حساب بانک مرکزی است. در گزارش بانک مرکزی وضعیت آماری بخشهای مختلف نظام بانکی و متغیرهای پولی تا دیماه سالجاری مشخص شد که بر مبنای گزارش منتشرشده بانک مرکزی، حجم نقدینگی در دیماه سالجاری به ۱۴۶۰ هزار میلیارد تومان رسید.
بهطور کلی انتظار میرود افزایش نقدینگی در جامعه اگر همزمان دو اثر تورمی و تامین مالی بنگاهها را در پی نداشته باشد، حداقل یکی از آنها را منجر شود، مگر اینکه نقدینگی وارد مسیرهای غیرمتعارف شده باشد. درخصوص تناقض اول: بر مبنای گزارشهای بانک مرکزی اگر چه در سالهای اخیر تورم رشد متناسبی با نقدینگی نداشته، اما شاخص قیمت بهطور کامل متناسب با حجم پول در گردش تخلیه شده است. درخصوص تناقض دوم: از سال ۱۳۹۲ تا آذر ماه سال جاری یک «شکاف پیوسته افزایشی» بین سپردهها و تسهیلات اعطا شده از سوی بانکها ایجاد شده است.
مطابق آمارهای بانک مرکزی، در سه ماه منتهی به آبان سال جاری رشد پول ۳ درصد بوده که این رقم در مدت مشابه سال قبل 1.5 درصد گزارش شد. نقدینگی از دو جزء اصلی پول و شبه پول تشکیل میشود. در تقسیمبندیهای اقتصادی، پول معادل اسکناس، مسکوک و سپردههای جاری و شبهپول معادل سپردههای مدتدار بانکی است.
روزنامه دولتی چاینا دیلی امروز در گزارشی اعلام کرد که به احتمال قوی دولت چین هدف رشد 9 درصدی نقدینگی را برای سال آینده میلادی در نظر خواهد گرفت. بدین ترتیب پایینترین رکورد تاریخی افزایش نقدینگی این کشور در سال آینده رقم خواهد خورد. نرخ رشد نقدینگی چین در یک دهه اخیر همواره بین 12 تا 17 درصد بوده است.
به گفته اکبر کمیجانی که در «دهمین همایش دو سالانه اقتصاد اسلامی؛ اشتغال و سرمایهگذاری در اقتصاد اسلامی و اقتصاد ایران» سخنرانی میکرد، رشد نقدینگی در دوازده ماه منتهی به پایان شهریور، به 23.8 درصد رسیده که نسبت به دوره مشابه سال قبل نزدیک به ۵ درصد افت داشته است.
