دنیای بورس: مهم‌ترین نکته که باید به آن توجه کرد ریزش قیمت‌ها در بازار جهانی و همچنین بلاتکلیفی وضعیت برجام و سیاست ارزی توسط دولت است. این موارد اثر زیادی هم از جنبه روانی و هم از جنبه بنیادی بر آینده اقتصاد کشور و سهام خواهند داشت.
عمده‌ترین عوامل اثرگذار بر بازارها در برهه فعلی
روزهای پایانی هفته گذشته قیمت ارز و سکه در بازارهای موازی مسیر اصلاحی را در پیش گرفت و شاخص کل بورس تهران کار خود را با رشد یک درصدی به پایان برد.
اخبار اولیه مربوط به راه‌اندازی بازار ثانویه ارز و نیز انتظار برای حصول نتیجه در مذاکرات ایران با کشورهای 4+1 سبب شد تا روز پنج‌شنبه قیمت سکه به سطوح پایین‌تر از 2800 هزار تومان و نرخ دلار در بازار غیر رسمی تا سطح 7800 تومان نیز اصلاح شود. پس از آن بود که اخباری در رابطه با عدم پیشرفت مذاکرات با کشورهای اروپایی منتشر شد (این اخبار بیشتر بر نبود راهکاری عملی برای رسیدن به وعده‌های کلی تاکید داشت) و این فضا با رسیدن اخبار دیگری که از شکل‌گیری بازار ثانویه ارز تحت سامانه نیما و در قالبی همچنان دستوری حکایت داشت، تکمیل شد؛ نتیجه آن که قیمت سکه در روز تعطیل هفته مجددا به بالاتر از 2900 هزار تومان رسید و دلار بار دیگر از 8000 تومان فراتر رفت.
همچنین بازارهای جهانی نیز پایان هفته سختی را پشت سر گذاشتند. با آغاز تعرفه‌گذاری دو کشور امریکا و چین بر روی محصولات یکدیگر، بازار کالاهای پایه افت شدیدی را تجربه می‌کند. در بورس فلزات لندن قیمت هر تن مس روز گذشته نهایتا در سطح 6300 دلار متوقف شد و هر تن روی پایین‌تر از 2750 دلار موقتا آرام گرفت. با این وجود قیمت نفت (علی‌رغم فشار ترامپ بر کشورهای عضو اوپک برای کاهش قیمت این محصولات) تغییرات محسوسی را تجربه نکرد.
در معاملات امروز بازار سهام نقش دو عامل اول به شدت پررنگ است.
تاکیدی دوباره بر تغییرات شدید قیمتی و استراتژی صحیح معاملاتی
در میانه هفته گذشته «دنیای بورس» در تحلیلی با عنوان الگوی بازنده در تلاطم بورس علل جهش‌ها و ریزش‌های قابل‌ملاحظه قیمت و شاخص‌های بازار را بر شمرد. در این گزارش تاکید شد که حجم نقدینگی فعال در معاملات اخیر بورسی در کنار فضای پرتلاطم اخبار سیاسی و اقتصادی سبب می‌شود تا الگوهای رفتاری بورس با بازه چند ماهه اخیر قابل قیاس نباشد. در این تحلیل به جهت‌گیری رایج و البته فریبنده معاملات اشاره شد و نیز بر اتخاذ رویکرد صحیح تاکید شد. بر این مبنا مطالعه گزارش فوق به مخاطبین توصیه می‌شود.
عقب‌نشینی جبهه تقاضا در نمادهای صادرکننده
آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، روز اقبال به آن دسته از نمادهای کالایی بود که طی سه ماه ابتدایی سال بر فروش خود در بازارهای صادراتی تاکید بیشتری داشتند و علی‌رغم سیاست تک‌نرخی‌سازی دلار با قیمتی در حدود 4200 تومان از این بازار چشم‌پوشی نکردند.
بدین ترتیب نمادهایی مانند «کاوه» و «زاگرس» به استقبال بازار ثانویه ارز و البته انتظار برای شمولیت در این دسته از شرکت‌ها در آینده‌ای نزدیک رفتند (بنا به مصوبات اخیر شرکت‌های پتروشیمی و فولادی بایستی ارز دلاری خود را با قیمت 4200 تومان به سامانه نیما منتقل کنند). در معاملات روز چهارشنبه «کاوه» تنها در سقف مجاز روزانه معامله شد و «زاگرس» ارقام بالاتر از 4000 تومانی قیمت سهم را ثبت کرد.
اخبار مایوس‌کننده از بازار ثانویه سبب شد تا «زاگرس» امروز در کف مجاز قیمتی نیز معامله شود و در دقایق پایانی مجددا در نزدیکی محدوده صف فروش قرار گیرد.
«کاوه» نیز تا نزدیکی کف مجاز روزانه افت قیمت را تجربه کرد؛ با این وجود گرایش تقاضا به این نماد در سطوح فعلی سبب شد تا قیمت پایانی سهم چندان دستخوش تغییر نشود. چشم‌انداز آتی از وضعیت و تصمیمات ارزی سبب می‌شود تا تقاضا در معاملات این نماد عقب‌نشینی چندانی تجربه نکند. گرچه تاخیر در عملی‌شدن این چشم‌اندازها در میان‌مدت می‌تواند بر قیمت سهم فشار وارد کند اما تصور امکان تداوم سیاست‌های فعلی ارزی در بلندمدت بعید به نظر می‌رسد.
«چکاپا» مصداق جالب دیگری از ناامیدی از سیاست‌های ارزی جدید است. کاغذ پارس از آن دست شرکت‌هایی است که می‌تواند ارز حاصل از صادرات خود را در بازار ثانویه به فروش رساند. این مساله سبب شد تا برآورد از سودآوری این شرکت در سال جاری زودتر از سایر شرکت‌های کالایی وارد فاز صعود شود. با این حال این نماد نیز امروز افت حداکثری قیمت سهم را تجربه کرده است.
رصد فضای معاملاتی گروه‌های مطرح بازار
در جلسه معاملاتی امروز فهرست نمادهای اثرگذار بر شاخص به صورت یکدست قرمزپوش بود. شاخص کل افتی در حدود 1.25 درصد داشت و عمدتا متاثر از افت قیمت هلدینگ‌های بزرگ پتروشیمیایی و نمادهای فولادی و سنگ‌آهنی این سطح از ریزش را تجربه کرد.
سه هلدینگ فارس، تاپیکو و پارسیان در معاملات پایانی افت بیش از 4 درصدی قیمت سهم را تجربه کردند و افت قیمت پایانی آنها نیز شدید و قابل‌ملاحظه بود. بدین ترتیب سه نماد «فارس»، «تاپیکو» و «پارسان» از جمله موثرترین نمادها در افت شاخص کل امروز بودند.
از گروه فلزات اساسی دو نماد «فولاد» و «فخوز» در فهرست نمادهای موثر بر شاخص قرار گرفته‌اند. در روزهای پایانی هفته پیش شایعاتی در خصوص کاهش تولید برخی شرکت‌ها در نتیجه مواجهه با کم‌آبی منتشر شد که توانست در بازه کوتاهی تغییر جهت در معاملات نمادهایی مانند «فولاد» را سبب شود. «دنیای بورس» در گزارش‌های اختصاصی به تحقیق این موضوع پرداخت. فضای شایعات مذکور ممکن است بر معاملات امروز نیز سایه انداخته باشد. در این رابطه نگاه کنید: تولید فولاد مبارکه با قدرت پیشین ادامه دارد.
با این وجود به نظر می‌رسد روند معاملات امروز «فولاد» چندان از سایر نمادهای فلزی قابل تفکیک نیست. اکثر نمادهای این گروه افت شدید قیمت سهم را تجربه کردند. علاوه بر نمادهای فولادی، ریزش قیمت‌ها در نمادهای گروه روی، مس و آلومینیوم نیز مشهود بود.
دو نماد بزرگ سنگ‌آهنی نیز امروز در زمره نمادهای موثر بر افت محسوس شاخص قرار گرفتند و در کف مجاز روزانه به معاملات خود پایان دادند. شایعه کاهش تولیدات در اثر کم‌آبی در رابطه با دو شرکت گل‌گهر و چادرملو نیز قوت گرفته بود. در این رابطه گزارش پاسخ مدیران دوقلوهای سنگ‌آهنی به روند تولید را مطالعه کنید.
پالایشگاه نفت اصفهان از جمله شرکت‌هایی است که مساله کاهش تولید در پی کم‌آبی در رابطه با آن از صحت نسبی برخوردار بوده است. فشار فروش در این نماد در مقایسه با سایر نمادهای هم‌گروه بیشتر بود. در رابطه با وضعیت کلی نمادهای پالایشی و وضعیت سودآوری در فصل بهار باید در نظر داشت اگر چه قیمت نفت در بازارهای جهانی در سطوح بالایی به سر می‌برد، کرک‌اسپرد محصولات پالایشی در فوب سنگاپور (به عنوان مرجعی در بازارهای آسیا) با افت شدید مواجه شده است. این مساله می‌تواند سود این شرکت‌ها را کاملا متفاوت از انتظارات موجود رقم بزند. در این رابطه زنگ هشدار برای سهام پالایشی را نگاه کنید.
گروه خودرو و قطعه‌سازان از معدود گروه‌هایی بودند که در معاملات امروز با رشد نسبی قیمت سهم مواجه شدند. البته فشار فروش در این گروه نیز در معاملات پایانی شدت بیشتری گرفت و دامنه رشد قیمت‌ها محدود شد. پیش از این در رابطه با وضعیت فعلی نمادهای این گروه توضیحات بسیاری داده شده است. عدم حصول توافق در زمینه حفظ برجام و خروج شرکای اروپایی می‌تواند ضربه سنگینی برای خودروسازان داخلی در پی داشته باشد و از این منظر این گروه همچنان با ریسک قابل‌توجهی مواجهند. ضمنا رشد نرخ ارز تخصیص‌یافته به این گروه نسبت به سال گذشته قابل‌ملاحظه بوده است؛ به نحوی که بعید می‌رسد مجوز افزایش نرخ فروش محصولات بتواند میزان افزایش هزینه‌ها را پوشش دهد. به خصوص که این شرکت‌ها با ضعف عملیاتی شدیدی مواجهند. بر این مبنا به نظر نمی‌رسد عملکرد فصل بهار این شرکت‌ها چندان دلچسب باشد. با این وجود اخیرا این گروه به عنوان گروه بتامنفی فضای عمومی بازار عمل می‌کند و سطوح فعلی قیمت‌ها نیز مزید بر علت شده است تا گرایش به این نمادها در چنین شرایطی بیشتر جلوه کند. با این وجود تاکید می‌شود حضور در معاملات این گروه با رویکرد کسب سود در جریان نوسانی می‌تواند با ریسک زیادی همراه باشد.