اصلاح ادامهدار ارز و طلا
قیمت ارز و سکه در روزهای ابتدایی هفته رکوردهای بیسابقهای ثبت کرد و واکنشهای متفاوتی را در سطح بازارها و نیز از جانب مسئولان دامن زد. سلسله این حوادث سبب شد تا دولت ظرف کمتر از 3 ماه از سیاست دستوری یکسان سازی نرخ ارز آن هم با اختلاف فاحش نسبت به نرخهای واقعی بازار عقبنشینی کند. عقبگرد دولت در این حوزه و زمینهسازی برای انتقال بخشی از مبادلات ارزی به بورس در اولین مرحله سبب قرار گرفتن نرخ دلار و سکه در مسیر نزولی شد. به نحوی که نرخ دلار از ارقام بالاتر از 9 هزار تا سطح 7700 تومان عقب نشست و سکه نیز از سطوح نزدیک به 3 میلیون تومان به کانال 2 میلیون و 800 هزار تومانی بازگشت. برخی دیگر نیز بر این عقیدهاند که برخی از خوشبینیهای سیاسی اثر مهمتری در تعدیل نرخ ارز داشتهاند. اظهارنظر مدیران وزرات خارجه کشور از خوشبینی نسبت به آینده برجام بدون آمریکا و به کمک اروپایی از عواملی است که از شدت هراس در اقتصاد کشور میکاهد. در این میان بازار ارز به نوعی دماسنج سیاسی کشور بوده که در دوره تلاطم همیشه واکنش هیجانی داشته است. بر این اساس اگر وعده ارائه پیشنهاد منطقی اروپا در قبال برجام تا پایان ماه میلادی جاری (3 روز آینده) به تحقق بپیوندد و از طرفی اظهارنظرهای سران کشور نیز همسو با این موضوع باشد باید به کاهش تلاطم بازارها امیدوار بود.
ابلاغیه اخیر هیات دولت در رابطه با ایجاد بازار ثانویه ارز برای مبادله بخشی از منابع ارزی حاصل از صادرات کالاهای غیرپایه ( معادل 20 درصد از ارز صادراتی) نیز در کاهش فعلی سطح قیمتها در بازار ارز اثرگذار بوده است. با این حال به نظر میرسد بار دیگر دولت به دنبال اجرای سیاست دستوری است و در این شرایط نیز نباید انتظار اثر مفیدی از این موضوع داشت. با این رویه نمیتوان به موفقیت دولت در کنترل بازار ارز امیدوار بود و تنها امید به سیگنال مثبت سیاسی است.
بیواکنشی سکه به افت دلار
نکته قابل توجه در معاملات امروز این 2 بازار عدم تناسب کاهش قیمت دلار و سکه است. در حالی که نرخ دلار در معاملات امروز افتی در حدود 300 تومان داشت قیمت سکه تفاوت چندانی با داد و ستدهای روز گذشته نداشته و در بازهای مشابه نوسان میکند.
به عقیده برخی کارشناسان سهولت امکان داد و ستد در بازار سکه سبب میشود تا نوسانات این بازار شکلی واقعیتر نسبت به بازار ارز داشته باشد. اگر قیمت سکه در معاملات امروز را در حدود 2810 هزار تومان در نظر بگیریم نرخ دلار بر مبنای سکه بیش از 8600 تومان خواهد بود. در این شرایط تثبیت قیمت دلار در سطوح فعلی میتواند روند نزولی قیمت سکه را شدت بخشد. در عین حال حباب قیمتی سکه میتواند نشان از انتظارات صعودی معاملهگران بازار طلا از آینده دلار باشد.
بازار ثانویه ارز و قدرت اثرگذاری آن
بر اساس مصوبه اخیر انتظار میرود که با فراهمکردن بستری مناسب برای ملاقات آزادانه عرضه و تقاضای ارز، قسمتی از تقاضای مازاد و سفتهبازانه از بازار ارز حذف شود و قیمتها در بازار در وضعیت کاراتری تعیین شود. شواهد نیز نشان میدهد که تصمیم اخیر دولت برای ساماندهی بازار ارز در فروکشکردن اولیه هیجانات و اصلاح نرخها تا حدودی موثر بوده است. اگر چه این قدم را به قطع میتوان گامی مثبت در جهت تزریق آرامش به بازار ارز تلقی کرد، با این حال موفیقتآمیز بودن چنین برنامهای همچنان جای تردید دارد.
برخی کارشناسان معتقدند که کارایی و عملکرد مطلوب آخرین مصوبه دولت برای شکلدهی به بازار ارز توافقی در بورس تهران، به نوع پیادهسازی آن بستگی دارد و از پیش نمیتوان به موفقیت آن خوشبین بود. این دسته از کارشناسان از احتمال ایجاد محدودیت دامنه نوسان بر اساس نرخ پایه دستوری برای ارز در ساز وکار جدید اشاره میکنند.
عوامل اثرگذار در روزهای آینده ارز و طلا
نخست اینکه نوسانات قیمت طلا در بازار داخل به شدت به نرخ ارز وابسته است. بر این اساس بیش از هر چیز دیگری باید نوسانات دلار را رصد کرد. در این میان عوامل اثرگذار بر نرخ ارز در بازار داخل، رویه سیاستگذاری (احتمالا با تکرار اشتباهات گذشته همراه باشد) و مهمتر از آن احتمال ارائه بسته پیشنهادی اروپا در قبال برجام است. از سوی دیگر باید به کارشکنیهای مداوم آمریکا برای از بین بردن این عهدنامه بینالمللی (برجام) نیز توجه داشت. آمریکا از هیچ تلاشی برای ضربه زدن به اقتصاد کشور و برجام صرف نظر نکرده و احکام جدید از سوی خزانهداری آمریکا برای فشار بر کشورهایی که قصد همکاری با ایران را دارند، روز به روز بیشتر میشود، تلاش برای کاهش هر چه بیشتر خرید نفت ایران از سوی شرکاری استراتژیگ آمریکا نظیر ژاپن و کره نیز وجود دارد.