نبض هیجانات ارزی در دستان «مجلس»/ جدال FATF و تلاطم بازار

09:22 - 1400/01/21
نرخ دلار در معاملات امروز مسیر نزولی را در کانال 13 هزار تومان تجربه می‌کند. پس از پاتک رسانه‌ای و عرضه‌های نسبی که در بازار افت شدید نرخ دلار را به دنبال داشت، هراس میان دلالان محسوس است. در این شرایط فارغ از انتقادات یا موافقت‌هایی که با FATF وجود دارد این موضوع در ماه‌های اخیر یک عامل مهم برای تعیین جهت نرخ دلار در بازار بوده است.
نبض هیجانات ارزی در دستان «مجلس»/ جدال FATF و تلاطم بازار

دنیای بورس: نرخ هر دلار تا ساعت 12:45 حدود 13600 تومان بود. قیمت هر سکه نیز حدود 3 میلیون و 900 هزار تومان معامله می‌شود. همچنان نوسانات قیمتی طلای داخلی به دلار وابسته است. در گزارش‌های پیشین به اثر اظهارنظرهای داخلی در خصوص FATF اشاره شد. در این خصوص در پایان خرداد یکی از عواملی که به هیجان بازار ارز دامن زد اظهارنظرها در مخالفت با این سازمان بود. موافقان با تصویب لوایح مرتبط، بر این موضوع تاکید دارند که اگر نمایندگان با  این لایحه موافقت نکنند هیچ کشوری با ایران همکاری مالی نخواهد داشت. در این خصوص بعضا شنیده می‌شود که بعضا همسایگان ایران نیز بر لزوم خروج ایران از لیست سیاه FATF تاکید کرده‌اند. بر اساس اخبار موجود فردا (یکشنبه) لوایح مرتبط ابتدا در جلسات کارشناسی و در ادامه در صحن علنی بررسی می‌شود. مخالفت‌های زیادی در این خصوص مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد درک کاملی از وضعیت و بحران اقتصادی کشور ندارند.

با این حال علت مخالفت‌ها با این لایحه به صورت کامل مشخص نیست در حالی‌که موافقان تاکید دارند که عضویت در این سازمان به قطع هیچ ضربه‌ای به منافع سیاسی کشور وارد نمی‌کند. با این حال انتقاداتی در مخالفت با لوایح پولشویی و همچنین مقابله با تامین مالی تروریسم مشاهده می‌شود که به نظر می‌رسد تصویب آن منافعی را نشانه گرفته است.

واکنش اقتصاد به FATF چیست؟

فارغ از نظرات کارشناسی اما اقتصاد به خصوص بازار ارز نسبت به عضویت یا عدم عضویت ایران در این سازمان حساسیت بالایی را نشان داده است. بعضا تحلیل‌هایی شنیده می‌شود که عدم موافقت مجلس با این لوایح باعث عدم خروج ایران از لیست FATF می‌شود. در نتیجه سایر کشورها از همکاری مالی با ایران خودداری می‌کنند. همین موضوع می‌تواند بهانه‌ای باشد برای همراهی اروپا، چین و حتی روسیه با آمریکا و قطع امید نسبت به برجام باشد. نباید فراموش کرد در فشارهای اقتصادی آمریکا امید به تامین درآمد ارزی کشور و جلوگیری از ضربه بیشتر با همکاری سایر طرف‌های باقیمانده در برجام است. فضای اقتصادی کشور همچنان متلاطم است که ریشه عمده این نابسامانی در نوسانات شدید بازار ارز است. حال این‌که بازار ارز علاوه بر انتظارات اقتصادی به عنوان دماسنج سیاسی اقتصاد کشور عمل می‌کند و موافقت با FATF چشم‌انداز ادامه تعامل با جهان را روشن می‌سازد.

اگر در بازار ارز نشانه‌ها از ضعف سمت عرضه به واسطه عدم همکاری دیگر کشورها آشکار شود، بار دیگر باید در انتظار رشد نرخ دلار بود. همان‌طور که اشاره شد دلار در شرایط کنونی و با چشم‌انداز موجود همچنان دارای حباب قیمتی است اما این حباب در آینده می‌تواند به واسطه انتظارات به واقعیت تبدیل شود. بر این اساس اگر کشور با افت درآمدهای ارزی مواجه شود و به واسطه مخالفت نمایندگان مجلس در قبال FATF سایر کشورها نیز از همکاری با ایران خودداری کنند، احتمالا دور جدیدی از تلاطم را در اقتصاد کشور به واسطه این مخالفت‌ها را انتظار داشت. در این شرایط احتمال واکنش تند بازار و تلاطم دوباره ارزی وجود دارد؛ نباید فراموش کرد که تلاطم اقتصادی کشور همراه با تلاطم ارزی از نظر اقتصادی دارای منطق است و نمی‌توان این موضوع را انکار کرد. به نظر می‌رسد دلالان ارزی انتظار تصویب لایحه CFT را در جلسه فردای مجلس می‌کشند و به همین دلیل از داغ کردن نرخ دلار خودداری می‌کنند، با این حال عدم موافقت نمایندگان مجلس و در ادامه دیگر ارکان نظام می‌تواند بهانه‌ای را برای دلالی و رشد نرخ فراهم کند. در حالی‌که موافقت نهایی با عضویت ایران در FATF می‌تواند ضربه‌ای به دلالان باشد.

این موضوع سیگنالی به فعالان اقتصادی برای ادامه ارتباط ایران با جهان محسوب می‌شود و می‌تواند موج دوم تخلیه حباب دلار را رقم بزند. از سوی دیگر مخالفان این لوایح باید در قبال تلاطم احتمالی که در ماه‌های اخیر نیز مشاهده شده است، پاسخگو باشند.