دنیای بورس: دلار در معاملات روزهای اخیر پس از یک موج جهشی بار دیگر وارد فاز استراحت شده است. روند نرخ دلار از ابتدای سال در نمودار زیر آورده شده است. همان‌طور که مشاهده می‌شود استراحت کنونی دلار 6 امین فازی است که از ابتدای سال در نمودار مشاهده می‌شود. حال این‌که در 5 دوره قبلی پس از استراحت بار دیگر در مسیر صعودی قرار گرفته و این روند نیز پس از دوره استراحت با شتاب بالایی همراه بوده است. در آخرین قیمت‌های امروز تا ساعت 8 هر دلار 17 هزار تومان و هر سکه بهار آزادی طرح جدید 5 میلیون تومان معامله شد. سکه همچنان به دنبال دلار حرکت می‌کند.
سمت و سوی دلار در شرایط کنونی کدام سمت است؟
نگاهی یک‌جانبه‌گرایانه به نمودارها و بی‌توجه به واقعیت‌ها ممکن است اشتباه بزرگی را برای یک معامله‌گر رقم بزند. در این خصوص نگاهی به روند دلار از ابتدای سال کاملا مشخص می‌کند هر بار دلالان از بهانه‌ای برای داغ کردن دلار در شرایطی که سیاست‌گذار سیاست‌های اشتباهی اتخاذ کرده یا در ماه‌های اخیر منفعل بوده است بهره برده‌اند. البته بهانه‌ها پشتوانه نسبی برای صعود دلار فراهم کرده بودند. برای مثال تحریم‌های نفتی آمریکا به افت صادرات کشور در آمار رسمی دامن زد. هراس از ادامه اثرگذاری تحریم‌ها همچنان باقی است و نمی‌توان گفت که دلار بدون هیچ دلیلی رشد کرده است. آری اگر بنا باشد که درآمد ارزی سال گذشته کشور تکرار شود یا حتی افت نسبی داشته باشد سطوح کنونی دلار به زودی واگذار می‌شود و باید در انتظار نزول دلار بود.
با این حال واقعیت‌ها از صادرات کشور چیز دیگری را نشان می‌دهد. گرچه آمار رسمی از صادرات نفت کشور در دسترس نیست (البته منطقی است بنا نیست در شرایطی که آمریکا به دنبال شناسایی مشتریان نفت ایران است با اعلام آمار صادرات راه برای تحریم مشتریان نفتی کشورمان فراهم سازیم) آمار از صادرات غیرنفتی در نیمه اول سال نشان از رشد 13 درصدی درآمد ارزی کشور و در عین حال افت 12 درصدی واردات حکایت دارد. در این شرایط باید توجه داشت هر میلیارد دلار با فرض نرخ دلار 20 هزار تومانی، توانایی جذب 20 هزار میلیارد تومان نقدینگی (حدود 1.25 درصد از نقدینگی کشور) را دارا است؛ بر این اساس نگاهی به آمار تجارت خارجی نیمه نخست می‌تواند به تحلیل‌گران ارزی کمک شایانی داشته باشد. در ادامه جدول آمار تجارت از «دنیای اقتصاد» آورده شده است.
بهانه‌ای برای جهش دوباره بعد از فاز استراحت
باید گفت در شرایط کنونی امکان رشد دوباره دلار فراهم است. بهانه جهش دوباره دلار مطابق 5 دوره اخیر نیز در هفته نخست آبان و آغاز تحریم‌های نفتی آمریکا مشاهده می‌شود. بر این اساس با وجود عقیده به حبابی بودن نرخ دلار اما نمی‌توان با قطعیت از نزول دلار صحبت کرد. با این حال با توجه به اخبار موجود از تلاش اروپایی‌ها برای هموار ساختن مسیر صادرات کشورمان و همچنین آمارهای موجود از درآمد ارزی و مقایسه نقدینگی ارزی کشور و همچنین رونق بورس می‌توان گفت اگر موج دیگری نیز پیش رو باشد، موج پایانی صعود دلار است.
در این موج سیاست‌گذار می‌تواند یک گام اصلاحی بزرگ در اقتصاد کشور بردارد. در گزارش‌های آتی به بررسی این موضوع پرداخته می‌شود.
دلار زیر فشار سیاست‌گذار؟
اما از سوی دیگر تفاوت فضای کنونی برای سیاست‌گذار با دوره‌های پیشین استراحت دلار در این است که دلار تمامی عوامل منفی روانی را پیش‌خور کرده است. همان‌طور که اشاره شد آخرین دوره رشد دلار با پشتوانه روانی تا یک ماه آینده است. طی ماه‌های اخیر نیز سیاست‌گذار کاملا وضعیت منفعلانه‌ای را در پیش گرفته است. پس از تغییر رئیس بانک مرکزی و بالا رفتن تب دلار سیاست‌گذار ترجیح داده است تا موافقت کامل تمام ارکان نظام از دخالت و عرضه دلارهای بانک مرکزی خودداری کند. در شرایط کنونی موافقت شورای هماهنگی اقتصادی با حضور رئیس دولت، رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه برای عرضه ارز گرفته شده است. حال این‌که واقعیت‌های اقتصادی حاکی از این موضوع است که اگر واقعا منابع ارزی به صورت اسکناس در دسترس باشد سرکوب دلار در سطوح کنونی به مراتب راحت‌تر از نرخ‌های زیر 10 هزار تومان است.
حال دلار در دو گانگی قرار دارد، از طرفی بهانه‌های صعودی ناشی از اثرات روانی و وضعیت نموداری و از سوی دیگر واقعیت‌های موجود در اقتصاد کشور. با این حال باید در انتظار تصمیم نهایی سیاست‌گذار برای ورود به بازار بود. علاوه بر این آمار صادرات کشور و همچنین وضعیت صادرات نفت و تراز ارزی کشور نیز در شرایط کنونی اهمیت قابل توجهی دارد. نکته سوم میزان ارز به صورت اسکنال در دسترس بانک مرکزی است. طی روزهای آتی می‌توان اظهار نظر دقیق‌تری از وضعیت دلار در آینده داشت. اما همچنان به نظر می‌رسد ریسک خرید دلار بسیار بالاتر از بازدهی مورد انتظار است. خریداران کنونی ممکن است به دلار بیش از 20 هزار تومان دلخوش باشند در حالی‌که این دلار کاملا قابل سرکوب است، این موضوع در کنار جذابیت بازارهای رقیب مانند بورس قرار می‌گیرد.
با تمامی این تفاسیر بازی دلار در یک ماه آینده بسیار جذاب است.
