ارز به رکوردزنی ادامه می‌دهد؟

جهت‌گیری دلار در مواجهه با ریسک‌های غیراقتصادی

23:05 - 1400/01/17
نرخ هر دلار آمریکا در معاملات روزهای گذشته بار دیگر اوج گرفته است. نسبت به پایان هفته گذشته دلار رشد نزدیک به 150 تومانی (معادل 3.5 درصد) را تجربه کرده است. در این مدت قیمت هر سکه طرح جدید نیز رشد 5.6 درصدی را تجربه کرد. ریسک‌های غیراقتصادی بار دیگر تلاطم بازار ارز را به دنبال داشته است. رشد این‌چنینی ارز و سکه در بازار داخل مورد انتظار نبود اما ظهور ریسک غیراقتصادی بار دیگر تقاضای سفته‌بازی را در بازار ارز افزایش داده است.
جهت‌گیری دلار در مواجهه با ریسک‌های غیراقتصادی

جهش قیمت سکه در معاملات نقد در بازار آتی نیز منعکس شد به این ترتیب آخرین قرارداد فعال آتی سکه (شهریور 97) در کانال یک میلیون و 650 هزار تومانی معامله می‌شود. این قرارداد نسبت به هفته گذشته رشد بیش از 4 درصدی را تجربه کرده است. در این میان یورو با رشد نزدیک به 8 درصدی از پایان هفته گذشته پیشتاز بازارهای داخلی بوده است. برای مسیریابی نرخ دلار به نظر می‌رسد باید به انتظاراتی پیش از تلاطم دلار در این بازار وجود داشت و همچنین عواملی که موجب رشد این‌چنینی دلار شده است، توجه کرد.

بر اساس شنیده‌ها موج تقاضای سرمایه‌گذاری در بازار ارز باعث تلاطم نرخ دلار در بازار شده است. این تقاضا که با ریسک‌ها غیر اقتصادی و احتمالا به دلیل ناآرامی‌های داخلی در بازار شایع شده است، به رشد نرخ دلار دامن زده است. به این ترتیب تلاش بازارسازان ارزی نیز در سمت عرضه برای کنترل نوسانات چندان موثر نبود. پیش از این انتظار افزایش تقاضای دلار تا اواسط دی همگام با آغاز سال جدید میلادی وجود داشت اما جهش‌های اخیر دلار را نمی‌توان به دلیل افزایش تقاضا از این ناحیه دانست. بر این اساس تقاضای موجود در بازار تقاضای سرمایه‌گذاری و ناشی از هراس موجود به وجود آمده است.

در این میان تقاضا در بازار سکه نیز بار دیگر اوج گرفته است. بخش قابل توجهی از رشد قیمت سکه در بازار داخلی ناشی از جهش نرخ دلار و همچنین رشد قیمت طلا در بازار جهانی است. در این خصوص قیمت طلا نسبت به پایان هفته گذشته رشد حدود 20 دلاری (حدود 1.5 درصد) را تجربه کرده است. بر این اساس رشد تقریبا همگام قیمت سکه را تحت تاثیر بازارهای اثرگذار شاهد هستیم (ارزش ذاتی سکه از قیمت طلای جهانی و همچنین نرخ دلار اثر می‌پذیرد).

سرانجام بازار ارز

در شرایط کنونی شاید سوال اصلی این باشد که آیا باید به سمت خرید دلار حرکت کرد. در جواب به این سوال باید به چندین نکته توجه کرد. رشد این‌چنینی نرخ دلار به طور قطع باب میل بازارساز ارزی نیست و بر این اساس باید در انتظار سرکوب نرخ دلار مطابق با دوره‌های هیجانی پیشین بود. در این میان باید گفت حرکت سرمایه‌ها به سمت بازار ارز که از هراس کاهش ارزش سرمایه‌ها نشات گرفته می‌تواند ریسک بالایی را برای اقتصاد به همراه داشته باشد و در نتیجه بازارساز ارزی به منظور کنترل بازار تمام تلاش خود را برای کاهش نرخ انجام ‌می‌دهد. مشابه این روند را پیش از این بازار ارز تجربه کرده است و تجربه نشان داده در سال‌های اخیر نهاد ناظر ارزی در کنترل تلاطم موفق عمل کرده است. تلاطم به صورت موقت در شرایط کنونی اجتناب‌ناپذیر بود اما به نظر می‌رسد بار دیگر این هیجان در بازار سرکوب شود.

در مسیر کنترل نوسانات شدید نرخ دلار البته مشکلات زیادی نیز گریبان‌گیر نهاد ناظر خواهد بود. یکی از مشکلات عمده انتظار برای تصمیم ترامپ در خصوص برجام در هفته آینده است. تلاطم پیشین ارزی و نوسانات شدید نرخ دلار پیش از این در میانه‌های مهر و همگام با علنی شدن کارشکنی‌های ترامپ در قبال برجام رخ داد. در شرایط کنونی بار دیگر اظهارنظرهای غیرمنطقی و تلاش ترامپ برای لغو برجام حتی در کلام نیز می‌تواند در ایجاد تلاطم ارزی اثرگذار باشد. در این شرایط نقش بازارساز ارزی پررنگ‌تر از قبل خواهد شد.

بر این اساس روند نرخ دلار در معاملات پایان هفته از اهمیت بالایی برخوردار است. انتظار می‌رود در معاملات فردا بر شدت عرضه‌ها از سوی بازارساز ارز افزوده شود. این موضوع احتمالا با آرامش نسبی در فضای داخلی می‌تواند از شدت تلاطم ارزی بکاهد و مسیر نرخ را نزولی کند. اما در خصوص هفته آینده بار دیگر باید در انتظار اظهارنظرهای احتمالا غیرمنطقی رئیس‌جمهور آمریکا بود. واکنش فعالان بازار ارز به این صحبت‌ها و جبهه‌گیری عمومی نسبت به این موضوع می‌تواند در روند دلار اثرگذار باشد.

اگر دلار مطابق با انتظار در پایان هفته سرکوب شده و شاهد بازگشت آرامش به بازار ارز باشیم واکنش قیمت سکه نیز به تناسب مورد انتظار است. شدت اثرگذاری نرخ دلار در روند قیمت سکه نسبت به طلای جهانی بیشتر بوده است و با توجه به حباب موجود در قیمت سکه افت احتمالی نرخ دلار (باید در انتظار معاملات فردا ماند) می‌تواند روند قیمت سکه را نیز نزولی کند. در این شرایط معاملات بازار آتی جذاب خواهد بود. با سیگنال بازار نقد به آتی افزایش تعداد موقعیت‌های فروش می‌تواند مسیر قیمتی را نزولی کند. بر این اساس در شرایط کنونی رفتار بازارساز ارزی (نحوه عرضه در صرافی‌ها بانک‌ها) و رفتار سفته‌بازانه معامله‌گران در بازار ارز که احتمالا از ریسک‌های غیر اقتصادی نشات می‌گیرد، باید رصد شود.