روند شاخص کل بورس تهران در دوسالگی فعالیت دولت سیزدهم بیانگر افزایش تراز 44 درصدی شاخص کل است. رشد شاخص‌های سهامی، بازدهی مثبت اسمی نصیب سهامداران می‌کند اما این نوع بازدهی در کشور‌هایی که محیط اقتصادی متورم دارند؛ معیار مناسبی برای سنجش بازدهی سرمایه‌گذاری به شمار نمی‌رود.
برای ارزیابی درست بازدهی یک دارایی در محیط اقتصادی متورم، از بازدهی واقعی یا بازدهی تعدیل شده استفاده می‌شود. بازدهی واقعی نیز به بازدهی تعدیل شده بر اساس نرخ تورم گفته می‌شود. بورس تهران در شهریور ماه سال 1400 شاهد ریزش 8.5 درصدی شاخص کل بود اما با وجود افزایش 3.77 درصدی شاخص قیمت مصرف کننده، بازدهی تعدیل شده این ماه به منفی 12 درصد کاهش یافت.
رشد تورم با 2.4 برابر سرعت شاخص کل
بازدهی 44 درصدی شاخص کل بورس تهران به نسبت تورم 106 درصدی شاخص قیمت مصرف کننده از نیمه دوم مرداد ماه سال 1400 تا نیمه مرداد ماه 1402 نشان می‌دهد که تورم کشور در دوساله فعالیت دولت سیزدهم، با سرعتی 2.4 برابر سرعت رشد شاخص بورس تهران حرکت کرده است.
بازدهی تعدیل شده شاخص کل در 24 ماهه فعالیت دولت سیزدهم که با احتساب نیمه دوم مرداد 1400 و نیمه اول مرداد 1402 در 25 بخش قرار می گیرد؛ در 11 بخش مثبت بوده و 14 بخش مابقی منفی به ثبت رسیده است. در بین ماه‌های مثبت، تنها اسفند 1401 و فروردین 1402 بیش از 10 درصد بازدهی تعدیل شده رخ داده و در بین ماه‌های منفی افت بیش از 10 درصد در 4 ماه به ثبت رسیده است.
بازدهی تعدیل شده تجمعی بورس تهران نیز در این مدت تنها در انتهای نیمه دوم مرداد ماه 1400 مثبت بوده و تا انتهای اسفند 1401 به منفی 41 درصد نیز رسیده است. رشد اخیر شاخص بورس تهران و ثبت سقف تاریخی در بهار امسال نیز برای رسیدن به سطح تورم کافی نبود و حتی در شرایط صعودی شاخص کل نیز بازدهی تجمعی از نیمه مرداد ماه 1400 به منفی 14 درصد رسید.
با شروع روند اصلاحی و پس از آن روند رکودی معاملات سهامی، بورس تهران شاهد عقب‌ماندگی بیشتری نسبت به شاخص قیمت مصرف کننده شد و بازدهی تعدیل شده تجمعی شاخص کل از نیمه مرداد ماه 1400 تا نیمه مرداد 1402 به کمتر از منفی 30 درصد رسیده است.
این مسئله نشان می‌دهد که به طور متوسط، فعالان بازار سهام با وجود پذیرش ریسک بالای سرمایه‌گذاری سهامی، در دوساله فعالیت دولت سیزدهم نه‌تنها بازدهی مثبتی نسبت به تورم اقتصاد کشور دریافت نکرده‌اند؛ بلکه بیش از 30 درصد نسبت به آن عقب مانده‌اند. جای سوال اینجاست که سهامداران خرد با چه انگیزه‌ای در یک بازار سهامی، که در بلندمدت نیز بازدهی تعدیل شده منفی 30 درصدی دارد، سرمایه‌گذاری کنند.
