به گزارش اکوایران بررسی جریان نیروی کار در اقتصاد ایران نشان می دهد نزدیک به 15 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته شاغل بوده اند در پاییز امسال دیگر دارای شغل نبوده و بیکار شده و یا به طور کلی از بازار کار خارج شده اند. همچنین نزدیک به 30 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته بیکار بوده، در این بازه زمانی یک ساله نتوانسته برای خود شغلی دست و پا کنند به دلیل ناامیدی از پیدا کردن شغل در پاییز امسال از بازار کار خارج شده و در زمره جمعیت غیر فعال اقتصادی قرار گرفته اند. بر اساس آمار بالغ بر 96 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته تمایلی به کار کردن نداشته اند در پاییز امسال نیز همچنان جویا و متقاضی نبوده و خارج از جمعیت فعال اقتصادی قرار دارند.
کل جمعیت ایران که در سن کار( 15 ساله و بیشتر) قرار دارند حدود 63 میلیون و 886 هزار نفر برآورد شده که از این تعداد 26 میلیون و 207 هزار نفر تمایل به کار کردن دارند. به بیان دیگر تنها 41 درصد از ایرانیانی که در سن کار قرار دارند متقاضی شغل هستند که به این گروه جمعیت فعال اقتصادی گفته می شود. جمعیت فعال اقتصادی به دو گروه شاغل و بیکار تقسیم می شود،از تقسیم جمعیت بیکار به جمعیت فعال اقتصادی نرخ بیکاری به دست می آید. بر این اساس می توان گفت که از منظر اقتصادی کسی بیکار محسوب می شود که جویای شغل باشد و نواتند شغلی پیدا کند و کسانی که جز جمعیت فعال اقتصادی نبوده یا به هر دلیلی متقاضی شغل نیستند، در محاسبات نرخ بیکاری آورده نمی شوند.
چنانچه فرد بیکار طی یک ماه دیگر جویای کار نباشد و به دنبال کار نگردد، از جمعیت فعال اقتصادی خارج می شود. در اقتصاد ایران به دلیل نامساعد بودن شرایط اقتصادی و بازار کار، بسیاری به دلیل ناامیدی از پیدا کردن شغل از از جست و جوی شغل دست می کشند و با خارج شدن از جمعیت فعال اقتصادی در محاسبات نرخ بیکاری آورده نمی شوند. به طبع در هر فصل موقیعت افراد در بازار کار بین وضعیت های غیر فعال، شاغل و بیکار تغییر می کند، به عنوان مثال فردی در پاییز سال گذشته شاغل بوده اما در پاییز امسال به طور کلی از بازار کار خارج شده است. به این موضوع در اقتصاد کلان جریان نیروی کار یا ماتریس بازار کار گفته می شود. در این گزارش به جریان نیروی کار از پاییز سال 1400 به پاییز 1401 پرداخته شده است.
شاخص های بازار کار در پاییز 1401
کل جمعیت فعال اقتصادی کشور در پاییز امسال 26 میلیون و 207 هزار نفر برآورد شده که از این تعداد 2 میلیون و 136 هزار نفر بیکار بوده و توانسته اند برای خود شغلی دست و پا کنند، بر این اساس نرخ بیکاری در پاییز امسال 8.2 بوده است. بررسی ها نشان می دهد نرخ بیکاری در پاییز نسبت به پاییز سال گذشته کاهش یافته است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی نیز در پاییز امسال در مقایسه فصل مشابه سال گذشته کمی بالاتر رفته است. از منظر اقتصاد کلان کاهش نرخ بیکاری همزمان با افزایش نرخ مشارکت اقتصادی در پاییز 1401 نسبت به پاییز 1400 بیانگر بهبود نسبی وضعیت بازار کار در این بازه زمانی است.
خانه نشینی 3 میلیون و 300 هزار نفر از شاغلین
کل جمعیت شاغل ایران در پاییز سال گذشته 23 میلیون و 535 هزار نفر بوده است. بر اساس آمار ها 20 میلیون و 240 هزار نفر از این افراد هنوز شاغل هستند، به بیان ساده تر 86 درصد کسانی که در پاییز سال گذشته شاغل بوده اند در پاییز امسال نیز همچنان دارای شغل بودند. همچنین 2.9 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته شاغل بوده در پاییز امسال بیکار شده و نتوانسته برای خود شغلی پیدا کند، جمعیت این گروه 682 هزار نفر برآورد شده است.
11.1 درصد کسانی که در پاییز سال قبل دارای شغل بوده اند، در پاییز امسال از جمعیت فعال اقتصادی خارج شده اند، به عبارت دیگر بالغ بر 11 درصد شاغلین سال گذشته در پاییز امسال دیگر متقاضی شغل نیستند. تعداد این گروه نیز 2 میلیون و 612 هزار نفر بوده است.(چنانچه فرد بیکار طی یک ماه دیگر جویای کار نباشد و به دنبال کار نگردد، از جمعیت فعال اقتصادی خارج می شود)
این خروچ از بازار کار می تواند به دلایل مختلفی رخ داده باشد، بازنشستگی و عدم تمایل به کار کردن از جمله دلایل آن است. همچنین ممکن است درصدی از این گروه در این بازه زمانی یک ساله بیکار شده و به دلیل ناامیدی از پیدا کردن شغل دیگر به دنبال شغل نمی گردد و از بازار کار خارج شده است. به طور کلی می توان گفت که حدود 3 میلیون و 300 هزار نفری که در پاییز 1400 شاغل بوده اند، در پاییز سال جاری دیگر شغلی نداشته اند.
ناامیدی 590 هزار نفر از پیدا کردن شغل
کل جمعیت بیکار کشور در پاییز سال گذشته 2 میلیون و 302 هزار نفر بوده است. بررسی ها نشان می دهد 40.4 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته بیکار بوده، در پاییز سال جاری شاغل شده اند، جمعیت این گروه 930 هزار نفر برآورد شده است. همچنین 34 درصد از بیکاران پاییز سال گذشته در فصل مشابه امسال نیز بیکار مانده اند، به عبارت دیگر از هر سه نفری که در پاییز 1400 بیکار بوده همچنان یک نفر در پاییز سال جاری نیز بیکار مانده و نتواسته برای خود شغلی دست و پا کند، جمعیت این گروه نیز 783 هزار نفر تخمین زده شده است.
داده های بازار کار نشان می دهد 25.6 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته بیکار بوده اند در پاییز امسال دیگر متقاضی کار نبوده و از جمعیت فعال اقتصادی حارج شده اند. تعداد این گروه نیز 590 هزار نفر بوده است.
ثبات جمعیت غیرفعال ایران
جمعیت غیر فعال اقتصادی کشور یعنی کسانی که در سن کار قرار داشته اما تمایلی به کار کردن نداشته اند، در پاییز سال گذشته 37 میلیون و 317 هزار نفر برآورد شده است. همانگونه که گفته شد بر اساس تعریف مرکز آمار چنانچه فرد بیکار طی یک ماه دیگر جویای کار نباشد و به دنبال کار نگردد، از جمعیت فعال اقتصادی خارج می شود. داده ها نشان می دهد 96.7 درصد از کسانی که در تابستان سال گذشته جز جمعیت غیر فعال بوده، در پاییز امسال نیز همچنان در همین گروه قرار دارند.
از منظر اقتصادی هر فردی که دارای شغل نیست بیکار محسوب نمی شود و در محاسبه نرخ بیکاری اورده نمی شود، بلکه در اقتصاد کسی بیکار تلقی می شود که به دنبال کار می گردد اما نمی تواند برای خود شغلی پیدا کند. بررسی ها نشان می دهد 0.3 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته غیر فعال بوده، در پاییز امسال جویای شغل شده اما نتوانسته اند برای خود شغلی دست و پا کنند و به جمعیت بیکار افزوده شده اند. همچین 3 درصد از کسانی که در پاییز سال گذشته تمایلی به کار کردن نداشته در پاییز امسال به جمعیت فعال اقتصادی پیوسته و همچنین توانسته اند شاغل شوند. جمعیت این گروه یک میلیون و 119 هزار نفر تخمین زده شده است.
