به گزارش اکوایران؛ با انتشار تصمیم سازمان بورس مبنی بر افزایش یک درصدی دامنه نوسان بازار از 6 به 7 درصد، برآن شدیم تا با تحلیل اثرات تغییر دامنه نوسان، دلیل این تصمیم را روشن تر سازیم. بازار سرمایه کشورهای رشد یافته و بورس های بزرگ جهانی اغلب بدون دامنه نوسان فعالیت می کنند. دلیل استفاده نکردن بورس های جهانی از دامنه نوسان عمق بالای بازار سهام آن هاست. بزرگترین مشکل بورس تهران در این سال ها کم بود عمق بازار است که به همین دلیل نیاز به وجود دامنه نوسان در آن احساس می شود. در جریان تصمیم سازمان بورس بر افزایش دامنه نوسان قرار شده است تا این عامل مهم تا انتهای سال به مثبت و منفی 10 درصد برسد. دامنه نوسان بورس از ۲۹ فروردین به مثبت و منفی شش درصد رسید. این تغییر یک درصدی توانست در ماه‌های اخیر میزان صف های بازار را کاهش دهد و به معنای دیگر صف‌های بازار سرمایه را کنترل کند. همانطور که عمق کم بازار نیاز به دامنه نوسان را در معاملات روزانه ایجاد می کند از طرفی افزایش این عامل نگهدارنده می تواند بازار سرمایه را برای سرمایه گذاری جذاب تر کند تا با ورود نقدینگی به بازار عمق آن افزایش یابد.
تأثیر افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس و کلیت بازار سرمایه
افزایش پله کانی دامنه نوسان می تواند تاثیر مثبتی بر روی روند معاملات بازار سرمایه بگذارد. اما شرط اصلی اینجاست که این افزایش دامنه نوسان به بقیه بازارهای بورس تهران نیز وارد شود. درحال حاضر برای تست فقط در تابلوی اول بورس و فرابورس این افزایش رخ داده و اگر افزایش دامنه نوسان به تابلوی دوم بورس و فرابورس برسد احتمالا بازار واکنش منطقی نشان دهد. افزایش دامنه نوسان و سایر مکانیزم های عملیات بازار مثل حجم مبنا یا حد اعتبار به طور مستقیم تاثیری برارزش ذاتی سهام ندارد و سودآوری شرکت ها و سطح نرخ بهره و رشد سودآوری است که ارزش سهام را تعیین می کند. افزایش دامنه نوسان در مرحله اول سبب رونق بازار، افزایش حجم و ارزش معاملات و بهبود عملیات بازارگردان ها می شود و در مرحله دوم سبب کاهش ریسک معاملات اعتباری برای کارگزار و اعتبار دهنده است. مهمترین مشکل وجود دامنه نوسان زیر سوال بردن منطق بازار سرمایه است. چرا که قیمت ها در مسیر تعادل با اطلاعات جدید، با اصطحکاک مواجه می شوند؛ که این مسئله ورود و خروج سرمایه گذار، نقدشوندگی و حجم معاملات را کاهش می دهد. دومین مشکل اساسی نیز اخلال درعملیات بازارگردان ها و مواجه صندوق با زیان های سنگین است. هفت مورد زیر را می توان از اصلی ترین محسنات افزایش دامنه نوسان روزانه دانست.
- کم شدن و ازبین رفتن صف های خرید و فروش
- ورود نقدینگی به بازار سهام
- کآراتر شدن معاملات سهام
- افزایش جذابیت سرمایه گذاری در بورس
- کاهش احتمالی رفتار های هیجانی
- کاهش میزان دستکاری سفته بازارن
- افزایش عمق بازار سرمایه
گسترش محدوده دامنه نوسان در کنار مزایای متعدد خود نیازمند تقویت بازارگردانی هم می باشد. تقویت بازارگردانی می تواند در شرایط هیجانی بازار وارد مدار شده و از انحراف شدید روند با ثبات سهم ها جلوگیری کند تا زیان شدید به سهامداران وارد نشود.
دامنه نوسان در بورس های کشورهای دیگر
دامنه نواسان قیمتی یا price limit یکی از ابزارهای کنترلی بازار سهام است. این عامل در بورس های بزرگ جهان استفاده نمی شود. در بازار سهام کشورهایی که دامنه نوسان دارند معمولا این عامل به تنهایی مورد استفاده قرار نمی گیرد و در ترکیب با دیگر ابزارها استفاده می شود. مهم ترین نکته قابل توجه این است که بورس تهران یکی از محدودترین دامنه های نوسان را در سطح جهان دارد.
در بسیاری از این کشورها از جمله ژاپن، سازوکاری وجود دارد که مطابق با شرایط و الزامات خاص، دامنه نوسان در طول جلسه معاملاتی شناور است، بنابراین می توان همچنان حد نوسان روزانه را اعمال کرد اما از قفل شدن بازار در یک دامنه نوسان بسته جلوگیری کرد.
بورس تهران این روزها به شدت نیازمند تعمیق یافتن است و کمبود عمق بازار مشکل اصلی حال حاضر بازار سهام است. باید منتظر باشیم تا مقدار تأثیر این افزایش پلکانی دامنه نوسان را بر ورود نقدینگی و جذب سرمایه گذار به بورس تهران مشاهده کنیم.