- محمد گرجی‌آرا| کارشناس بازار سرمایه
متناسب با گزارش های صنایع مختلف در سه ماهه پایانی منتهی به شهریور 98، چند مورد کلی را می توان مورد بررسی قرار داد. اولی به نظر می رسد که آهنگ افزایش میزان سودآوری شرکت ها نسبت به سال 97 به مرور کندتر شده و نسبت به سه ماهه منتهی به خرداد 98 متوسط سود آوری شرکت ها با ثبات بازارهای کالایی و بازار ارز تغییرات چندانی نداشته است. مورد بعدی فروش مقداری شرکت ها بوده است که در بخش صادرات تنها در ماه شهریور برخی از شرکت های پتروشیمی با افت فروش همراه بودند و در سایر صنایع مهم بازار فروش مقداری صادراتی شرکت ها نوسان چندانی را نداشته است. با توجه به این امر به بررسی برخی از صنایع مهم بازار خواهیم پرداخت:
1- صنعت خودرو
صعت خودرو در سه ماهه گذشته به لحاظ عملیاتی وضعیت چندان مطلوبی نداشته است و در برخی از گروههای تولیدی خودرو میزان فروش به علت عدم امکان تأمین قطعه به صفر رسیده است. همچنین با انتشار صورت های مالی این گروه نیاز شدید به افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی احساس می شود و حتی در برخی از سهم های حاضر در این گروه برای خروج از مشمولیت ماده 141 قانون تجارت نیاز به افزایش سرمایه هایی بیش از 2000 درصد می باشد که از این بابت این گروه که عملیات چندان مناسبی را نداشت با اقبال در بازار مواجه باشد.
2- صنعت پتروشیمی
در ماههای تیر و مرداد وضعیت عملیاتی این صنعت به ویژه در حوزه صادرات امیدوار کننده بود ولی در ماه شهریور در در اکثر شرکت های پتروشیمی به غیر از معدودی مانند پروپیلن جم، فروش مقداری صادراتی با افت همراه بود که نگرانی هایی را از این بابت برای فعالان بازار به همراه داشت. این شرکت ها البته به لحاظ سود آوری عملیاتی همچنان وضعیت مناسبی را در سه ماهه داشتند و به نظر می رسد با برطرف شدن مشکلات صادراتی مجددا گزارش های ماهانه به روند قبلی بازگردد.
3- صنعت سیمان
شرکت های سیمانی یکی از شرکت های با اهرم عملیاتی بالا در بورس تهران هستند. با توجه به افزایش قیمت ارز و امکان صادرات محصولات این صنعت و همچنین افزایش نرخ محصولات این شرکت ها (که خبر افزایش نرخ مجدد نیز در بازار در حال دست به دست شدن است) وضعیت مناسبی را هم به لحاظ عملیاتی و هم به لحاظ بازدهی در بورس در سه ماهه گذشته تجربه کردند و به نظر می رسد مادامی که محدودیت های صادراتی از سوی بازار عراق و افغانستان تشدید نشود این صنعت وضعیت مناسب عملیاتی را ادامه خواهد داد.
4- صنعت بانک
به لحاظ مسائل عملیاتی مانند جذب سپرده و همچنین افت نرخ تأمین مالی همچنان وضعیت بانک ها رو به بهبود است و پیش بینی می شود تا پایان سال نیز این وضعیت ادامه دار باشد ولی آنچه که بانک ها را برای فعالان بازار جذاب نموده است برنامه افزایش سرمایه آنها از محل تجدید ارزیابی دارایی می باشد که این گروه را در کانون توجه قرار داده است.
5- صنعت فلزات اساسی و کانه های فلزی
در این صنعت بزرگان تولید کننده فلزات اساسی با توجه به قراردادهای پیش فروش سه ماهه و همچنین تقاضای مناسب بازار صادراتی فروش های مقداری مناسبی را تجربه می کنند. در برخی از شرکت های گروه سرب و روی آمار فروش مقداری ماهانه اندکی با افت روبرو بوده اند که این امر نه از بابت مشکلات در فروش بلکه از بابت آن است که معمولا شرکت های حاضر در این صنعت فروش مقداری موجودی کالای خود را به صورت خطی و ماهانه انجام نمی دهند و مثلا دپوی سه الی چهار ماه محصول خود را در یک ماه به صورت یکجا به فروش می رسانند. لذا به نظر می رسد این افت فروش ماهانه در ماههای بعد جبران خواهد شد.
6- گروه تجهیزاتی و عرضه برق و بخار
هلدینگ های تجهیزاتی مالک نیروگاه مانند مپنی و همچنین گروه تولید کننده برق گزارش عملیاتی ماهانه بدون تغییری را داند و در وضعیت فعلی عملیاتی این گروه تغییر چندانی نکرده است. ولی آنچه که این گروه را در کانون توجهات قرار داده است امکان افزایش نرخ حامل های انرژی از جمله برق برای این گروه می باشد و با توجه به اهرم عملیاتی بالای این گروه تغییرات سود آوری شدیدی را ایجاد خواهد کرد.
در یک جمع بندی کلی، به نظر می رسد وضعیت صنایع به لحاظ عملیاتی همچنان پایدار است و در سه ماهه پیش رو از دو محل سهام شرکت ها دستخوش تحولات قیمتی مثبت در گروههای مختلف خواهد شد. گروه اول سهام شرکت هایی هستند که وضعیت عملیاتی مناسبی ندارند ولی برای خروج از مشمولیت ماده 141 باید افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها بدهند و گروه دیگر شرکت هایی هستند که وضعیت عملیاتی مناسبی را در گزارش های فصلی داشته و چشم انداز مناسب برای فروش و سودآوری آنها جذابیت سهامداری و شرکت در مجامع آنها را بالاتر برده است.