دنیای اقتصاد: در آمار منتشره، سه خودروساز بزرگ کشور در مجموع ۷۹۸ هزار و ۹۲۸ دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند، حال آنکه در سال ۹۶ موفق به ثبت تیراژی بیش از یک میلیون و ۳۱۶ هزار دستگاهی شده بودند. افت تولید ۳۹ درصدی در ۹۷ نسبت به ۹۶ در شرایطی است که تیراژ ماهانه خودروسازان در اسفند سال گذشته و در مقایسه با بهمن‌ماه روند صعودی داشته است.
بررسی آمار ماهانه خودروسازان بزرگ نشان می‌دهد تیراژ محصول‌های سواری آنها در اسفند و نسبت به بهمن، حدود ۴۲ درصد رشد کرده است. ایران‌خودرو و گروه خودروسازی سایپا در مجموع در اسفند سال گذشته ۷۴ هزار و ۳۳۱ دستگاه محصول سواری به تولید رسانده‌اند، حال آنکه در بهمن تیراژ ۵۲ هزار و ۳۲۵ دستگاهی داشته‌اند. در بین خودروسازان بزرگ کشور، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید ۳۸ هزار و ۵۵۶ دستگاه انواع خودروی سواری در اسفند سال گذشته، افزایش تیراژ ۴۴ درصدی نسبت به بهمن داشته است.
گروه خودروسازی سایپا (شامل سایپا و پارس‌خودرو) نیز که ۳۵ هزار و ۷۷۵ دستگاه محصول سواری را در اسفند ۹۷ به تولید رسانده در مقایسه با ماه قبل از آن 41.2 درصد افزایش تیراژ را تجربه کرده است.
طبق آمار سالانه خودروسازان اما ایران‌خودرویی‌ها تیراژی ۴۱۵ هزار و ۴۸۵ دستگاهی را به ثبت رسانده‌اند تا در مقایسه با سال ۹۶، افتی ۴۱ درصدی در کارنامه آنها به ثبت برسد. گروه خودروسازی سایپا نیز که ۳۸۳ هزار و ۴۴۳ دستگاه تیراژ در سال ۹۷ داشته، افتی ۳۸ درصدی را نسبت به ۹۶ تجربه می‌کند.
در حالت تفکیکی اما سایپا و سایت‌های شهرستانی‌اش ۲۴۸ هزار و ۴۸۵ دستگاه تیراژ در سال گذشته داشته‌اند، بنابراین تولید این خودروساز نسبت به ۹۶، حدود ۳۴ درصد آب رفته است. همچنین از پارس‌خودرو نیز خبر می‌رسد این شرکت با تولید ۱۳۴ هزار و ۹۵۸ دستگاه انواع خودروهای سواری تا پایان سال گذشته، ۴۴ درصد افت تولید را نسبت به ۹۶ به خود می‌بیند.
در باب اینکه چرا خودروسازی در دام افت تیراژ افتاده، به تفصیل صحبت شده است، چه آنکه تحریم‌ها و مجموعه مشکلات اقتصادی داخلی دلایل اصلی این ماجرا به شمار می‌روند. تحریم‌ها سبب مختل شدن روند تامین قطعات از خارج شده‌اند و مشکلات اقتصادی نیز نقدینگی زنجیره خودروسازی را تحت‌تاثیر قرار داده و در نتیجه، تامین قطعات داخلی نیز روال طبیعی خود را طی نمی‌کند و اثر مستقیم آن بر تولید می‌نشیند.
سال گذشته خودروسازی کشور از دو جهت تحت فشارهایی سنگین قرار گرفت؛ یکی تحریم و دیگری مشکلات اقتصادی. در نتیجه این فشار دو سویه، تیراژ از خرداد ماه ۹۷ روندی رو به افت را در پیش گرفت و به تبع آن، قیمت‌ها نیز به شدت بالا رفت.
خودروسازان در ابتدای سال گذشته قصد داشتند تیراژ خود را به رکورد سال ۹۰ (یک میلیون و ۶۴۰ هزار دستگاه) برسانند، اما در نهایت مجموعه مشکلات ناشی از تحریم و ضعف اقتصادی، اجازه نداد تولید آنها حتی به یک میلیون دستگاه نیز برسد. در سال جاری نیز خودروسازان پیش‌بینی تیراژی یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاهی را انجام داده‌اند که باید منتظر ماند و دید آیا این هدف با توجه به تداوم تحریم و چالش‌های اقتصادی، محقق می‌شود یا تیراژی کمتر از آن در کارنامه ۹۸ صنعت خودرو به ثبت می‌رسد.
سالی که نکو نبود
نگاهی به جزئیات آمار تولید محصول‌های سواری در سال گذشته نشان می‌دهد غول‌های جاده‌مخصوص چه افت‌و‌خیزی در این بازه زمانی داشته‌اند. طبق آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها باز هم در تولید بیشتر محصول‌های خود با کاهش تیراژ مواجه شده‌اند. آمار منتشره وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصول‌های ایران‌خودرو، پژو ۲۰۶ تیراژی ۱۱۶ هزار و ۳۳۷ دستگاهی را تا پایان سال گذشته از خود به جا گذاشته و نسبت به ۹۶، بیش از ۳۵ درصد کاهش را تجربه کرده است.
در آمار مربوطه، تولید ۱۶ هزار و ۴۸۲ دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات نیز به ثبت رسیده که البته منظور از آن، پژو ۲۰۶ پلاس یا همان پژو ۲۰۷ای است. تولید این محصول در سال گذشته و نسبت به ۹۶ حدود 4.4 درصد آب رفت. با توجه به این آمار، پژو ۲۰۶ پرتیراژترین محصول ایران‌خودرو در سال ۹۷ بود.
در بین دیگر محصول‌های پژویی ایران‌خودرو، پژو ۴۰۵ نیز با کاهش تولید در سال ۹۷ مواجه شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۷۵ هزار و ۶۰۸ دستگاهی، ۴۸ درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. در کنار ۴۰۵ ، دیگر محصول پژویی ایران‌خودرو به نام پارس نیز در سال گذشته کاهش تولید داشته و تیراژ آن، ۳۷ درصد پایین آمده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان اسفند سال قبل، ۷۵ هزار و ۶۶۷ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده‌اند.
بنا بر آمار منتشره، این شرکت طی سال گذشته، ۵۴ هزار و یک دستگاه سمند را به تولید رسانده و این آمار سبب کاهش ۴۷ درصدی تیراژ این محصول نسبت به ۹۶ شده است. در حال‌حاضر سمند تنها در سایت‌های مرکزی و مازندران ایران‌خودرو تولید می‌شود، هرچند تیراژ در سایت مرکزی در سال گذشته، فقط ۳۹۵ دستگاه بوده است. اما آن‌طور که آمار تولید منتشره روایت می‌کند، ایران‌خودرو نتوانسته روند صعودی خود را در تولید دنا حفظ کند.
طبق آمار منتشره، در سال گذشته، ۳۶ هزار و ۸۸ دستگاه دنا (شامل مدل معمولی و پلاس) در ایران‌خودرو تولید شده که کاهش 16.2 درصدی را نسبت به ۹۶ در پی داشته است. همچنین دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا نیز کماکان با افت تولید همراه بوده و تیراژ آن تا پایان اسفند سال گذشته، ۴۴ درصد نزول را نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشره، ایران‌خودرویی‌ها در سال ۹۷، تنها ۳ هزار و ۸۸۰ دستگاه رانا به تولید رسانده‌اند.
نگاهی هم بیندازیم به محصول‌های مونتاژی ایران‌خودرو، محصولاتی که با وجود تحریم‌ها، سرنوشت‌شان برای ادامه تولید در سال‌جاری مشخص نیست. آن‌طور که آمار می‌گوید: آبی‌های جاده مخصوص تا پایان اسفند ۹۷، دو هزار و ۶۳۷ دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ کرده‌اند.
این آمار نشان می‌دهد شاسی‌بلند مونتاژی و ژاپنی ایران‌خودرو در مقایسه با سال ۹۶، حدود 48.3 درصد کاهش تولید داشته است. ایران‌خودرو همچنین توانسته ۱۳ هزار و ۱۵۲ دستگاه هایما را در سال گذشته مونتاژ کند. بنابراین تیراژ این شاسی‌بلند چینی، حدود یک درصد نسبت به سال ۹۶ افزایش داشته است. این در شرایطی است که دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ‌فنگ، کاهش تولید را در بازه زمانی تحت‌بررسی به خود می‌بیند. دانگ‌فنگ آماری ۱۹ هزار و ۸۷ دستگاهی را در سال گذشته از خود به جا گذاشته و بر این اساس، نسبت به سال ۹۶ حدود ۳۸ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است.
سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که فعلا در مدار رشد تولید قرار دارد؛ اما مشخص نیست با توجه به تداوم تحریم‌ها چه سرنوشتی در انتظار آن است. بنابر آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها در سال گذشته هفت هزار و ۳۸۵ دستگاه پژو ۲۰۰۸ را به تولید رسانده‌اند و با این حساب، تولید این خودرو نسبت به ۹۶ نزدیک به ۱۷۰ درصد رشد کرده است؛ یعنی بالاترین درصد در بین کل خودروهای تولیدی در ۹۷. این محصول هفته گذشته موفق شد به تنها محصول پنج ستاره صنعت خودروی کشور تبدیل شود.
پراید در خط یک تولید
به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری در تولید محصول‌های خود در سال ۹۷ به‌جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید مواجه شده‌اند.
بر این اساس تا پایان اسفند سال گذشته ۱۴ هزار و ۵۱۰ دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، 48.2 درصد کاهش را نشان می‌دهد. در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا ۱۳۶ هزار و ۸۰۹ دستگاه تیراژ در سال گذشته داشته و در مقایسه با ۹۶، حدود ۲۷ درصد کاهش را تجربه کرده است.
به نظر می‌رسد بخشی از آمار تیبا را ساینا تشکیل می‌دهد؛ خودرویی که روی پلت فرم تیبا ساخته شده است. اما براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید پراید نیز در سال گذشته نزول کرده و سایپایی‌ها تنها ۱۳۸ هزار و ۸۸۴ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. این رقم نشان می‌دهد تولید پراید نسبت به ۹۶، چیزی حدود ۳۸درصد کاهش پیدا کرده است.
با این حال اما پراید در نهایت توانست عنوان پرتیراژترین خودروی داخلی را در سال ۹۷، به دست بیاورد. از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی از سوی وزارت صنعت، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۳۳ هزار و ۱۴۸ دستگاه برلیانس را طی سال گذشته مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با سال ۹۶، حدود ۲۷درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است.
سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز به مونتاژ می‌رسانند که در این بین، چانگان تیراژی ۱۰ هزار و ۷۵۷ دستگاهی را طی سال گذشته از خود به‌جا گذاشته است. بر این اساس، این خودروی مونتاژی در مقایسه با ۹۶، کاهشی 9.5 درصدی را به خود می‌بیند. دیگر محصول چینی سایپا، آریو نام دارد که آمار اعلامی از مونتاژ هفت هزار و ۳۰۰ دستگاهی آن حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به سال ۹۶ چیزی حدود 28.3 درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. طبق آمار اعلامی اما سایپا در بازه زمانی تحت بررسی فقط ۱۶ دستگاه رهام را تولید کرده است. رهام محصول جدید سایپا به شمار می‌رود که اوایل سال گذشته در یکی از نمایشگاه‌های داخلی رونمایی شد.
افت شدید تولید رنو
نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال-۹۰ تا پایان اسفند سال گذشته بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه افت‌و‌خیزی را در بازه زمانی موردنظر تجربه کرده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) در سال گذشته به ۵۱ هزار و ۱۵۵ دستگاه رسیده است.
با این حساب، تیراژ این خانواده در مقایسه با ۹۶، نزدیک به ۶۸ درصد کاهش را به خود می‌بیند که نشان می‌دهد این محصول بیشترین درصد افت را طی سال گذشته داشته است. اگر آمار تولید خانواده تندر۹۰ را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول مواجه شده‌اند.
بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ ۱۱ هزار و ۶۴۳ دستگاهی خود تا پایان سال گذشته، با افتی 75.2 درصدی مواجه شده‌اند. این خودروساز، تندر۹۰ را در مدل‌های معمولی و اتومات به تولید می‌رساند. با توجه به آمار، ایران‌خودرو در آخرین ماه سال گذشته ۸۴۰ دستگاه تندر۹۰ تولید کرده است. در پارس‌خودرو نیز آمار‌ها خبر از کاهش تیراژ خانواده تندر۹۰ می‌دهند.
طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۳۹ هزار و ۵۱۲ دستگاه انواع تندر۹۰ و ساندرو در این شرکت به تولید رسیده که نسبت به ۹۶، نزدیک به ۶۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس‌خودرویی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر۹۰) را در سال گذشته به ۲۰ هزار و ۷۸۵ دستگاه رسانده‌اند که این آمار از کاهش تولید ۶۲ درصدی این خودرو حکایت دارد.
در بین دیگر محصول‌ها، پارس‌تندر تیراژی ۱۰ هزار و ۳۳۸ دستگاهی را طی سال گذشته به ثبت رسانده که این آمار از کاهش تولید حدودا ۶۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. تندر معمولی هم با تیراژی هشت هزار و ۳۳۹ دستگاهی در سال گذشته، حدود ۷۱ درصد کاهش تولید نسبت به ۹۶ داشته است. پارس‌خودرویی‌ها در اسفند سال گذشته فقط دو هزار و ۵۰۶ دستگاه از محصولات خانواده تندر-۹۰ را به تولید رسانده‌اند.
