دنیای بورس: در جلسه امروز، چندین معامله تعیین‌کننده در بستر بورس کالا انجام گرفت که مهم‌ترین آنها را می‌توان به عرضه شمش بلوم فولاد خوزستان و ورق‌های گرم فولاد مبارکه نسبت داد.
عرضه‌های کلیدی فولادی
شمش فولاد خوزستان که در قیمت پایه 2393.7 تومان و در حجم 30 هزار تن عرضه شده بود سقف قیمتی 3697.8 تومان را در جبهه تقاضا ملاقات کرد و قیمت پایانی آن نیز در سطح 3430 تومان به ازای هر کیلوگرم قرار گرفت. این عدد رشدی 43 درصدی را نسبت به قیمت پایه نشان می‌دهد.
عرضه 63690 تنی ورق گرم B فولاد مبارکه نیز با تقاضای 65890 تنی مواجه شد و قیمت پایانی معاملات این محصول در سطح 3578.9 تومان قرار گرفت. قیمت پایه این محصول 2832.6 تومان بود و بر این اساس این محصول رشدی 26 درصدی را تجربه کرده است.
در رابطه با ورق گرم C نیز عرضه در حجم 11 هزار تن صورت پذیرفت و قیمت پایانی آن در سطح 3380 تومان قرار گرفت (رشد 20 درصدی نسبت به قیمت پایه).
دیگر معاملات فولادی
ذوب آهن اصفهان نیز امروز دو دسته از محصولات خود را در بورس کالا عرضه کرد.
قیمت پایانی معامله 20020 تن سبد میلگرد این شرکت در سطح 3689.9 تومان قرار گرفت و میانگین معاملات تیرآهن 14-18 این شرکت 3680.2 تومان بود. سبد میلگرد ذوب‌آهن رشدی 36 درصدی و تیرآهن آن رشدی 20 درصدی را ثبت کرده است.
همچنین سبد میلگرد فولاد خراسان با رشدی 37 درصدی در سطح 3728 تومان معامله شد.
عطش تقاضا و رشد قیمت‌ها
باید در نظر داشت که معاملات اولیه پس از آزادسازی قیمت‌ها، گواهی بر تقاضای سرکوب شده چندین ماه اخیر است و تنها در صورت عرضه مداوم و ادامه روند می‌توان انتظار برای در تعادل قرار گرفتن قیمت‌ها را داشت.
البته لازم به اذعان است که معاملات امروز با مبنای دلاری کمتر از 7 هزار تومان قیمت خورده است و از این دیدگاه رشدهای قیمتی چندان غیرقابل توجیه به نظر نمی‌رسد. همچنین قیاس ارقام معاملات امروز با نرخ‌های موجود در بازار آزاد نیز نشان از همین مطلب دارد. در این رابطه دو نکته حائز اهمیت است: اول آن که نرخ بیشتر محصولات در بازار آزاد تا حدودی مورد انتظار است؛ و البته می‌توان انتظار داشت که پس از قرار گرفتن قیمت‌ها در سطوح تعادلی نرخ این بازارها همگرا شود.
با این حال اگر قصد کلی بر اصلاح قیمت‌هاست لازم است که بر روند فعالیت معامله‌گران این محصولات نظارت شود و از رفتار دلال‌گونه خریداران ممانعت شود. در غیر این صورت امکان آن که مبنای قیمت‌گذاری محصولات به نرخ دلار بازار آزاد نزدیک شود دور از ذهن نخواهد بود. در صورتی که دست‌های معامله‌گران دست دوم برای صادرات محصولات فولادی همچنان باز بماند اختلاف نرخ دلار در این دو بازار صعود قیمت‌ها را در پی خواهد داشت. با این حال به طور قطع می‌توان عنوان کرد که اقتصاد داخلی کشش چنین قیمت‌هایی را ندارد و در نتیجه اگر صادرات غیرقانونی محصولات فولادی توسط خریداران این محصولات در بورس کالا (برای مثال صادرات غیرقانونی شمش خریداری‌شده در بورس کالا تحت عناوینی مانند قراضه) کاملا حذف شود در نتیجه احتمالا تقاضا در بازار داخل عقب‌نشینی کرده و باید انتظار افت قیمت‌ها را داشت. البته این موضوع در نهایت بار دیگر توازن را به صادرات محصولات شرکت‌های داخلی بازمی‌گرداند و با عقب‌نشینی تقاضای رانت در این بازار به دنبال آزادسازی قیمت‌ها، حداقل کشور از درآمد صادرات غیرنفتی در شرایط بغرنج کنونی محروم نخواهد شد. شاید برخی همچنان تاکید کنند که قیمت محصولات با آزادسازی بار دیگر گران می‌شود اما شاید بهتر باشد با کنار گذاشتن منافع شخصی و توجه به منافع عمومی قیمت‌های کنونی را با یک ماه آینده مقایسه کنند تا در نهایت اثر آزادسازی قیمت‌ها در بازار آزاد مشاهده شود. البته باید به نرخ دلار در بازار آزاد توجه ویژه داشت. توهم این‌که دلار بر نرخ فولاد و کالاهای پایه اثرگذار نیست به تحلیل اشتباه از شرایط ختم می‌شود.
هنگامه حذف یارانه‌های انرژی
از جمله موارد قابل تاملی که از میان صحبت‌های جعفر سرقینی در جلسه روز چهارشنبه اتاق تهران منتشر شد،احتمال حذف یارانه‌های انرژی صنعت فولاد در صورتی‌است که کشف قیمت محصولات این گروه با رشدهای بیش از 20 الی 30 درصدی نسبت به قیمت پایه همراه شود.
اگر چه ضرورت این مهم، بی‌آن‌که منوط به نحوه و سطوح قیمتی فولاد شود، از ابتدا مشخص است اما رویه‌های محافظه و ملاحظه‌کارانه سیاست‌گذار سبب می‌شود تا عملی شدن آن را نتوان بی پیچ و خم تجربه کرد. («دنیای بورس» پیش از این به برآورد اثر احتمالی افزایش نرخ انرژی برای شرکت‌های زنجیره فولاد پرداخته است. این گزارش حاوی نکات قابل‌تاملی در رابطه حذف یارانه‌های این صنعت است).
با این حال برای آن که این پیچ و خم از کشف قیمت محصولات در بورس کالا گذر کند لازم است تا آزادسازی قیمت این محصولات در پی عرضه‌های مداوم و پس از رفع عطش تقاضای بازار مبنای تصمیم‌گیری قرار گیرد.
روند معاملات محصولات فرعی پالایشگاه‌ها نشانه خوبی از جو هیجانی معاملات آغازین پس از حذف ساز و کار قیمت‌گذاری دستوری است. شاید توهم عده‌ای در بالا نگه داشتن قیمت‌ها در شرایطی که سمت عرضه به صورت مداوم در حال تولید و فروش کالا است عاملی برای هیجان ابتدایی باشد که در نهایت سرکوب می‌شود.
در آخرین معاملات مرتبط با این گروه، امروز وکیوم باتوم پالایش نفت شیراز در بورس کالا عرضه شد و به نظر می‌رسد قیمت پایانی این محصول در نزدیکی سطح 2900 تومان قرار گیرد. این درحالی است که قیمت پایانی این محصول در جلسه پیشین عرضه (14 شهریور) 3980 تومان ثبت شده بود. این موضوع در رابطه با دیگر پالایشگاه‌ها نیز قابل مشاهده است.
بنابراین رصد معاملات فولادی در هفته‌های آتی همچنان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و دنبال کردن آن به مخاطبین توصیه می‌شود. شرکت‌های فولادی در هفته‌های آتی اگر به عرضه مداوم اقدام کنند پس از سرکوب تلاطم و عقب‌نشینی سفته‌بازان از این بازار می‌توانند بار دیگر به بازار صادراتی بازگردند. البته همه این‌ها به امکان رقابت آزاد در بخش تقاضا مرتبط است تا بتواند هیجان موجود را سرکوب کند.
شرایط کنونی بهترین زمان برای حذف یارانه‌های انرژی برق، گاز و دیگر بخش‌های صنایع به منظور واقعی‌سازی اقتصاد و تلاش برای خروج از دام چندین و چند ساله رانت در کشور است که این امیدواری وجود دارد که سیاست‌گذار تصمیم درست را اتخاذ کند.