دنیای بورس: روز گذشته، شاخص کل بورس تهران با رشد 888 واحدی به کانال 130 هزار واحدی نزدیک شد. این در حالی بود که همچنان فشار عرضه به مراتب بالا بود و تردید میان معامله‌گران وجود داشت. با این حال، افت سنگین در دو روز متوالی باعث جذابیت قیمت سهام شده و خریداران بسیاری را به خود جلب کرده بود.
چشم بورسی‌ها به سوی صمت: در حالی که اغلب کارشناسان بورسی، پتانسیل مناسبی را برای سهام با توجه به رشد نرخ دلار ارزیابی می‌کنند، عدم مشخص بودن جزئیات بسته ارزی و ناهماهنگی در سیاست‌ها موجب سردرگمی فعالان سهام شده است. در مهم‌ترین بخش، معاملات در بورس کالا قرار می‌گیرد که بار دیگر اطلاعیه عرضه‌های امروز با قیمت پایه بر مبنای دلار 4200 انجام خواهد شد. این در شرایطی است که رئیس کل بانک مرکزی در بسته جدید ارزی اعلام کرده بود، نرخ دستوری 4200 تومان فقط برای کالاهای ضروری و دارو است.
بنابراین، مقاومت گروه‌های ذی‌نفع و عدم تصمیم‌گیری درست وزارت صنعت، معدن و تجارت برای بسیاری محل پرسش است. آیا قرار است سیاست ارزی که پس از چهار ماه اشتباه، تغییر کرد، این بار در زیربخش‌ها تکرار شود. این رفتارهای غیرکارشناسی و تقویت لابی‌های سودجو موجب ناامیدی فعالان اقتصادی خواهد شد. «دنیای بورس» بارها در گزارش‌های مختلف خود میزان رانتی که ارزان‌فروشی در بورس کالا ایجاد کرده را محاسبه کرده است. در واقع پایین نگه داشتن قیمت فروش محصولات در بورس کالا به هیچ عنوان قیمت‌ها در بازار را کاهش نداده است. بنابراین، صرفا واسطه‌هایی که در بورس کالا خرید می‌کنند از یک رانت بزرگ برخوردار می‌شوند و می‌توانند همان جنس را بدون هیچ زحمتی در بازار با قیمت‌هایی حدودا دو برابر قیمت‌های بورس کالا بفروشند. هرچند این سیاست شکست‌خورده در نهایت تغییر می‌کند، اما باید دید مشابه بسته ارزی که چهار ماه طول کشید تا تصحیح شود، این ماجرا نیز برای چه مدت به کام دلالان باقی می‌ماند.
شوک در بازار لیر: در ادامه تنش‌های میان ترکیه و آمریکا و اعمال تحریم‌های کاخ سفید علیه دولتمردان اردوغان، شاهد افت سنگین ارزش لیر هستیم. به طوری که امروز ارزش هر دلار آمریکا در ترکیه، سطوح بیش از 7 لیر را نیز تجربه کرد. یک سال پیش این رقم کمی بیشتر از 3 لیر بود و نشان از وضعیت نگران‌کننده اقتصاد ترکیه دارد. همین مساله موجب کاهش ارزش یورو به دلیل وام‌های ترکیه از کشورهای اروپایی و در نهایت افزایش شاخص دلار شده است. افزایش شاخص دلار نیز فشار بر قیمت کالاها را افزایش داده است و امروز نیز فلزات در محدوده منفی معاملات خود را آغاز کردند. هرچند افت قیمت‌ها بسیار محدود و کم‌دامنه است.
رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: رایزنی‌های دولت و مجلس با عالی‌ترین سطوح نظام برای خروج ایران از حالت تعلیق در کارگروه FATF در حال جریان است. دیروز سخنگوی شورای نگهبان از تصویب دومین لایحه اصلاح مبارزه با پولشویی از لوایح 4 گانه موسوم به FATF خبر داد. روز شنبه وی از تصویب لایحه اصلاح مبارزه با تامین مالی تروریسم خبر داده بود. پیش‌تر این شورا در خصوص 2 لایحه معروف به پالرمو و CFT نظر داده و به بخش‌هایی از آن ایراد وارد کرده بود. از دید تحلیلگران اما رایزنی‌ها در سطوح عالی نظام در حال پیگیری است و چه بسا ممکن است مسیر تصویب و اصلاح لوایح 4 گانه موسوم به FATF هموار شود و ایران با توجه به مهلت زمانی باقی مانده بتواند از شرایط تعلیق بیرون آید. اهمیت لوایح مزبور زمانی بیشتر برجسته می‌نماید که اروپایی‌ها به طور تلویحی ادامه حضور و سرمایه‌گذاری در ایران را منوط به تصویب این لوایح اعلام کردند.
در دیگر موضوع همچنان سیگنال‌های مثبتی برای مذاکره احتمالی آمریکا و ایران ارسال می‌شود. برخی منابع کاخ سفید با اشاره به انتخاب احتمالی یکی از موافقان برجام به عنوان رییس میز ایران توسط رییس جمهور می‌گویند احتمال هر اتفاقی شدنی است. ایران البته تاکید کرده تا زمانی که فشار و تهدیدها در کنار تحریم‌ها ادامه دارد مذاکره با طرف آمریکایی به دلیل بی‌اعتمادی ایجاد شده ممکن نیست.
پس از ابلاغ بسته جدید ارزی بورس تهران نیز با تحولات جدید در مسیر قیمت‌ها شاهد رکوردشکنی‌های مکرر بود. در این میان اما مولفه‌های حیاتی 4گانه دیگری می‌تواند ریسک جدیدی را در پی تاثیرات متفاوت سیاست جدید ارزی بر شرکت‌ها به دنبال داشته باشد.
ب) صنایع: خودرویی‌ها این روزها به دلیل نوک پیکان دور نخست تحریم‌های آمریکا بیشترین فشارها را تحمل می‌کنند. آمار تولید خودرو در تیرماه متاثر از همین فشارها حکایت از کاهش 23 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. در این اما با کاهش و توقف فعالیت شرکای اروپایی با خودروسازان داخلی تولید برخی خودروها همچون تندر90 در شرایط نامعلومی به سر می‌برد. حتی این فشارها روی طرح نوسازی تاکسی‌ها هم تاثیر گذاشته؛ در واقع در حالی صف بلند بالایی از تقاضای داخلی برای نوسازی خودروها به ثبت رسیده که تنها بخش اندکی از این تقاضا پاسخ داده شده است.
البته فشارهای تحریم روی دیگر صنایع هم کم کم احساس می‌شود؛ دیروز مراکش در همسویی با تحریم‌های آمریکا از تعلیق روابط بانکی با ایران خبر داد. این کشور پیش‌تر روابط سیاسی را با ایران قطع کرده بود. همچنین خروج شرکت‌های بزرگ از فعالیت در ایران همچون توتال به دلیل ترس از تحریم‌های ثانوی آمریکا حالا اختیار طرح‌های توسعه گازی پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان را در اختیار چینی‌ها قرار داده است.
بسته جدید ارزی که همزمان با دور اول تحریم‌ها اعلام شد فعلا نکات مغفول آن باقی مانده است که در صدر آن بحث تعیین نرخ ارز موثر برای خوراک پتروشیمی‌هاست که البته با وجود جلسه دیروز دولت و اعلام ممنوعیت صادرات کاغذ و 5 قلم کالای دیگر، وزیر صنعت، معدن و تجارت از ارایه بسته جدید تولید در هفته آینده خبر داده است. در این اما دیروز هم میانگین قیمت‌های جهانی اعلامی محصول‌های پتروشیمی‌ها با 3 هفته تاخیر از سوی دفتر صنایع پایین دستی پتروشیمی‌ها با نرخ دلار 4200 تومانی منتشر شد. سازوکارهای سیاست‌های جدید ارزی در حالی همچنان مورد توجه سیاست‌گذاران داخلی است که برخی منابع موثق از تخصیص ارز برای واردات الکترود گرافیتی خبر می‌دهند.
ج) شرکت‌ها: مدیرعامل ذوب آهن از تامین مورد نیاز ریل متروی اصفهان خبر داده اما از دید تحلیلگران با توجه به عدم به سرانجام نرسیدن تعهدات قبلی ریلی «ذوب» با راه‌آهن ایجاد تعهدات جدید ریلی چندان مطلوب ارزیابی نمی‌شود.
پالایش بندر عباس نیز با پیگیری مراحل راه‌اندازی واحدهای مختلف تولید تازه‌ترین وضعیت استانداردسازی بنزین را تشریح کرد که به ادعای مدیران «شبندر» پیشرفت آن به 80 درصد رسیده است.
شنیده‌های غیررسمی از منابع معتبر در چند روز گذشته حکایت از به تعویق افتادن فرآیند ادغام دو غول بزرگ پتروشیمی‌ها داشت که البته سعید خدامرادی؛ مدیرعامل سرمایه‌گذاری صبا تامین از مطلعان این موضوع تاکید دارد ادغام «تاپیکو» با «فارس» کمی زمان‌بر بوده اما در نهایت این اتفاق صورت می‌گیرد. منابع مطلع بازار به تعویق افتادن ادغام این دو مجموعه را در شرایط فعلی غیرممکن نمی‌دانند.
بازارهای جهانی از نگاه «دنیای بورس»
این هفته لیر ترکیه به روند نزولی خود در برابر ارزهای مطرح ادامه داد و همین امر تقاضا برای محصولات وارداتی مانند آن قراضه را به میزان ملموسی پایین آورد. بحران اقتصادی در کنار افزایش تنش‌ها میان ترکیه و آمریکا، از دلایل اصلی تزلزل ارزش لیر به حساب می‌آید.
از اواخر هفته گذشته شاهد بازگشت مشتریان چینی به بازار زغال کک‌شو وارداتی بودیم امری که قیمت‌ها را کمی تحریک کرد. در هفته اخیر سطح خرید از سوی این دسته از مشتریان افزایش چشمگیری را تجربه کرد امری که در حمایت از قیمت زغال کک‌شو تاثیر شایانی داشت. این محصول افزایش قیمت هفتگی در سطح 5 درصد را پشت سرگذاشت.
وزارت بازرگانی چین در جدیدترین اقدام در خلال جنگ تجاری با آمریکا، تعدادی از محصولات پتروشیمی از جمله متانول تولیدی این کشور را مشمول پرداخت تعرفه وارداتی 25 درصدی کرد. در این میان موسسه ICIS در گزارشی به بررسی اثرات این اقدام بر بازار متانول و راههای احتمالی دور زدن تعرفه‌ها پرداخت.
همانگونه که هفته گذشته پیش‌بینی شد بازار طلا بار دیگر زیر فشار قرار گرفت و تلاش این محصول برای بازگشت به روند صعودی، در پایان هفته به تبع رشد ملموس شاخص دلار ناکام ماند. در این میان برای هفته پیش‌رو هشدار قوی در جهت بازگشت روند صادر شده اما هنوز سیگنال تاییدی برای این موضوع در دست نیست.