دنیای اقتصاد: در بحبوحه تنشها و جنگ لفظی میان ایران و آمریکا، دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا اعلام آمادگی کرد که با ایران «بدون پیششرط» وارد مذاکره شود. این اظهارنظر که همچون یک بمب خبری فضای رسانهای جهان را تحتتاثیر خود قرار داده است به چند سوال دامن زده است.
با پرداختن به دو سناریوی محتمل، استدلالهای مختلف میتواند مطرح شود:
سناریوی اول: مصمم به توافق بزرگ
الف) گروه اول: برخی کارشناسان معتقدند ترامپ در سیاست خارجی دنبال «دستاوردهای شخصی» یا personal gains است و اساسا آدم ایدئولوژیک و اندیشهورزی نیست. اما تیم سیاست خارجی او شخصیتهای ایدئولوژیکی هستند که دنبال براندازی نظام سیاسی ایران هستند. این کارشناسان معتقدند دیپلماسی ایران باید معطوف به شکاف میان ترامپ و تیم او باشد.
ب ) گروه دوم: گروهی دیگر از کارشناسان معتقدند مذاکره با آمریکا در شرایط کنونی به سهدلیل به نفع منافع ملی ایران خواهد بود؛
اول آنکه، ترامپ به لحاظ شخصیتی نشان داده تمایل دارد به سیاستمداران و روسایجمهور قبلی آمریکا خود را اثبات کند و بگوید از آنها بهتر است و روشهای او به نتایج بهتری ختم میشود بنابراین محتاج مذاکره با ایران است.
دوم آنکه، ترامپ از عقبه ایدئولوژیک برخوردار نیست و فردی سیاستمدار نیست؛ بلکه تاجر است و اهل معامله بنابراین بهتر میتوان با وی به توافق رسید. سوم آنکه ایران در منطقه برگ برندههایی دارد که میتواند در مذاکره با آمریکا از آنها استفاده کند.
ج) گروه سوم: گروه سوم هم معتقدند آنچه ترامپ گفته است، منعطفترین ادبیاتی است که یک رئیسجمهور آمریکا درباره مذاکره با ایران گفته است و اساسا نرمتر از این نمیتوان تقاضای مذاکره کرد. این گروه بر این اعتقادند که جمهوری اسلامی میتواند با ورود سنجیده و عزتمندانه به گفتوگو، عرصه را بر دشمنان نظام از جمله اپوزیسیون خارجنشین، عربستان، امارات و اسرائیل تنگ کند.
سناریوی دوم: تله
در مقابل اما گروهی دیگر از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که این بیشتر یک تله و دام است و اولویت ترامپ بیشتر انداختن توپ در زمین ایران با هدف تغییر فضای بینالمللی و داخل آمریکا به نفع خود از یکسو و ایجاد دوقطبی در داخل ایران با تهییج افکار عمومی است.
در واقع ترامپ با آگاهی از مشکلات اقتصادی ایران بهدنبال آن است تا فشار را به مرحلهای برساند که ایران در شرایط ضعف تن به مذاکره بدهد و طبیعتا امتیازهای کمتری را طلب کند.
این گروه معتقدند سخنان ترامپ دارای سه تناقض آشکار است:
اولا، اینکه ترامپ میگوید بدون پیششرط آماده مذاکره است، دروغ است، چون مایک پمپئو، وزیر خارجه او، پیشتر شرایط مدنظر ایالاتمتحده را مورد تصریح قرار داده است.
ثانیا، برای مذاکره ابتدا ثابت میکنند که طرفی قابل اعتماد هستند و بعد وارد مذاکره میشوند. دونالد ترامپ با خروج از برجام بهوضوح نشان داد که حاضر است زیر هر توافقی بزند.
ثالثا، دعوت از تمام دنیا به اعمال فشار علیه ایران هیچ تناسبی با راهبردهای دیپلماتیک ندارد. آمریکا نهتنها خود درحال اعمال فشار اقتصادی بر ایران است بلکه با فعال کردن هیاتهایی از وزارتهای خزانهداری و خارجه، دیگر کشورها را نیز به فشار علیه تهران فرا میخواند.
تفصیل گزارش «دنیای اقتصاد» را اینجا بخوانید.
پیشتر واکنشها در این باره را در «دنیای بورس» خواندید: دو پیشنهاد ترامپ و پوتین به ایران
در همین رابطه بخوانید:
مذاکره با آمریکا؟/ داوود هرمیداس باوند (روزنامه شرق)
اگر جای روحانی بودم/ حسین موسویان (روزنامه اعتماد)
نقطه صفر سیاسی/ مرتضی سیمیاری (جامعهنو)
تحلیلی از واکنش ایران به پیشنهاد ترامپ/ کوروش احمدی (روزنامه شرق)
میتوانیم در چارچوب اصول گفتوگو کنیم/ نجفی خوشرودی (نماینده مجلس)
لزوم بازگشت ترامپ به نقطه برجام/ فرید مرجایی (روزنامه اعتماد)
هزینه- فایده پیشنهاد ترامپ (نگاه روزنامه اعتماد)
روزنامه اعتماد: یوسف مولایی، اسماعیل گرامی مقدم، مرتضی صفاری نطنزی، غلامرضا مصباحی مقدم، مهدی ذاکریان، امیر علی ابوالفتح، مهرداد پشنگپور، پاسخ مسئولان به ترامپ
تناقضهای آمریکایی (نگاه روزنامه ایران)
روزنامه ایران: علی نجفی(نماینده مجلس)، داوود آقایی
ما پیش شرط داریم (نگاه روزنامه جمهوری اسلامی)
روزنامه جمهوری اسلامی: واکنشهای خارجی و داخلی به بحث مذاکره آمریکا با ایران
شرط عقل در شرایط فعلی/ علیرضا احمدپور خرمی
واکنشهای رسمی به درخواست مذاکره ترامپ
حسن روحانی: توپ در زمین اروپاست
بازماندن تنگه هرمز وابسته به منافع ایران
آغاز سفر ماموریت جدید ایران در لبنان