دنیای بورس: سیمانیها از جمله صنایعی هستند که طی سالهای اخیر با وضعیت شدید رکودی مواجه هستند. این موضوع باعث کاهش قابل توجه میزان تولید شرکتهای این گروه شده است. تولید برخی از شرکتهای سیمانی در سال 96 افت بیش از 40 درصدی را نسبت به سال 92 نشان میدهد. در حالیکه هزینه ثابت قابل توجهی از هزینه تولید را به خود اختصاص میدهد سودآوری شرکتهای سیمانی نیز افت قابل توجهی را طی این سالها تجربه کرده است.
تعداد زیاد کارخانه و طرحهای سیمانی از مشکلات عمیق اقتصاد کشور است. در حالیکه ظرفیت تولید سیمان از سال 92 تاکنون رشد 5 میلیون تنی داشته است در این مدت میزان تولید سیمان در کل کشور افت 15 میلیون تنی را تجربه کرده است. رکود داخلی بخش عمرانی و ناتوانی دولت در تحقق بودجه عمرانی باعث شده است کل صنایع پاییندستی به حالت رکودی فرو روند. در عین حال شرکتهای سیمانی داخلی نیز با ممنوعیت صادرات سیمان به عراق مواجه شدند و در این سالها به جای اینکه به دنبال بازار صادراتی جدید برای فروش محصولات باشند، بر در بسته صادرات به عراق کوبیدند و مذاکرات پیرامون این موضوع نیز نتوانست رویه فروش به متقاضیان سیمان این کشور را تسهیل کند.
بر این اساس همانطور که در جدول نیز مشاهده میشود از سال 92 تاکنون صادرات سیمان از 12 میلیون تن به 6 میلیون تن کاهش یافته است. شاید جالب باشد اثر سیاستهای نادرست را در سرکوب چند ساله ارز (92 تا دی 96) مشاهده کرد. بر این اساس بالا نگه داشتن مصنوعی ارزش ریال در برابر سایر ارزها باعث شده که از میزان رقابتپذیری فروش صادراتی مانند سیمان در دیگر کشورها کاسته شود.
ریشه عمیق رکود سیمان
اما طی چندین ماه گذشته نرخ دلار رشدهای افسارگسیختهای را تجربه کرده است. گرچه رشد قابل توجه نرخ دلار انگیزه صادراتی را تقویت میکند اما سیمانیها هیچگونه عکسالعمل مثبتی را از خود نشان ندادند. چگونه میشود که با وجود رشد بیش از 100 درصدی ارزش دلار در برابر ریال همچنان هیچ عکسالعملی از سوی شرکتهای سیمانی مشاهده نشود. البته بعضا اخباری از تلاش برای افزایش میزان صادرات به گوش میرسد اما عدم واکنش سریع به این موضوع به ضعف موجود در این صنعت در بخش بازاریابی و فروش اشاره دارد. اگر بنا باشد با افت 50 درصدی ارزش پول ملی نیز انگیزه صادراتی در صنعت سیمان ایجاد نشود و با توجه به پیشبینیهای آتی از سرانه مصرف سیمان در کشور هیچ دلیلی برای سرمایهگذاری در صنعت سیمان وجود ندارد.
همانطور که در جدول مشاهده میشود در حالیکه نرخ دلار در بازار داخلی در خرداد نسبت به سال گذشته رشد 63 درصدی را نشان میدهد، با این حال مبلغ فروش این صنعت در این مدت افت 3 درصدی را نشان میدهد. این موضوع در مقایسه عملکرد بهار 97 با بهار 96 نیز صادق است، در حالیکه نرخ دلار رشد 63 درصدی را در این مدت نشان میدهد، فروش سیمانیها تنها یک درصد رشد داشته است.
میتوان گفت با ممنوعیت واردات سیمان از سوی عراق بازار هدف شرکتهای داخلی از بین رفت اما این موضوع که همچنان شرکتها توانایی فروش سیمان حتی با نرخ قبلی و با افزایش حجم را ندارند چندان با منطق اقتصادی کنونی سازگاری ندارد. شاید باید هر چه زودتر عرضه سیمان در بورس کالا انجام شود تا از رویه عرضه و تقاضای واقعی این صنعت بتوان بیشترین بهره را برد.
با این حال تحلیلگران و سهامداران سیمان از عملکرد این شرکتها تا حدود زیادی ناامید شدند. گرچه برخی از شرکتها مانند سیمان غرب با رشد بیش از 30 درصدی مبلغ فروش در بهار سال جاری در مقایسه با سال گذشته مواجه شدهاند، اما در مجموع عملکرد کل صنعت ضعیف است. بررسیهای اولیه بر استراتژی نامناسب فروش تاکید دارد.