به گزارش «دنیای اقتصاد»، تقاضای بالا در کنار عرضه قطره‌چکانی خودرو این روزها یادآور به‌هم‌ریختگی بازار در سال‌های ۹۲-۹۱ است. در دو سال یادشده بازار خودرو به‌دلیل روند نزولی عرضه به سمت تقاضای کاذب سوق داده شد؛ به‌طوری‌که دلالان و سفته‌بازان بازیگران اصلی بازارخودرو کشور محسوب می‌شدند. حال در سال ۹۷ نیز شاهد وقوع رخدادهای مشابه دو سال پایانی دولت دهم هستیم. رخدادهایی که در نهایت به ضرر مشتری داخلی تمام شد.
در این بین برخی کارشناسان اتفاقات روزهای اخیر را در بازار خودروقابل‌پیش‌بینی می‌خواندند و علت اصلی این موضوع را در کاهش ارزش پول ملی و نیز تورم انتظاری آتی، ناشی از عدم اطمینان به آینده بازار جست‌وجو می‌کنند.
این کارشناسان همچنین بازار خودرو را در جذب سرمایه‌های سرگردان گزینه مناسبی می‌خواندند و تاکید دارند به‌دلیل اینکه خودرو از سطوح قیمتی پایین‌تر و تنوع بیشتری در مقایسه با مسکن برخوردار است قابلیت جذب بیشتری از هرم تقاضای سرمایه‌های سرگردان را دارد.
به این ترتیب به‌نظر می‌رسد که بخش اصلی از تقاضای کنونی خودرو صرفا در مسیر دلال‌گری است و نه مصرف‌کننده نهایی که دولت در این زمینه می‌تواند با نظارت مانع از گسترده‌تر شدن تقاضا به سمت سودجویی عده‌ای دلال شود.
از سوی دیگر اما بازار خودرو از ابتدای سال‌جاری به‌دنبال نوسانهای نرخ ارز دچار تلاطم بود. البته این این نوسان‌ها بیشتر در بازار خودروهای وارداتی اتفاق افتاد و بازار خودروهای داخلی در ماه‌های ابتدای سال از نوسان کمتری برخوردار بود.
با این حال از ابتدای خردادماه، نوسانهای بازار خودروهای داخلی دامنه بیشتری به خود گرفت و از ابتدای هفته جاری، قیمت‌ها به‌صورت افسارگسیخته‌ای افزایش یافت. این افسارگسیختگی به حدی بود که برای برخی خودروهای تولید داخل شاهد ایجاد حاشیه بازار ۵۰ درصدی بودیم.
همان‌طور که گفته شد کارشناسان دلایل گوناگونی برای این افزایش قیمت‌ها مورد توجه قرار داده‌اند که خروج ایالات‌متحده از برجام را می‌توان سر آغازی بر این افزایش قیمت‌ها دانست. خروج ایالات‌متحده و بعداز آن انتشار بیانیه شرکت پژوسیتروئن به عنوان یکی از شرکای اصلی ایران، مبنی‌بر تعلیق فعالیت‌های خود در بازار ایران، اولین دلیلی بود که مورد توجه کارشناسان قرار گرفت.
در کنار این مساله عرضه کم خودروسازان به دلایل گوناگون سبب شده کفه تقاضا به نسبت کفه عرضه سنگینی کند. هر چند خودروسازان عرضه محدود و احتکار را به بهانه افزایش قیمت تکذیب کرده‌اند. با این حال بعد از نوسانهای نرخ ارز و محدودیت‌های ارزی که دولت ایجاد کرد، خودروسازان تلاش کردند از طریق افزایش قیمت محصول‌های خود تا حدودی جلوی ضرر را بگیرند.
از آنجا که تلاش‌های خودروسازان برای کسب مجوز افزایش قیمت به میزانی که مد نظرشان بود، ناموفق ماند آن‌ها به‌نوعی تلاش کردند با عرضه قطره چکانی خودرو به بازار و خریدن زمان تا روشن شدن شرایط به‌نوعی جلوی ضررهای احتمالی ناشی از عرضه خودرو به بازار را برای خود کاهش دهند.
سنگینی کفه تقاضا در بازار به‌دلیل کاهش عرضه دلیل دومی بود که کارشناسان برای بی‌ثباتی بازار خودرو بیان کردند. هجوم سرمایه‌های سرگردان نیز به بازار خودرو را می‌توان عامل سوم در این زمینه دانست. با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد ایران و همچنین نبود افق روشن با توجه به شرایطی که در ارتباط با برجام ایجاد شده و اقتصاد کشور را تهدید می‌کند، سرمایه‌های سرگردان تلاش می‌کنند به‌نوعی خود را از گزند این آسیب‌ها در امان نگه دارند.
بنابراین مردم تلاش می‌کنند تا سرمایه‌های ریالی خود را به کالاهای بادوام تبدیل کنند. در این میان با توجه بهسرمایه بری کم خودرو در مقابل مسکن، بازار خودرو مورد توجه سرمایه‌های سرگردان قرار گرفته و این عامل در کنار کاهش عرضه خودروسازان سبب شده تا قیمت‌ها در بازار به‌صورت افسارگسیخته‌ای افزایش یابند.
نگاه کارشناسان به افزایش قیمت خودرو را بخوانید:
اعتراض قطعه‌سازان به افزایش اندک قیمت خودرو/ محمدرضا نجفی منش
تقاضای کنونی صرفا سفته‌بازی است/ حسن کریمی سنجری
قیمت‌گذاری دستوری ابطال شود/ فربد زاوه
تبدیل منابع ریالی به کالای بادوام/ علیرضا پورحسنی
پیش‌تر در «دنیای بورس» خواندید: آینده خودرو در عصر پساخروج