در بازارهای جهانی باوری سنتی وجود دارد مبنی بر آنکه عملکرد بورسها در ژانویه (ماه آغازین سال میلادی) تعیینکننده روند کل سال خواهد بود. مشابه این اعتقاد را میتوان در ضربالمثل «سالی که نکوست از بهارش پیداست» جویا شد.
این در حالی است که روند بورس تهران این الگو را چندان تایید نمیکند. بهطوری که بررسی ۲۰ سال گذشته نشان میدهد شروع سال بازار سهام به جز دو سال در بقیه سالها مثبت بود. در شرایطی که شاخص بورس در کل سال نوسان متفاوتی داشته است.
بنابراین، بازار سهام کشورمان الگوی متفاوت و البته تکرارپذیری در آغاز سال دارد که ریشه اصلی آن را میتوان در کاهش فشار فروشهای پایان سال جویا شد.
بررسی عملکرد بازار سهام در آغاز سالهای مختلف نشاندهنده عوامل متعددی است که در هر سال شرایط خاص خود را رقم زده است. در این میان، نقش مشترک یک عامل کاملا بازاری قابل رصد است و آن هم کاهش فشار فروش و افت ارزش معاملات در روزهای آغازین سال است. در سوی دیگر، عوامل غیراقتصادی، وضعیت بازارهای جهانی و روند نرخ ارز نیز بر روند شاخص بورس در این دورهها اثرگذار بوده است.
الف) عوامل بازاری: همانطور که اشاره شد عامل بازاری مربوط به کاهش فشار فروش پایان سال، نقطه مشترک عمده آغاز بهارهای بورس تهران بوده است.
ب) عوامل غیراقتصادی: یکی از مسائلی که به ویژه طی سالهای اخیر آغاز به کار بورس تهران را تحت تاثیر قرار داد، بحث مذاکرات هستهای و برجام بود؛ بهطوریکه مشاهده میشود در سال ۹۴ پس از تفاهم اولیه موسوم به «توافق لوزان» ایران با کشورهای عضو ۱+۵ بر سر کلیات توافق هستهای به اجماع رسیدند و در این سال بورس فروردین پربازدهی داشت
ج) قیمتهای جهانی: یکی دیگر از مسائلی که عموما در بهار بر بورس تهران اثرگذار است، روند قیمتها در بازار جهانی است. سهم ۵۰ درصدی شرکتهای کالایی در بازار سهام کشورمان باعث میشود روند قیمت جهانی کالاها اهمیت ویژهای برای بورسبازان داشته باشد.
د) نرخ ارز: یکی دیگر از مسائلی که به ویژه در دهه ۹۰ اهمیت پیدا کرد، روند قیمتها در بازار ارز است، بهطوریکه جهش سالهای ۹۰ و ۹۱ دلار اثرات مثبت خود را بر جهشهای بورس طی سالهای ۹۱ و ۹۲ نشان داد. اکنون نیز بر خلاف سه، چهار سال اخیر که ثبات نسبی در بازار ارز وجود داشت و عموما بهار فصلی کمنوسان برای دلار محسوب میشد، شاهد نوسان نرخ دلار بالای سطح پنج هزار تومانی هستیم.
تفصیل گزارش عملکرد بازار سهام در 20 سال گذشته را اینجا بخوانید.
در همین رابطه بخوانید: