دنیای بورس: مطلب زیر از کانال تلگرامی کامیار فراهانی به عنوان یکی از کارشناسان قدیمی بازار آورده شده است. مفهوم این مطلب قابل اتکا و برای هر معامله‌گری به خصوص تازه‌واردان لازم‌الاجرا به نظر می‌رسد. شاید به کار بردن همین نکات ساده بتواند از زیان‌های سنگینی که احتمالا فعالان تازه‌وارد بازار همچنان درکی از آن ندارند، جلوگیری کند. فراهانی به عنوان مترجم کتاب «تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه» اثر جان مورفی شناخته می‌شود. طی این مطلب نگارنده تازه‌واردان بازار سرمایه را خطاب قرار داده است اما در رفتار بسیاری از معامله‌گران قدیمی نیز دقیقا وضعیت مشابهی مشاهده می‌شود.
کامیار فراهانی، کارشناسان بازار سهام
بزرگترین نقطه ضعف شما، ناتواني در محاسبه ريسك است. شما احتمالا معناي ريسك را خيلي خوب مي‌دانيد ولي، به دليل اينكه در زندگي واقعي ريسك‌هاي مالي معمولا كيلومترها از ما دورند، در بازار سرمايه متوجه سايه سنگين و نزديك‌شان نمي‌شويم.
شما فكر مي‌كنيد سهمي‌كه مي‌خريد مثل پرايد است و نهايت قیمت این خودرو نوسان منفي ٥ يا ١٠ درصدی را خواهد داشت. باور این موضوع شاید دشوار باشد، سهمي‌كه خریده‌اید مي‌تواند 90 درصد افت کند و ارزش خود را از دست دهد؛ حتي وقتي اين متن را مطالعه می‌كنيد.
ولع سود و صف‌های خرید
شما هنوز ياد نگرفته‌ايد طمع‌تان را كنترل كنيد. براي همین در روزهاي مثبت هيجان‌زده در صف‌هاي خريد قرار می‌گیرید و بدون تفكر سهم مي‌خريد. آتش طمع چشم‌هاي شما را كور ميكند. در حالت پايين آمدن هم برعكس اين فرايند، ترس وجودتان را فرا مي‌گيرد و سراسيمه اقدام به فروش مي‌كنيد.
ذات اقتصاد ايران در بقيه بخش‌ها كه شما بيشتر با آنها مواجه بوده‌اید، اين است كه قيمت‌ها بيشتر بالا می روند و كمتر پايين مي‌آيند. مثلا قيمت مسكن در صد سال گذشته يا بالا رفته يا ثابت مانده يا نهايتا افت اندكي داشته است. دلار و خودرو هم به همين ترتيب. براي همين الگوي ذهني شما، از ابتدا مشکل داشته و دچار سوگيري است. فكر مي‌كنيد بازار سهام هم از همين الگو پيروي ميكند؛ اصلا و ابدا.
چگونه در بازار زنده بمانم؟
هر معامله‌گر موفقي مي‌داند مهمترين ركن استراتژي معاملاتي بايد بقا باشد. شما يك عمر فرصت داريد تا در بازار سهام ميلياردر شويد، به شرطی كه ياد بگيريد زنده بمانيد. شما نمي‌توانيد قهرمان شناي المپيك شويد، مادامي‌كه شنا كردن نمي‌دانيد. پس در گام نخست مهمترين فكر شما بايد اين باشد كه : «چگونه در بازار زنده بمانم؟»
براي چند ماه ريسك‌پذيريتان را به سمت صفر هدايت كنيد. باور كنيد ريسكي كه اكثر شما در روزهاي اول ورود به بازار سرمايه برمي‌داريد چند برابر ريسكي هست كه يك حرفه‌اي بعد از ١٥ یا ۲۰ سال كار ممكن است بردارد.
زيرا معامله‌گر حرفه‌اي آموخته است كه «كافي است تا حركت بزرگ بعدي بازار زنده بماند»
ريسك را چطور مي‌توان كنترل كرد؟
- براي اين كار روش‌هاي مختلفي وجود دارد و مشاوران مالي هركدام از زاويه‌اي آن را بررسي كردند. مثلا برخي متخصصين مالي توصيه مي‌كنند تك‌سهم نخريد و سبدي از سهام داشته باشيد. به این ترتیب اگر جايي شكست خورديد جاي ديگر پيروز مي‌شويد و... .
- برخي ديگر مي‌گويند بايد به متخصصين مالي در شركت‌هاي مشاور سرمايه‌گذاري و صندوق‌هاي سهام رجوع كرد.
من با اين روش ها مخالف نيستم ولي در عمل عده كمي‌اين توصيه‌ها را مي‌پذيرند و عملياتي مي‌كنند، به هزار دليل كه از حوصله هم من هم شما خارج است.
توصیه‌های نهایی:
- تا 6 ماه فقط به بقا فكر كنيد. اگر 6 ماه دوام بياوريد، آرام آرام كارها بهتر مي‌شوند.
- مي‌دانم براي شروع محاسبه و فهم ريسك دشوار است براي همين پيشنهاد مي‌كنم سهمي‌كه مي‌خريد بين ٨٠ شركت برتر بازار از نظر "نقد شوندگي" و "اندازه ارزش بازار" باشد.
- توصيه مي‌كنم به سود شركت‌ها توجه كنيد. داستان هايي كه قرار است فلان شركت زمين بخرد تا فلان شود یا بهمان شود را فعلا كنار بگذاريد. سود شركت‌ها را با سود بانكي مقايسه كنيد. بازده مورد انتظارتان را فضايي انتخاب نكنيد. از خرید سهامی که سال گذشته زیان کرده‌اند یا سود کمی داشته‌اند فعلا پرهیز کنید.
- فريب كانال‌ها و داستان‌سرايي‌هاي مجازي را نخوريد. حساب خيلي از افرادي كه پشت اين كانال‌ها نشسته اند، ميليون ها تومان منفي است.
- مطالعه كنيد. فكر كنيد. براي خودتان بنويسيد. سعي كنيد هر روز درس‌هاي تازه بياموزيد.
- بازار سرمايه جاي مناسبي براي هيجان‌طلبي نيست. اگر براي تخليه هيجان به كازينو‌هاي كشورهاي اطراف بروید موفق‌تريد تا اينكه چشم بسته خريد و فروش سهام كنيد.
- باز هم مي‌گويم. هدف اصلي‌تان بايد بقا باشد، هر روز، قبل از هر معامله به خودتان بگوييد: «بايد در بازار باقي بمانم» و از خريد سهامي‌كه اين بقا را به به خطر مي‌اندازد به شدت دوري كنيد.
