داستان مناقشات ایرالکو از مجمعی آغاز شد که در تیر ماه 1394 برای تصویب صورتهای سال مالی منتهی به 29 اسفند 1393 برگزار شد. طبق صورتهای مالی مذکور، شرکت در سال 93 تقریبا 110 میلیارد تومان (181 تومان به ازای هر سهم) سود ساخته بود. طبق روال عادی مجامع، صورتهای مالی شرکت مورد تصویب مجمع قرار گرفت و به ازای هر سهم 120 تومان (معادل تقریبا 70 میلیارد تومان) سود تقسیم شد.
در تاریخ ششم مرداد ماه سال 94، نماد فایرا پس از تقسیم سود نقدی و با قیمت تئوریک 446 تومان به تابلوی معاملات برگشت. گفتنی است که در آن مجمع، نماینده صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد غایب بود.
توقف به بهانه تعدیل منفی
معاملات فایرا از مرداد تا 29 مهر 94 به طور طبیعی دنبال شد. در این مدت فایرا سقوط آزادی 37 درصدی را تجربه کرد و قیمت آن به 280 تومان رسید. در آبان ماه همان سال، نماد به بهانه تعدیل منفی متوقف شد. دلیل این تعدیل منفی کاهش قیمتهای جهانی آلومینیوم و افزایش هزینههای مالی شرکت اعلام شد. اما بعدها مشخص شد که مشکل شرکت اساسیتر از یک تعدیل منفی معمولی است. یکی از نظار مجمع عمومی سالانه شرکت (نماینده سهام عدالت) صورت جلسه مجمع را امضا نکرده بود و عملا سود نقدی سال مالی منتهی به 29 اسفند 93 زیر سوال رفت. ظاهرا نماینده سهام عدالت با پرداخت سود شرکت موافق نبوده است. اما سازمان بورس تصمیم مجمع را نهایی تلقی کرده و اقدام به بازگشایی نماد کرده بود. 120 تومان از قیمت سهم کاسته شده بود و سهامداران سود نقدی خود را طلبکار بودند. بدتر از آن، اینکه در بازه زمانی مرداد تا آبان ماه 94، بیش از 50 میلیون سهم معامله شده بود.
تعیین تکلیف ابهامات سود
در آبان ماه سال 94، شرکت سرمایهگذاری توسعه صنعتی ایران (وتوصا) که از سهماداران عمده شرکت به حساب میآمد، سهامداران را به مجمعی فوقالعاده فراخواند. اما به غیر از نماینده «وتوصا»، تنها 2 درصد از سهامداران حقیقی در این مجمع حاضر شدند. صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و نماینده سهام عدالت در این مجمع که قرار بود درباره سود سال 93 تصمیم بگیرد، حاضر نشدند. بنابراین مجمع به حدنصاب قانونی نرسید و تشکیل نشد.
بعدها در اسفند ماه همان سال (1394) مجمع دیگری برگزار شد. این بار نماینده صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد نیز حضور داشت. در نتیجه سهام عدالت و صندوق فولاد مجموعا اکثریت مجمع را تصاحب کردند. تصمیم مجمع این بود که شرکت برای سال مالی منتهی به 29 اسفند 93، برای زیان ناشی از تسعیر ارز و استهلاک ذخیره کافی اخذ نکرده است. در این جا بود که استثناء عجیبی در بورس تهران شکل گرفت. شرکتی که صورتهای مالی خود را به تصویب مجمع رسانده بود و سود تقسیم کرده بود، به یکباره زیانده شد.
شرکت سرمایهگذاری توسعه صنعتی ایران (وتوصا) که یک کرسی هیأت مدیره را در اختیار داشت تصمیم مجمع را نپذیرفت و از سایر سهامداران عمده شکایت کرد. در همین حال، اختلافات درونی سهام عدالت نیز شرایط را پیچیدهتر میکرد. در سال بعد که شرکت باید مجمع سال مالی منتهی به 29 اسفند 94 را برگزار میکرد، هنوز تکلیف سود سال 93 مشخص نشده بود. صورتهای مالی شرکت دوباره توسط حسابرس ویژه مورد بررسی قرار گرفت و دوباره تصمیم مجمع بر این شد که سود سال 93 از بین رفته است. شرکت برای سال مالی 1394 نیز با توجه به افت شدید قیمتهای جهانی زیانده شده بود.
باخت «وتوصا» در دعاوی حقوقی
همانطور که اشاره شد، شرکت توسعه صنعتی ایران زیر بار از بین رفتن سود نرفت و شکایت خود را در محاکم پیگیری کرد. اما در نهایت رأی دادگاه به زیان «وتوصا» تمام شد. به نظر میرسید که با پایان یافتن دعوای حقوقی، شرایط برای بازگشایی نماد فراهم شود، اما تکلیف سهامداران خرد و سودی که در مجمع 29 تیر 94 تقسیم شده بود هنوز مشخص نبود. این در حالی بود که پس از بازگشایی نماد در فاصله زمانی مرداد ماه 94 تا انتهای مهرماه همان سال، بیش از 50 میلیون سهم «فایرا» معامله شده و سهامداران قبلی، به ازای هر سهم 120 تومان سود طلبکار بودند. در اواخر سال گذشته، مجمع دیگری برای تعیین تکلیف این موضوع برگزار شد. در این مجمع قرار بر این شد که آن 120 تومان سود مذکور از هزینههای شرکت محسوب شده و به سهامداران خرد پرداخت شود. اما سهامداران عمده و حقوقی از این مطالبه بیبهره ماندند. لذا شرکت سرمایهگذاری توسعه صنعتی ایران مجبور شد که سود شناسایی شده بلوک مدیریتی خود در شرکت آلومینیوم ایران را از صورتهای مالی خود خارج و تقریبا 11 میلیارد تومان در تعدیلات سنواتی خود لحاظ کند.
داستان افزایش سرمایه «فایرا»
در مدتی که نماد فایرا متوقف بود، سهامداران شرکت نه تنها از سود مصوب مجمع تیرماه 94 محروم شدند، بلکه با بلوکه شدن دارایی خود در این نماد مواجه بودند. تنها اتفاق مثبتی که برای سهامداران در این مدت افتاد، ثبت افزایش سرمایه شرکت از محل اندوخته و مازاد تجدید ارزیابی داراییهای شرکت بود. بر اساس این افزایش سرمایه، سرمایه شرکت از مبلغ 60 میلیارد و 741 میلیون تومان به عدد 519 میلیارد و 783 میلیون تومان رسید (افزایش 755 درصدی). بر این اساس نماد این شرکت در روز بازگشایی با قیمت تئوریک 33 تومان بازگشایی خواهد شد.
پس از تحولات عجیب حول نماد شرکت آلومینیوم ایران، حالا به نظر میرسد که «فایرا» بیش از هر زمان دیگری آماده بازگشایی است. نمادی که سهامداران آن نه تنها با زیان شدید در آخرین بازههای معاملاتی مواجه شدند، بلکه حالا 17 ماه است که دارایی خود را بلوکه شده میبینند.