به گزارش دنیای بورس به‌نقل از اکوایران، بازار سرمایه مردادماه خوبی نداشت و سایه رکود در بازار سرمایه سنگین‌تر بود. شاخص کل بورس تهران در مردادماه در مسیر نزولی قرار گرفت و با کاهش ۱۲.۹ درصدی زیان سنگینی را نصیب سهامداران کرد. شاخص کل بورس تهران در مردادماه کاهش بیشتری را نسبت به شاخص کل هم‌وزن ثبت کرد که نشان می‌دهد نمادهای شاخص‌ساز و بزرگان بازار سهام در مردادماه زیان بیشتری را تجربه کردند.
عرصه رقابت بر سهام تنگ شد
مردادماه سالگرد سقوط تاریخی بازار سهام است که از ۱۳۹۹ رقم خورد. اکوایران بازدهی شاخص کل بورس تهران در مرداد از سال ۹۹ تا ۱۴۰۴ را محاسبه کرده‌است. این بررسی نشان می‌دهد که در مردادماه سال جاری بیشترین کاهش شاخص کل بورس تهران رقم خورده و کاهش این شاخص حتی بیشتر از مردادماه سال ۹۹ است.
همچنین نرخ سود بدون ریسک بالاست و سود اوراق اخزا به بالای ۳۵ درصد رسیده‌است. در شرایطی که نرخ سود بدون ریسک برای کنترل تورم بالاست، نااطمینانی‌های سیاسی معامله‌گران بازار سرمایه را سردرگم کرده و تقاضای سهام را کاهش داده‌است؛ به نحوی که میانگین ارزش معاملات بازار سهام و حق تقدم در مردادماه به ۳۳۱۷ میلیارد تومان رسیده که کمترین مقدار میانگین ارزش معاملات در بازه شش ماهه گذشته است. خروج ۱۱ هزار و ۹۸۹ میلیارد تومانی پول از سهام و حق تقدم (بدون احتساب صندوق‌های سهامی) هم رکود سنگین بازار سهام را تایید می‌کند.
تاثیر مکانیسم ماشه بر بازار سرمایه
از سوی دیگر با نزدیکی به سررسید احتمالی فعالسازی مکانیسم ماشه و تنش‌های منطقه‌ای فضای انتظاری بازار سرمایه دچار ابهام شد و در چنین شرایطی معامله‌گران نسبت به خرید سهام با وجود ارزندگی احتیاط بیشتری کردند. در این وضعیت بالا بودن سود بدون ریسک عرصه رقابت را برای سهام تنگ‌تر کرده‌است.
میانگین ارزش معاملات صندوق‌های درآمد ثابت که سود بالای ۳۰ درصدی دارند نسبت به ماه قبل رشد کرده‌است. برآیند ورود پول حقیقی به صندوق‌های درآمد ثابت در مردادماه بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان است که تاییدکننده افزایش احتیاط در میان معامله گران است.
با وجود رشد دلار و سکه در مردادماه میانگین ارزش معاملات صندوق‌های طلا در مردادماه نسبت به تیرماه کاهش پیدا کرد و حدود ۳۷۴۹ میلیارد تومان است ولی ورود پول حقیقی به صندوق‌های طلا قابل‌توجه است و ۱۲ هزار و ۷۰۸ میلیارد تومان پول حقیقی وارد صندوق‌های طلا شدند؛ که دومین رکورد ورود پول حقیقی به صندوق‌های طلا در شش ماهه گذشته است.
بررسی صنایع بورسی در مردادماه
در این گزارش اکوایران برآیند ارزش معاملات صنایع بورسی در مردادماه را محاسبه کرده‌است:
بررسی‌ها نشان می‌دهد بانک‌ها بیشترین ارزش معاملات در میان صنایع بورسی در مردادماه را ثبت کرده‌اند و پس از آن فلزات اساسی رکورددار ارزش معاملات ماهانه بوده‌است؛ در حالی‌که بانک‌ها و فلزات اساسی جزو صنایعی هستند که بیشترین خروج پول حقیقی را نیز در مردادماه داشتند. صنعت استخراج کانه‌های فلزی بیشترین ورود پول حقیقی را در میان صنایع بورسی در مردادماه ثبت کرد و رتبه سوم ارزش معاملات بورسی در مرداد را داشته‌است.
تکنیکالیست‌ها خوش‌بین هستند
بازار سرمایه به خاطر مواردی که مطرح شد در مسیر اصلاحی قرار گرفته و کام سهامداران را تلخ کرده‌است؛ با وجود این، برخی از تحلیلگران تکنیکالیست معتقدند که بازار سهام در شرایط کنونی از نظر تکنیکالی برای یک نوسان مثبت رو به بالا در شرایط مناسبی است و در صورتی که حجم معاملات در نوسان رو به بالا رشد کند و جریان پول حقیقی مثبت شود، یک نوسان مثبت رو به بالا بعید نیست.
بازار ارز بخشی از ریسک‌ها را پیشخور کرد
با توجه به این گزارش می‌توان گفت بازار ارز در مردادماه با افزایش قیمت مواجه شد. بررسی جریان پول حقیقی بازار سرمایه در مردادماه دلیل نوسان مثبت بازار ارز را مشخص می‌کند. بازار سهام از نااطمینانی رنج می‌برد و بازار ارز و طلا با افزایش نااطمینانی با استقبال مواجه می‌شوند و همان‌طور که صندوق‌های طلا در مردادماه با ورود پول حقیقی مواجه شدند بازار ارز هم در مردادماه با فعالیت معامله گران افزایشی رشد کرد.
البته بررسی اکوایران نشان می‌دهد بازار ارز در حال حاضر فاصله زیادی با سقف تاریخی خود در فروردین ماه دارد. تنش‌های منطقه‌ای بازار ارز را تحریک می‌کند و احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه نیز ریسک‌های بازار را تقویت می‌کند.
ذات بازارهای مالی این است که معامله‌گران آینده را پیش‌خرید می‌کنند؛ غالبا معامله‌گرها وقتی یک ریسک را در آینده محتمل می‌بینند آن را در قیمت‌های خود لحاظ می‌کنند. به همین خاطر اگر ریسک محتمل در بازار، در آینده به وقوع بپیوندد، بازار بخشی از ریسک را در قیمت‌گذاری لحاظ کرده و قدرت نوسانی معامله‌گران افزایشی کم می‌شود.
اهمیت نفت برای بازار ارز
یکی از موارد مهمی که در قیمت‌گذاری بازار ارز اثر دارد، میزان فروش نفت و درآمدهای نفتی کشور است که خبرها در این حوزه هم بر نوسانات قیمت ارز موثر بوده‌است. به صفر رساندن درآمدهای نفتی کشور یکی از اهداف دونالد ترامپ از ابتدای دوره ریاست‌جمهوری‌اش بوده که تا به حال در رسیدن به این هدف ناکام بوده‌است.
بر اساس داده‌های گزارش ورتکسا (یک شرکت فعال در حوزه ردیابی نفت‌کش‌ها) فروش نفت ایران در ماه جولای حدودا روزانه یک و نیم میلیون بشکه بوده که اگرچه پایین‌تر از رکورد فروش ماه ژوئن است، اما همچنان مقدار بالایی است. ترامپ از ابتدای ریاست جمهوری خود صادرات نفت ایران را هدف قرار داده و با تحریم‌های مختلف به دنبال ضربه زدن به صادرات نفت ایران و به صفر رساندن آن بوده‌است. بررسی نمودار صادرات نفت ایران نشان می‌دهد که تا کنون اثر محدودیت‌های ترامپ بر صادرات نفت موقت بوده و ایران بلافاصله بعد از اعمال محدودیت‌ها خود را بازیابی کرده و صادرات نفت ایران بهبود پیدا کرده‌است. آمریکا تحریم‌ها و محدودیت‌های قابل‌توجهی را بر صادرات نفت ایران اعمال کرد، اما بر اساس گزارش ورتکسا اثر فوری این اقدامات بر صادرات نفت ایران بسیار محدود بوده‌است.
به هرحال با فعالسازی یا غیرفعالسازی مکانیسم ماشه، صادرات نفت ایران عامل مهمی است که بازار ارز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اگر صادرات نفت ایران حفظ شود نوسانات بازار ارز می‌تواند محدود شود.
حباب درهم رشد کرد
بررسی اکوایران نشان می‌دهد در مردادماه، درهم بیشترین نوسان قیمتی را تجربه کرد و بیشتر از سایر ارزها رشد کرده‌است. علت رشد بیشتر درهم، افزایش ناگهانی و قابل‌توجه حباب درهم در روزهای پایانی هفته است.
حباب درهم که از حاصل اختلاف نرخ دلاری درهم و دلار تهران محاسبه می‌شود، در پایان هفته رشد محسوسی را تجربه کرده و به ۱۹۵۴ تومان رسیده‌است؛ درحالی‌که میانگین حباب درهم در مردادماه منفی ۲۶۳ تومان است و درهم در روزهای آخر ماه یک رفتار خلاف معمول را تجربه کرده‌است. بررسی اختلاف تتر با دلار آزاد هم نشان می‌دهد که پنجشنبه سی‌ام مرداد تنها روز در مردادماه است که اختلاف تتر با دلار آزاد مثبت شده، آن هم در شرایطی که میانگین ماهانه اختلاف تتر با دلار آزاد منفی ۵۹۰ تومان است. درواقع بررسی اختلاف تتر با دلار آزاد و حباب درهم نشان می‌دهد که تتر و درهم در روزهای پایانی مردادماه یک حرکت خلاف معمول را ثبت کرده‌اند و در صورتی که این بی‌نظمی کاهش پیدا کند، نوسان بازار ارز کمتر خواهد شد.
حباب طلا و سکه بالا رفت
بازار طلا با نوسان دلار و اونس جهانی طلا نوسان می‌کند. بررسی اکوایران نشان می‌دهد که در مردادماه اونس جهانی طلا روند نزولی داشته و از کانال ۳۴۰۰ دلاری در ابتدای ماه عقب نشسته و ۱.۷ درصد کاهش پیدا کرده است. نرخ بهره فدرال رزرو در تعیین قیمت اونس طلا موثر است و در تاریخ ۱۶ و ۱۷ سپتامبر (۲۵ و ۲۶ شهریور) جلسه فدرال رزرو برای تعیین نرخ بهره برگزار خواهد شد که بر قیمت اونس جهانی طلا موثر خواهد بود.
در ماه جاری با تکیه بر رشد قیمت دلار، قیمت اقلام طلا و سکه بر خلاف طلای جهانی رشد کرده‌است. اکوایران حباب سکه در مردادماه را با نمودار میانگین متحرک ساده سیزده روزه حباب سکه بررسی کرده‌است. میانگین متحرک سیزده روزه حباب سکه در نیمه دوم مردادماه به کانال ۱۴ درصد افزایش پیدا کرده و حباب سکه هم در روزهای پایانی با افزایش به بالای کانال ۱۵ درصدی نشان می‌دهد که معامله‌گران سکه در روزهای پایانی ماه جسورتر شده‌اند. بررسی حباب اقلام سکه و طلا نشان می‌دهد که در روزهای پایانی مرداد حباب طلای آب‌شده هم افزایش یپدا کرده و از محدوده منفی ابتدای ماه به ۹۸۰ هزار تومان در روزهای پایانی ماه رسیده که فعالیت بیشتر معامله‌گران افزایشی در بازار طلا را تایید می‌کند.