کاملا بدیهی است که ورود هر پولی بدون پشتوانه بنیادی در بلندمدت و برای آینده بازار سهام مضر است. در واقع، اگر وضعیت سهام و اقتصاد کشور مناسب باشد پول به صورت هوشمندانه و خودکار روانه بورس میشود و نیازی به تکلیف نیست. این تکلیفها چیزی جز رشدهای نامتوازن بازار در پی نخواهد داشت که تجربه آن را در میانه تابستان و همزمان با روی کار آمدن شاپور محمدی به عنوان سکاندار جدید بورس شاهد بودیم. حال باید دید بار دیگر، ورود پرقدرت پول از سوی حقوقیها در بازار سهام تکرار میشود یا قیمتها روند طبیعی خود را طی میکنند.
تحرکات یک صندوق
اوایل مرداد، همزمان با انتخاب محمدی به عنوان رئیس جدید سازمان بورس، خرید پرحجم سهام توسط صندوق گنجینه آرمانشهر کانون توجه معاملهگران و صعود قیمت سهام شد. در آن زمان، متولیان این صندوق علت خریدهای خود را جذابیت قیمت سهام عنوان میکردند، اما سناریوهای مختلفی برای چنین رفتاری از سوی فعالان بورس مطرح میشد. طی روزهای اخیر نیز خریدهای صندوق گنجینه آرمانشهر قابل توجه است. بررسیهای «دنیای بورس» نشان میدهد در معاملات روز گذشته، این صندوق به تنهایی بیش از 12 میلیون سهم با ارزشی بیش از 3/5 میلیارد تومان در 10 نماد مختلف خریداری کرده است. امری که میتواند مجددا روند مثبت و احتمالا مقطعی این سهام را رقم زند.
پشت صحنه خریدهای گنجینه آرمان در چهار سناریو
ریشه این خریدها بر اساس گمانههایی که میان اهالی بازار است را میتوان در چهار سناریو خلاصه کرد.
در آن زمان، برخی همزمان شدن ریاست شاپور محمدی و کمک صندوق گنجینه آرمانشهر به رشد قیمتها را نوعی تنظیم رابطه میان سازمان و صندوق مزبور عنوان میکردند. در ادامه عدم تغییر در انتصابات سازمان بورس این گمانه را تا حدود زیادی کمرنگ کرد.
سناریوی دوم اما به نحوه پرداخت سود صندوق گنجینه آرمانشهر اشاره دارد. برخی فعالان بازار معتقدند این صندوق که پورتفوی نسبتا بزرگی در بورس دارد با نزدیک شدن به پایان ماه و زمان پرداخت سودها، سعی میکند با تزریق نقدینگی و حمایت از سهام زیرمجموعه خود، ارزش داراییها را افزایش داده و به نوعی سود مورد نیاز مشتریان خود را کسب کند. در صورت صحت این سناریو، خریدهای فعلی و رشد قیمت سهام چندان پایدار نخواهد بود و به زودی باید شاهد اصلاح قیمتها باشیم.
فرض دیگر تکلیفی بودن خریدها را در نظر میگیرد. ارزش خالص داراییهای صندوق گنجینه آرمان حدود 23 هزار میلیارد تومان است.. در نتیجه نقدینگی ورودی از سوی این صندوق، هرچند برای بازار سهام بزرگ محسوب میشود، اما در مقیاس فعالیت گنجینه آرمانشهر چندان زیاد نیست. بنابراین، ممکن است خریدهای این صندوق نوعی تکلیف از سوی سیاستگذار بورس باشد که در صورت صحت، آینده این نوع رفتار را سیاستهای بعدی تعیین میکند و به نوعی تحلیلپذیری را کاهش میدهد.
در سناریوی چهارم، بحث جذابیت قیمت سهام از نگاه صندوقها مطرح میشود که این گمانه با توجه به نظر بسیاری از کارشناسان مبنی بر ارزشگذاری بالای سهام، چندان قابل اتکا نیست.