دنیای‌اقتصاد نوشت: «شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد» به رکورد تاریخی خود دست یافته که نشان میدهد بهای پلیمرها در بورس کالا به بالاترین حد در تاریخ این بازار رسمی دست یافته است. این مطلب برای خریداران مواد اولیه کابوسی است که اغلب از مسیر نوسان بهای نیمایی ارز رخ داده ولی برتری تقاضا در برابر عرضه‌ها نیز به این روند کلی دامن زده است.
اما آمار حجم معاملات پلیمرها روندی نسبتا متعادل را نشان میدهد که همین تعادل معاملاتی در کنار رکوردشکنی بهای نیمایی ارز خود یک سیگنال غیرمنتظره به‌شمار میرود یعنی بازار تقاضای واقعی خود را نمی‌تواند از بورس کالا تامین کند. این در حالی است که حجم معاملات در بازار ترکیبات شیمیایی بورس کالا رکورد ۲۳ ماهه حجم معاملات خود را به ثبت رسانده که نگاه‌ها را بیش از قبل به بازار پلیمرها معطوف می‌سازد. در بازار آزاد اما آتش‌فشان رشد قیمتها به گرمای سابق نیست و حتی تکانه‌های کاهشی جدید و مهمی را شاهد هستیم که احتمال تغییر فاز بازار را در بر دارد، اگرچه نوسان بهای نیمایی ارز خود به معنی یک سرعت‌گیر جدید در برابر کاهش نرخ اعمال نفوذ خواهد کرد.
هم‌اکنون باز‌هم به صراحت می‌توان گفت که پیش‌بینی‌های قبلی از احتمال ورود بازار به فاز رکود تورمی هر روز با چهره‌ای جدید محقق می‌شود که مخاطرات اصلی را برای تولید‌کننده واقعی در بر دارد.
رکورد شاخص قیمت پلیمرها: شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد در هفته گذشته با ۲۴/ ۴ درصد رشد به ۱۳ هزار و ۸۶۸ تومان رسید که بالاترین رکورد ثبت شده قیمتی در این بازار از زمانی است که این شاخص قیمتی را محاسبه می‌کنیم.
با توجه به تجربیات موجود و نوسان بهای ارز می‌توان به صراحت عنوان کرد که نرخ‌های موجود در بورس کالا و بازار آزاد به‌صورت میانگین بالاترین قیمت‌هایی است که در تاریخ بازار پلیمرها تجربه شده است. این در حالی است که در دو هفته اخیر شاهد رشد ۷ و ۲۴/ ۴ درصدی شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد هستیم که به معنی یک جهش قیمتی بزرگ در هفته‌های اخیر است.
هیچ بعید نیست که این روند صعودی ادامه داشته باشد که دشواری‌های مدیریت این بازار را هم تقویت خواهد کرد. البته افزایش قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمی و مخصوصا رشد بهای نیمایی ارز دو اهرم مهم رشد قیمت‌های پایه بوده که خروجی آن افزایش نرخ پایانی در معاملات است.
دلایل رشد شاخص قیمت پلیمرها: نوسان قیمت پایانی پلیمرها در بورس کالاست که شاخص قیمت پلیمرهای دنیای‌اقتصاد را تعیین می‌کند. حال در شرایطی که شاهد رشد مستمر هفتگی قیمت‌های پایه هستیم دیگر تبعیت بازار و نرخ‌های بورس از این روند کلی یک روال طبیعی به‌شمار خواهد رفت.
این در حالی است که افزایش بهای آزاد ارز میل به رشد قیمتها را در بر دارد آن‌هم در شرایطی که رشد تقاضا را اغلب به همراه داشته و انتظارات تورمی و توجیه اقتصادی صادرات را مطرح می‌کند. در کنار آن شاهد هستیم که فاصله قیمت آزاد و نیمایی ارز در هفته گذشته به ۳ هزار و ۸۵۰ تومان رسیده که بالاترین میزان (از لحاظ عددی) از هفته منتهی به دوم خرداد سال گذشته تاکنون است.
این موارد به‌صورت مستقیم بر قیمتها اثرگذار بوده اگرچه رشد حجم تقاضا مخصوصا برای گریدهای جذاب را به همراه خواهد داشت. با توجه به این موارد هیچ بعید نیست که باز هم شاهد رشد شاخص قیمت پلیمرهای دنیای اقتصاد باشیم اگرچه معتقدیم که نرخ‌های فعلی بالاتر از واقعیت‌های عرضه و تقاضا در بازار آزاد است و نمی‌توان از پتانسیل تغییر فاز قیمتی چشم‌پوشی کرد.
به‌عنوان یک نمونه مشخص در سال گذشته و برای اوایل خردادماه که شاهد بالاترین فاصله قیمتی دلار آزاد و نیمایی بودیم رونقی تصنعی در حال نقش‌آفرینی بود ولی پس از آن با تعدیل قیمتها و متناسب‌تر شدن نرخ وضعیت بازار به سمت ضعف تقاضا و رکود معاملاتی حرکت کرد و چند ماه (نزدیک به ۳ ماه) رکود و ضعف تقاضا را شاهد بودیم.
هیچ بعید نیست که این‌بار هم رخداد مشابهی ثبت شود ولی هنوز شواهد قدرتمندی از این شیوه تغییر فاز بازار را شاهد نیستیم، گویی دلار نزدیک به ۲۰ هزار تومان جایی برای خوش‌بینی‌های جدید از تعدیل قیمتها و تثبیت بازار برجای نگذاشته است.
ساز ناکوک نیما در بازار پلیمرها: رشد بهای نیمایی ارز هفته‌هاست که بازار پلیمرها و ترکیبات شیمیایی را آزار میدهد آن‌هم در شرایطی که با عدم رشد بهای آزاد ارز در یکی دو روز گذشته، اما شاهد افزایش قیمت‌های نیمایی دلار هستیم. دلار نیمایی هم رکوردشکنی‌های خاص خود را دارد و البته به مسیر افزایشی خود ادامه میدهد.
این روند صعودی از یکسو اهرم قدرتمندی برای رشد قیمت‌های پایه و نرخ‌ها در بازار آزاد و بورس کالاست و از سوی دیگر حتی اگر بازارهای جهانی هم تغییر مسیر داده و وارد فاز نزولی شود، باز در برابر افت نرخ موضع‌گیری خواهد کرد.
به‌عنوان یک نمونه مشخص آخرین قیمت نیمایی ارز که در نرخ‌های مورد محاسبه هفته گذشته مورد استناد قرار گرفته ۱۶ هزار و ۱۴۱ تومان بود آن‌هم در شرایطی که تا لحظه تنظیم این گزارش کمترین رقمی که برای متوسط نیمایی دلار مخابره شده ۱۶ هزار و ۳۵۷ تومان است یعنی خوش‌بینانه‌ترین برآورد از رشد ۳/ ۱ درصدی این نرخ برای قیمت‌های پایه جدید حکایت دارد.
کم‌رمقی معاملات بازار پلیمرها در قله‌های قیمتی: هفته گذشته حجم داد و ستد پلیمرها در بورس کالا با ۱۵/ ۱ درصد رشد به ۷۴ هزار و ۸۰۸ تن رسید که بالاترین میزان در ۶ هفته اخیر است. این مطلب نشان میدهد که روند صعودی حجم داد و ستد پلیمرها ادامه یافته ولی این میزان هنوز با واقعیت‌های بازار همخوانی جدی ندارد که شاید بتوان ردپای ضعف معاملات را در وضعیت عرضه‌ها تعقیب کرد.
در هفته گذشته شاهد هستیم که حجم عرضه مرسوم پلیمرها در بورس کالا ۸۲ هزار و ۶۸۸ تن بود که بالاترین رقم در ۳ هفته اخیر است. وضعیت قیمتی در این بازار به وضوح نیاز به رشد عرضه‌ها را در ذهن تداعی می‌کند ولی شاهد چنین اتفاقی نیستیم.
به‌عنوان یک نمونه مشخص متوسط حجم عرضه‌های مرسوم هفتگی در نیمه دوم سال گذشته رقم ۸۷ هزار و ۷۰۰ تن بوده که در ۴ هفته اخیر عرضه‌های موجود در بورس کالا کمتر از این رقم بوده است. به‌عنوان یک مثال دیگر در دو هفته گذشته بیش از ۹۰ درصد از عرضه‌های مرسوم ثبت شده در بازار فیزیکی پلیمرهای بورس کالا مورد داد و ستد قرار گرفته که رقم برجسته‌ای به شمار میرود آن‌هم در وضعیتی که متوسط این نسبت در نیمه دوم سال قبل به‌عنوان یک زمان برای رونق بازار ۲۱/ ۷۴ واحد بوده است.
از سوی دیگر نسبت تقاضا به عرضه‌های کل در دو هفته گذشته به بالای ۱۵۰ درصد رسیده یعنی دو هفته اخیر در برابر هر تن عرضه، بیش از ۵/ ۱ تن تقاضا ثبت شده است که بالاترین رقم از اردیبهشت سال گذشته تاکنون به شمار میرود.
ریسک پنهانی بازار پلیمرها: شاهدهستیم که دلار آزاد با رسیدن به سقف قیمتی از حرکت ایستاده و تکانه‌های قدرتمندی از رشد نرخ را شاهد نیستیم. این وضعیت کم و بیش در بازار آزاد پلیمرها نیز حس می‌شود و حتی تکانه‌هایی از افت نرخ نیز تجربه شده که در کنار رشد محدود عرضه‌ها در بورس کالا می‌تواند احتمال تغییر فاز بازار را در بر داشته باشد.
باید به این نکته توجه کرد که قیمت‌های موجود در بورس و بازار به قدری بالاست که برای همه خریداران توجیه اقتصادی ندارد و از هم‌اکنون زمان آن فرارسیده تا در نرخ‌های بالای فعلی تقاضای واقعی اندکی تقلیل پیدا کند.
اگر چنین رخدادی را شاهد باشیم که البته عجیب هم نخواهد بود تقاضای سفته‌بازی و واسطه‌گری با شتاب بالاتری کاهش پیدا می‌کند که خروجی آن افت تقاضا در بورس کالا و کاهش جذابیت خرید از بازار داخلی خواهد بود. اینکه بهای آزاد ارز اجازه نمی‌دهد تا تفسیر منطقی از بازار داشته باشیم را باید یک واقعیت در نظر گرفت ولی دیر یا زود بازار خود را با واقعیت‌ها وفق خواهد داد.
رکورد ۲۳ ماهه معاملات شیمیایی‌ها: حجم داد و ستد ترکیبات شیمیایی در هفته گذشته به ۴۳ هزار و ۴۴ تن رسید که بالاترین رقم ثبت شده از اواسط مرداد سال ۹۷ تاکنون است. این رکورد معاملاتی در شرایطی محقق شد که بیشترین حجم عرضه شیمیایی‌ها از اواسط فروردین تاکنون ثبت شده یعنی بستر رشد حجم و ارزش معاملات را فراهم کرده است. این رشد حجم معاملات در شرایطی به ثبت رسید که تقاضا در مقایسه با هفته گذشته ۳/ ۳ درصد کاهش داشته است که خود یک اتفاق عجیب به نظر می‌رسد و نشان میدهد که خریداران با عرضه‌های کافی و گسترده‌ای روبه‌رو بوده و جذابیت خرید واسطه‌گری و سفته‌بازی تقلیل یافته و فضا برای خودنمایی خریداران واقعی فراهم‌تر از قبل شده است.
در هفته گذشته حجم عرضه ترکیبات شیمیایی با ۷۹/ ۱۷ درصد رشد به ۵۴ هزار و ۵۸۹ تن رسید که بالاترین رقم ثبت شده از هفته منتهی به ۲۲ فروردین تاکنون بوده است. در هفته گذشته ۴۸ هزار و ۲۳۹ تن تقاضا به ثبت رسید که موجب شد تا یک هفته نسبتا متعادل درخصوص تقاضا به ثبت برسد. در هفته گذشته ۸۵/ ۷۸ درصد از عرضه‌ها مورد داد و ستد قرار گرفت که میزان جذابی به شمار میرود. داد و ستد ۲۰ هزار تنی سود کاستیک در کنار معامله ۷ هزار و ۵۰۰ تنی استایرن منومر و در رتبه‌های بعدی معامله اوره گرانول، دی‌اتیل هگزانول، آلکیل بنزن خطی و اسید استیک از دلایل اصلی این رشد حجم معاملات بوده است.
البته مهم‌ترین معامله هفته گذشته شاید داد و ستد ۲۰ هزار تنی سود کاستیک باشد که در شرایطی که انتظار رشد تقاضا برای شوینده‌ها وجود دارد و سایر صنایع مصرف‌کننده نیز با تحرک تولید روبه‌رو شده‌اند.
اگر بحث شوینده را کنار بگذاریم می‌توان گفت که گستره کاربرد سود کاستیک در کنار رشد محسوس حجم معاملات آن نشان میدهد که اوضاع بسیاری از واحدهای تولیدی بهبود یافته که البته در رشد عرضه‌ها شاهد رشد تقاضا بودیم که در نهایت رشد حجم معاملات را رقم زده است.
اینکه به تنهایی و با تکیه بر معاملات سود کاستیک بخواهیم از رونق صنایع شوینده یا سایر صنایع تکمیلی مصرف‌کننده این کالا سخن بگویم چندان منطقی نیست ولی معاملات هفته گذشته در بازار محصولات شیمیایی بورس کالا نشان از بهبود تولید در صنایع تولیدی بسیاری دارد که در رشد بهای آزاد ارز گویا وضعیت بهتری داشته‌اند آن‌هم در شرایطی که رکورد ۲۳ ماهه معاملات محصولات شیمیایی به ثبت رسیده است.