به گزارش «دنیای بورس» به نقل از کالاخبر ، معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران از اجرایی شدن طرح پیش‌فروش متری مسکن از طریق انتشار اوراق سلف موازی استاندارد خبر داد و گفت: در جلساتی که با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد، مقرر شد تا این طرح در چارچوب ساختارهای بازار سرمایه و از طریق معاملات سلف موازی استاندارد در بورس کالا راه‌اندازی شود. ورود مسکن به بورس یا تامین مالی احداث واحدهای جدید یا واحدهای در حال ساخت از مواردی است که سال‌های اخیر بارها در بورس کالا مورد بحث قرار گرفته و شیوه‌های متنوعی مورد بررسی قرار گرفته است.
تامین مالی بخش مسکن اگرچه در گام اول مورد توجه تصمیم‌سازان اقتصادی قرار داشت ولی در کنار آن طرح فروش متری مسکن خود یک اقدام مهم به شمار می‌رود که پتانسیل قدرتمندی برای خانه‌دار شدن افراد خواهد بود. به‌صورت دقیق‌تر در زمانی که فرد از امکان خرید یک خانه به‌صورت کامل برخوردار نیست و قصد دارد با سرمایه‌گذاری در بازار ملک از رشد بازار عقب نماند یا به مرور زمان با تامین منابع مالی مورد نیاز بتواند یک خانه کامل را خریداری کند، فروش متری مسکن به کمک خواهد آمد. به‌صورت ساده‌تر عرضه‌کننده یا همان انبوه‌ساز مسکن خود را به‌صورت متری پیش‌فروش می‌کند.
خریدار می‌تواند چند متر از این مسکن را خریداری کند و به مرور زمان حجم خرید خود را افزایش دهد. مسکن پیش‌خرید شده نیز به نسبت نوسان قیمت‌ها در بازار واقعی تغییر نرخ خواهد داشت و احتمال رشد قیمت‌ها را در بر دارد. حال اگر خریدار به هر دلیل میل به فروش داشت هم می‌تواند تا زمان تحویل مسکن، دارایی خود را به‌صورت اوراق به فروش برساند.
حال اگر خریدار به زمان تحویل رسید و حداقل ابعاد مسکن تحویلی مثلا ۵۰ متر باشد باید ما‌به‌التفاوت دارایی (متری) خود را خریداری کرده تا یک واحد کامل تحویل بگیرد یا میزان دارایی خود را به فروش برساند. البته در اینجا واژه سلف استاندارد موازی مطرح می‌شود یعنی در زمان تحویل یا همان سررسید قرارداد هم می‌تواند ملک را تحویل گیرد و هم می‌تواند با سود معینی (از پیش تعیین شده) پول خود را با سود آن پس بگیرد.
علیرضا ناصرپور در این خصوص به «کالاخبر» گفت: طرح پیش‌فروش مسکن متری پیرو جلسه‌ای که به تازگی در محل سازمان بورس و با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی، رئیس سازمان بورس اوراق بهادار و معاونان وی برگزار شد، مورد طرح و بررسی قرار گرفت و اعلام شد این مکانیزم می‌تواند در چارچوب ساختارهای بازار سرمایه و از طریق قراردادهای سلف موازی استاندارد راه‌اندازی شود.
وی با بیان اینکه علاوه بر این طرح‌هایی همچون فروش املاک و مستغلات در بازار فرعی بورس کالا، بازار تهاتری مصالح و املاک و نیز راه‌اندازی صندوق‌های املاک و مستغلات نیز در حال پیگیری است، توضیح داد: درخصوص پیش‌فروش متری مسکن چارچوبی که در بازار سرمایه می‌توانیم برای آن پیاده‌سازی کنیم، اوراق سلف موازی استاندارد است زیرا تجربه خوبی در این حوزه وجود دارد و طرح پیش‌فروش متری مسکن می‌تواند بر مبنای این ابزار مالی اجرایی شود.
وی درخصوص نحوه اجرایی شدن پیش‌فروش مسکن متری گفت: در این طرح شرکت سازنده و انبوه‌ساز یا هر مجموعه‌ای که در حال ساخت مسکن است می‌تواند با هدف تامین مالی و حتی فروش ملک اقدام به انتشار اوراق سلف موازی استاندارد کند که این اوراق قابل تحویل در سررسید است یعنی فرد می‌تواند در سررسید به ازای متراژهای معینی که تعیین شده، اوراق را تامین کرده و اقدام به تحویل گرفتن واحد مسکونی کند؛ مثلا اگر قرار است ۸۵ متر تحویل بگیرد باید بتواند به آن تعداد اوراق تامین کند یا اینکه اوراق را در سررسید با سود مشخصی که در نظر گرفته شده است تسویه نقدی کند.
ناصرپور اضافه کرد: علاوه بر این می‌توان با قرار دادن اوراق اختیار خرید و فروش تبعی روی اوراق، ریسک ناشر و همچنین ریسک خریدار را مدیریت کرد لذا تمامی اقداماتی که روی اوراق سلف موازی استاندارد قابل پیاده‌سازی است، روی این اوراق هم قابلیت اجرایی دارد.
معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا در ادامه گفت‌وگو با «کالاخبر» به مزایای اجرایی شدن این طرح در قالب اوراق سلف موازی استاندارد اشاره کرد و گفت: اگر برای این طرح، اوراق سلف موازی بدون اختیار خرید تبعی تعریف شود، پوشش ریسک را در اختیار خریدار اوراق قرار می‌دهد به‌طوری که اگر خریدار نمی‌تواند کل واحد را یکجا خریداری کند، می‌تواند متراژ موردنظر خود را بخرد و مابقی را به مرور خریداری کند و اگر هم نتوانست به آن تعداد تامین کند، می‌تواند در سررسید اوراق را در بازار به قیمت روز به فروش برساند و پولش را تحویل بگیرد که اگر در این مدت افزایش قیمتی در ملک صورت گرفته باشد، روی این اوراق خودش را منعکس خواهد کرد.
وی همچنین درخصوص استانداردسازی متراژها توضیح داد و گفت: این طرح در پروژه‌های انبوه‌سازی اجرایی شده و استانداردسازی آن به این صورت است که معمولا یک متراژ پایه داخل یک ساختمان در نظر گرفته شده و قیمت اوراق سلفی که منتشر می‌شود بر مبنای واحد پایه خواهد بود و در سررسید اگر کسی بخواهد واحد دیگری را تعیین کند، صرف و کسر (کمتر یا بیشتر) متراژ واحدهای دیگر بر مبنای واحد پایه تعیین می‌شود که این موضوع قبل از انتشار نیز در امیدنامه ذکر می‌شود.
به گفته ناصرپور یکی از اهداف اجرایی شدن این طرح این است که در شرایط تورمی بتواند به خانه‌دار شدن مردم و خریداران مسکن کمک کند، ضمن اینکه برای سازندگان انبوه مسکن نیز روش مناسب تامین مالی به‌شمار می‌رود.وی با بیان اینکه زیرساخت‌های اجرایی شدن فروش متری مسکن در بورس کالای ایران فراهم است، عنوان کرد: این طرح نیازی به تصویب در شورای‌عالی بورس ندارد زیرا اوراق سلف موازی استاندارد در گذشته در شورای‌عالی بورس به تصویب رسیده و می‌توان بر مبنای آن طرح پیش‌فروش متری مسکن را راه‌اندازی کرد.
توافق برای راه‌اندازی تابلوی تخصصی مصالح ساختمانی در بورس
معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی گفت: از طریق بازار سرمایه برای تامین منابع مالی پروژه‌ها و موضوع تابلوی تخصصی مصالح ساختمانی توافقاتی انجام شده که با هدف ساماندهی بیشتر به این صنعت و امکان ورود سرمایه‌های خرد و متوسط به تولید موثر مسکن است که انتفاع مناسبی نیز برای صاحبان سرمایه داشته باشد.
محمود محمودزاده یادآور شد: با توجه به اینکه برای ورود یکسری از شرکت‌های ساختمانی به صندوق زمین و مسکن مشکلات و موانع قانونی وجود داشت، اصلاح آیین‌نامه قانون ساماندهی در مدار انجام قرار گرفت که اصلاحات قبلا به دولت ارسال شده بود. هم‌اکنون و تا این تاریخ اصلاح قانون ساماندهی و حمایت از عرضه و تولید مسکن به تصویب کمیته‌های تخصصی دولت رسیده است و پیش‌بینی می‌شود که در جلسات اصلی دولت و به‌زودی تصویب شود و قابلیت اجرایی یابد.
محمودزاده گفت: با تصویب و ابلاغ اصلاحات قانون ساماندهی و حمایت از عرضه و تولید مسکن، حجم زیادی از پروژه‌های تولید انبوه مسکن و خدمات در سراسر کشور از طریق بورس معرفی می‌شوند تا افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری هستند در این بخش سرمایه‌گذاری کنند. با این روش، هم ارزش افزوده و هم سرمایه‌گذاری مطمئنی در بازار اقتصادی ایجاد می‌شود.