دو روی سکه تاثیر فروش سهام‌عدالت بر بورس
دنیای بورس | پایان هفته گذشته پر بود از اخبار مهمی که روی بازار سرمایه تاثیر مستقیم می‌گذارد. مهم‌ترین و البته پربحث‌ترین خبر، به امکان فروش سهام عدالت باز می‌گردد. بر اساس اطلاعیه وزرات اقتصاد، كلیه دارندگان سهام عدالت كه قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، می‌توانند از روز سه شنبه این هفته به شعب بانکها مراجعه و با تكمیل فرم‌های مربوط، نسبت به تكمیل سفارش فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود اقدام کنند.
از ۱۰ خرداد بانکها نیز به تدریج سهام متقاضیان را از طریق کارگزاری‌های خود یا کارگزاری‌های طرف قرارداد در بورس می‌فروشند. قریب به اتفاق فعالان بازار سرمایه، این اطلاعیه را خبری منفی برای بورس می‌دانند. دلیل اصلی آنها افزایش فشار فروش در بازار و در نتیجه تشکیل صف‌های فروش بلندمدت در بازار است.
روی کاغذ بسیاری از افرادی که سهام عدالت دارند ترجیح می‌دهند 30 درصد از سهامی که اکنون بین 10 تا 16 برابر شده است را بفروشند و نقدینگی حاصل از آن را صرف کار دیگری بکنند. از سوی دیگر دولت قرار نبود به این زودی‌ها (حداقل تا نیمه دوم سال) فروش سهام عدالت را مجاز کند و بسیاری از فعالان بازار تصمیم داشتند قبل از امکان فروش این نوع سهام، بخشی از سبد خود را نقد کنند. حالا با اقدام دولت در زمانی که بازارها بسته بودند، امروز باید منتظر شنبه هیجانی (البته از نوع فروش) باشیم.
اما در سوی دیگر فاکتورهای متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد تاثیر این اقدام دولت، گذرا و مقطعی خواهد بود. از یک سو باید ماهیت بازار سرمایه را بررسی کرد. افزایش قیمت دلار در سامانه نیما و بازار آزاد، عدم تحرک قابل توجه در بازارهای موازی، جریان مستمر ورود نقدینگی به بازار سرمایه، اقبال عموم مردم به سرمایه‌گذاری در بورس و رشد چشمگیر مشارکت‌کنندگان در عرضه‌های اولیه، کاهش سود سپرده‌های بانکی، افزایش‌سرمایه‌های متعدد در شرکت‌های بورسی، حمایت دولت و واگذاری شرکت‌های دولتی در بورس و ... دلایلی هستند که همچنان بازار سرمایه را از نظر بازدهی و امکان رشد، جذاب نشان می‌دهند. در واقع امکان فروش سهام عدالت، تاثیر بنیادی بر حرکت بورس ندارد.
از سوی دیگر شیوه فروش سهام عدالت، از بروز هیجان غیرقابل کنترل در عرضه سهام می‌کاهد. اگر قرار بود سهامداران عدالت راسا سهامشان را در بورس بفروشند، آنگاه تشکیل صف‌های فروش سنگین و ادامه دار، دور از ذهن نبود.
اما اکنون قرار است بانکها تقاضاهای مردم را برای فروش تجمیع کرده و در شرایط مناسب در بازار سرمایه عرضه کنند. بر این اساس اگر قیمت سهام شرکت‌های حاضر در پرتفوی عدالت رو به پایین باشد، بانکها فروش خود را به تعویق انداخته و منافع سهامداران را در اولویت قرار می‌دهند.
از سوی دیگر این دسته از سهامدارن هنگام مراجعه به بانک باید اقرارنامه‌ای را امضا کنند که در آن اختیارات کامل فروش، به بانکها و کارگزاری‌ها داده می‌شود. طبق مفاد این اقرارنامه مدت اجرای سفارش تا اجرای مفاد سفارش بوده، در نتیجه ضرب الاجلی برای فروش سهام در نظر گرفته نشده است.
نکته دیگر تقابل میزان ورود نقدینگی به بازار با سفارش فروش سهام عدالت است. میزان ارزش روزانه معاملات خرد در بورس به فراتر از 10 هزار میلیارد تومان رسیده است. روزانه یک هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید هم به بازار تزریق می‌شود. از سوی دیگر بخشی از دارندگان سهام عدالت تمایلی به فروش سهام خود ندارند. در نتیجه سفارش فروش برای 30 درصد از پورتفوی سهام عدالت، میتواند ظرف چند روز کاری در بازار سرمایه جذب شود.
با پایان یافتن مهلت پذیره‌نویسی صندوق واسطه گری مالی یکم مشخص شد که حدود 3 میلیون و پانصد هزار نفر واحدهای صندوق «دارایکم» را خریداری کردند که بخش قابل توجهی از آنها کسانی هستند که کد بورسی ندارند. در نتیجه این افراد نیز در کوتاه‌مدت به جرگه سهامداران بورسی اضافه می‌شوند و به تعمیق بیشتر بازار سرمایه کمک می کنند.
و در نهایت نباید از یاد برد که امسال، بازار سرمایه از اهمیت بالایی برای دولت برخوردار است و در نتیجه دولت تمایلی ندارد در زمانی که امکان فروش سهام عدالت ایجاد می‌شود، شاخص کل سنگین‌ترین افت‌های خود را تجربه کند.
با وجود همه این شرایط، امروز انتظار داریم فروش‌های هیجانی در بازار افزایش یابد. اما از آنجایی که تاثیر این خبر در افت اخیر شاخص بورس پیش‌خور شده بود و در صورتی که حمایت حقوقی‌ها را در بازار داشته باشیم، تاثیر خبر فروش سهام عدالت در کوتاه‌مدت خنثی خواهد شد.