دنیای بورس: تداوم جریان ورود پول‌های داغ به بورس هنوز هم به عنوان مهمترین دلیل رشد قیمت‌ها برشمرده می‌شود. عرضه‌های زیاد در بسیاری از نمادهای بورسی به افزایش حجم و ارزش معاملات روزانه کمک کرده‌است اما در عین حال در برخی نمادهای خاص شاهد عدم فروش و عرضه‌های قطره‌چکانی هستیم. سنگین شدن صف‌های خرید در این‌گونه نمادها به نوعی نشان دهنده عطش ورود پول به سهام دست نیافتنی و پتانسیل تزریق نقدینگی یاد شده به بورس است. بازار سهام در روز جاری تحت تاثیر روند رو به رشد نرخ ارز در بازار آزاد و نزدیک شدن دلار به مرز 16 هزار تومان بار دیگر در نمادهای بزرگ کامودیتی محور و اصطلاحا دلاری با غلبه تقاضا بر عرضه همراه بود. رشد بیش از 2.4 درصدی شاخص کل در قیاس با رشد 1.61 درصدی شاخص کل هم‌وزن به نوعی نشان دهنده این اقبال عمومی به بزرگترهای بورسی‌است.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در کل بازار سهام شاهد برقراری نوعی تعادل بودیم. از 312 نماد فعال بورسی 224 نماد قیمت پایانی مثبت و 85 نماد قیمت پایانی منفی داشتند. رفته رفته با نزدیک شدن با دقایق پایانی با افزایش علاوه بر کاهش تعداد نماد با آخرین قیمت مثبت شاهد رشد ارزش معاملات خرد نیز بودیم. ارزش معاملات خرید بورس در روز سه‌شنبه 2 اردیبهشت به رقم 8057 میلیارد تومان رسید. این اتفاق در حالی رخ داد که 149 نماد بورسی صف خرید به ارزش مجموع 3182 میلیارد تومان (1215 میلیارد تومان به دو سهم «شستا» و «تملت» اختصاص یافت) داشتند. 4 نماد بورسی با مجموع ارزش صف فروش 65.5 میلیارد تومانی نیز از عدم تمایل فروشندگان به عرضه در کف روزانه حکایت می‌کند. کاهش میزان خالص تغییر مالکیت روزانه از حقوقی به حقیقی به مرز 500 میلیارد تومان نیز بیانگر فعال‌تر شدن سهامداران حقیقی در موقعیت فروش در نمادهای گوناگون است که به طور خاص در نمادهای فلزات اساسی و محصولات شیمیایی خودنمایی می‌کرد. در نقطه مقابل حقوقی‌ها به ترتیب در گروه‌های بانکی، فرآورده‌های نفتی، سرمایه‌گذاری و لاسیتک و پلاستیک بیش از صنایع دیگر سهام خود را به حقیقی‌ها فروختند.
بزرگترها در کانون توجهات
شاخص 30 شرکت بزرگ بورسی در معاملات امروز با رشد 3.08 درصدی همراه بود که در قیاس با رشد شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن نشان‌دهنده هجوم تقاضا در نمادهای بزرگتر بورسی است. از آنجایی که بسیاری از این نمادها با محوریت نرخ دلار حرکت می‌کنند و به لحاظ سودآوری و ساختار درآمدزایی در نقاط کم‌ریسک‌تری هستند، رشد نرخ ارز در بازار آزاد و عبور از مرز 16 هزار تومانی از یک سو و تمایل برای خروج از سهام پرریسک‌تر با حرکت پرشتاب قیمت‌ها در نمادهای غیربنیادی از سوی دیگر، بزرگان پالایشی، بانکی، فلزات اساسی و پتروشیمی را به عنوان مقصد سرمایه‌های آزاد شده مطرح می‌کرد. یکی از مهمترین دلایل رشد نرخ ارز در بازار آزد، تحولات قیمت جهانی نفت در روز گذشته و تبعات آن در روز جاری بود. قیمت نفت با سررسید ماه می که روز گذشته آخرین مهلت تسویه آن بود، در دقایق پایانی منقضی شدن این قرارداد به محدوده منفی 40 دلار نیز رسید. هرچند ثبت این قیمت منفی به علت باز بودن بسیاری از سفارش‌های صورت گرفته طی هفته‌های گذشته و به دلیل مجاب کردن خریداران توسط فروشندگان رقم خورد اما پر شدن مخازن نفتی بزرگ در خشکی و نفتکش‌ها در دریا به دلیل غلبه عرضه نفت بر تقاضای فعلی، حساسیت قیمت جاری نفت و قیمت قراردادهای ماه‌های بعد به این تحولات پیش رو را به شدت بالا برده است. این موضوع می‌تواند باعث شتاب‌گیری ریزش نفت در بازارهای جهانی با تداوم شرایط کرونایی و برقراری محدودیت‌های حمل و نقل داخلی و بین‌المللی شود. تحت تاثیر همین عامل است که چشم‌انداز کاهش هرچه بیشتر درآمدهای نفتی، باعث جهش نرخ ارز در بازار داخلی شد. کاهش درآمدهای دولتی از این محل انتظار برای تعمیق کسری بودجه را بالا می‌برد. امری که محرک نرخ ارز در بازار داخلی خواهد بود.
معاملات تاریخی پالایشی‌ها
ارزش معاملات خرد گروه فرآورده‌های نفتی امروز به رقم خیره‌کننده 1248 میلیارد تومان رسید. همزمان با جابجایی بیش از 1.2 میلیارد سهم در این گروه، شاخص صنعت رشد 1.25 درصدی داشت. بیش از 84 درصد (1060 میلیارد تومان) از ارزش معاملات خرد این صنعت به سه نماد پالایش نفت بندرعباس (594 میلیارد تومان)، پالایش نفت تهران (237 میلیارد تومان) و پالایش نفت اصفهان (227 میلیارد تومان) اختصاص یافت. وجه مشترک این نمادها در بورس تهران، حضور فعال چند روزه پالایش و پخش به عنوان نماینده دولت در سمت عرضه و فروش سهام است. روز گذشته شرکت ملی پالایش و پخش در این نمادها به ترتیب 130 میلیون سهم، 50 میلیون سهم و 115 میلیون سهم به ارزش تقریبی 770 میلیارد تومان به فروش رسانده بود تا روند عرضه‌ها در این نمادها توسط این نهاد دولتی شتاب بیشتری بگیرد. در همین حال اقبال سرمایه‌گذاران خرد به این سهم‌ها با وجود ریزش قیمت جهانی نفت و تیره و تار شدن چشم‌انداز آن جالب توجه است. بسیاری بر این باورند که کاهش قیمت جهانی نفت، حجم خریدهای پالایشگاه‌ها را افزایش داده و فعالیت تولیدی آنها را بالاتر ببرد. (اگرچه طرح این موضوع با ایرادات زیادی مواجه است) از طرفی کاهش قیمت نفت می‌تواند افزایش کرک اسپرد محصولات اصلی پالایشی و به تبع آن رشد حاشیه سود پالایشگاه‌ها را به همراه داشته باشد. اما برخی دیگر بر این باورند که دولت برای فروش تدریجی سهام خود در گروه پالایشی، معاملات نمادهای این صنعت را داغ و نقدشونده نگه داشته تا بتواند عرضه‌های بیشتری را از این محل انجام دهد. از طرفی عرضه صندوق‌های قابل معامله (ETF) دولتی و تغییر مختصات عرضه و تقاضا در نمادهای این گروه و گروه‌های بانکی و شیمیایی به طور خاص، نیازمند بزرگ شدن جریان خرید و فروش در نمادهای بزرگ صنایع مذکور است.