دنیای بورس: روز گذشته بازار سهام بار دیگر به مدار مثبت چرخید و شاخص کل بورس با ثبت رسد 13700 واحدی پا به کانال 583 هزار گذاشت. بنابراین نماگر اصلی بازار در حالی به مرز ابرکانال جدید نزدیک می‌شود که عوامل اثرگذار بر بورس بار دیگر تنوع و گستره قابل‌ملاحظه‌ای یافته‌اند. از تغییرات قیمت کالاها در بازار جهانی گرفته، تا عرضههای اولیه و همین‌طور گمانه‌ها و اخبار از تغییر مدیریت سازمان بورس.
در حالی که برخی موارد مانند تغییر ریاست سازمان بورس می‌تواند تنها برای مدتی بازار را متاثر سازد اثر برخی عوامل طولانی و برخی پیچیده‌تر است. در دیده‌بان امروز نگاهی به این موارد خواهیم داشت.
تغییر سکاندار سازمان بورس
طی ماه‌های اخیر بارها و بارها اخبار و شایعاتی در رابطه با استعفای شاپور محمدی از مقام ریاست سازمان بورس منتشر شد و هر بار این دسته اخبار با تکذیب همراه شد. اما این بار خبری از تکذیب زودهنگام نبوده و همین مساله احتمال صحت آن را بالا برده است. اما این مساله برای بورس و بر قیمت سهام چه تاثیری دارد؟
مرور وقایع چندماهه اخیر نشان می‌دهد نااطمینانی‌ها و تردید، همچنان در نقش یک ریسک موثر بر بازار سهام عمل می‌کند. به این صورت که هر بار شایعه استعفای رئیس سازمان بورس منتشر شد، قیمت‌ها به طور موقت تحت فشار قرار گرفته است. با این وجود (و در صورت صحت خبر) این ریسک می‌تواند زودتر از انتظار از سر بازار برداشته شود و آن معرفی بی‌فاصله مدیر جدید خواهد بود. بنابر اخبار شب گذشته، به نظر می‌رسد قالیباف‌اصل گزینه نخست برای ریاست سازمان بورس است. این که مدیر جدید چه رویه‌ای را به عنوان راهبرد اصلی در پیش می‌گیرد مساله‌ای است که در میان‌مدت قابل نتیجه‌گیری است.
با این حال نمی‌توان نادیده گرفت که هفته‌های اخیر ریاست شاپور محمدی، با تصمیمات خلق‌الساعه و بعضا غیرقابل پذیرش همراه بوده است. دستورالعمل‌های مرتبط با حجم مبنا، دامنه نوسان و ... و نحوه اطلاع‌رسانی و اعمال آن‌ها ریسک جدیدی را به بازار سرمایه افزوده بود و انتظار می‌رود دست‌کم در دوران مدیریت جدید، این گونه تصمیمات با هماهنگی بیشتر و زمینه‌سازی مطلوب‌تر صورت پذیرد. به صورت خلاصه این احتمال وجود دارد که در صورت به درازا کشیدن بلاتکلیفی منصب ریاست سازمان، فشار مقطعی بر بازار ایجاد شود؛ اما به هر صورت بعید است که این فشار پایدار باشد.
بهانه‌های ریز و درشت بازار جهانی
بازار جهانی این هفته را با رشد مطلوب قیمت کامودیتی‌ها آغاز کرد. به خصوص در روز سه‌شنبه مس سطح 5 هزار دلاری را پس گرفت و قیمت روی بیش از 2 درصد رشد کرد. نفت با انتظار برای حصول توافق بین تولیدکنندگان بزرگ نفتی، هفته را مثبت آغاز کرد و این وضعیت سبب شد تا نمادهای کالایی بورس تهران در معاملات روز گذشته فعال‌تر ظاهر شوند و بار دیگر میزان رشد شاخص عددی قابل‌توجه باشد.
نگاهی به پشتوانه صعود قیمت‌ها برای به دست آوردن چشم‌اندازی از آینده ضروری است. قیمت کامودیتی‌ها با این عنوان در مسیر صعود قرار گرفت که نرخ ابتلای افراد در کشورهای پیشرفته به ویروس کرونای جدید کاهش یافته است و این مساله به احتمال کنترل این بیماری تعبیر شد. با این حال آمار مرگ و میر ناشی از بیماری کووید-19 طی روز گذشته و در آمریکا نشان داد همچنان برای حصول چنین نتیجه‌ای زود است.
نفت نیز که توافق بین تولیدکنندگان اوپک پلاس و دیگر تولیدکنندگان بزرگ را انتظار می‌کشید نهایتا با توافقی سه‌ماهه و بدون حضور شرکت‌های بزرگ آمریکایی مواجه شد و این مساله سبب شد تا قیمت‌ها در پایان شب گذشته با افت محسوس همراه شود.
بازگشت رونق به اقتصاد جهانی به صورت مستقیم به کنترل بیماری فراگیر کووید-19 گره خورده است و در صورتی که حل این مساله به درازا بکشد بعید نیست که اقتصاد جهانی وارد مرحله رکود شود. از سوی دیگر در صورتی که رونق به این بازار بازگردد جبهه بزرگی از سهام بورس تهران دوباره از لحاظ مبانی ارزندگی فعال خواهند شد و این موضوع می‌تواند نگرانی‌ها و دغدغه‌ها از ادامه مسیر بورس را به صورت ملموسی تلطیف کند.
عرضههای اولیه؛ دغدغه پیچیده این روزها
در جلسه معاملاتی امروز سهام شرکت سرمایه‌گذاری صباتامین برای اولین بار عرضه خواهد شد و باید این عرضه را جزو بزرگترین عرضه اولیه‌های اخیر بازار سهام قلمداد کرد. تا چند ماه پیش و زمانی که ارزش معاملات بورس چندان اوج نگرفته بود، عرضههای اولیه از سوی برخی فعالان بازار به عنوان متهم چرخش روند نشانه گرفته می‌شدند. با این وجود موج قدرتمند نقدینگی در ماه‌های اخیر سبب شده بود تا این عرضه‌ها به راحتی توسط پول‌‌های تازه بلعیده شوند و به این ترتیب فشاری بر دیگر سهام بازار وارد نشود.
اما به نظر می‌رسد اثر عرضههای اولیه بر بازار در ادامه راه پیچیده‌تر خواهد بود. عرضههای پیش رو را از لحاظ میزان جذب نقدینگی می‌توان کاملا قابل‌توجه ارزیابی کرد. به علاوه آن که بررسی‌های «دنیای بورس» نشان می‌دهد حجمی از نقدینگی که از روزهای بعد از عرضه اولیه سهام تازه وارد، در صف خرید این نمادها قفل می‌شود کاملا محسوس است و با ارزش معاملات روزانه بازار قابلیت مقایسه دارد. بنابراین در این مقطع آن چه اهمیت خواهد داشت میزان ورود نقدینگی از خارج بازار سهام و میزان نقدینگی است که جذب این نمادها خواهد شد.