دنیای بورس: بورس تهران در نیمه نخست فروردین به رالی صعودی خود ادامه داد. ارزش معاملات خرد بورس تهران تا بیش از 5700 میلیارد تومان نیز رشد کرد که رکورد تازه‌ای برای سهام محسوب می‌شود. در حالی‌که عمده فعالان بازار انتظار ادامه مسیر صعودی سهام را می‌کشند که بعضا سیگنال‌هایی از احتمال توقف سهام در این مسیر مشاهده می‌شود. این موضوع در هفته‌های پایانی اسفند نیز مورد بررسی قرار گرفت. در گزارشی با عنوان «آیا ترمز سهام کشیده می‌شود؟» در حالی‌که شاخص سهام در حوالی سقف تاریخی قرار داشت (مشابه وضعیت کنونی) افزایش تعداد عرضه‌های اولیه در کاهش تب نقدینگی سهام موثر بود. عرضه‌های اولیه و افزایش شناوری سهام دو مجرای جدید برای مقابله با التهاب نقدینگی در سهام محسوب می‌شوند. به این ترتیب در حالی‌که هجوم نقدینگی به سهام رشدهای قیمتی افسارگسیخته‌ای را رقم زده است طبیعتا اگر مسیرهای تازه برای جذب نقدینگی باز شود می‌تواند حداقل به صورت کوتاه‌مدت از تب بازار سهام بکاهد. نقدینگی به عنوان تنها توجیه رشد قیمتی کنونی سهام محسوب می‌شود. در شرایطی که گزینه‌های روی میز سرمایه‌گذاران در وضعیت آشفته کنونی اقتصاد کشور پریسک محسوب می‌شوند معامله‌گران به سمت سهام حرکت کرده‌اند. به این ترتیب سپر محافظتی در برابر تورم انتظاری داشته و در عین حال از ریسک‌های احتمالی بازارهای موازی مانند ارز نیز در امان بمانند؛ مانند هر گونه رخداد سیاسی یا فشار ادامه‌دار بانک مرکزی.
در گزارشی با عنوان «چشم‌انداز بورس از تابلوی نقدینگی» در روزهای پایانی بهمن به بررسی کامل این موضوع پرداخته شد. در گزارش مزبور اشاره شده بود که انتظار برای ادامه رشد نرخ دلار و سهام با وجود فعال شدن علائم هشدار حباب قیمتی همچنان وجود دارد. مطابق با انتظارات طی حدود دو ماه اخیر ادامه رشد قیمتی سهام و افزایش نرخ دلار در بازار ارز را شاهد بودیم. در شرایط کنونی نیز همچنان تحلیل مزبور معتبر است و در این میان همان‌طور که در این گزارش نیز تاکید شده بود مسیرهای تازه برای جذب نقدینگی می‌تواند به صورت موقت از تب سهام بکاهد. در شرایط کنونی بعضا اخباری از عرضه‌های اولیه بزرگ مانند شستا، پتروشیمی آریال ساسول و صبا تامین به گوش می‌رسد. البته برای کاهش دائمی تب سهام و بازگشت به ریل منطقی ارزش‌گذاری نیاز به بازگشت آرامش به اقتصاد کشور هستیم که فعلا چشم‌اندازی برای این موضوع مشاهده نمی‌شود. بر این اساس تنها عرضه‌های اولیه، توسعه عرضی بازار و افزایش شناوری سهام می‌تواند تا حدودی از تب بالای نقدینگی در سهام بکاهد، گرچه ادامه این رویه به رشد بیشتر ارزش معاملات و در نتیجه ادامه رالی صعود ختم خواهد شد.
پرواز نفت در ارتفاع پست
قیمت نفت طی سه روز معاملاتی پایان هفته بازار جهانی با جهش‌های متوالی از کف خود فاصله گرفت و هر بشکه نفت برنت در قراردادهای فیوچر با رشد بیش از 50 درصدی تا نزدیکی 35 دلار نیز رشد کرد. گرچه قابل توجهی را برای نفت شاهد هستیم اما قیمت نفت همچنان نسبت به 45 روز قبل 40 درصد پایین‌تر است. پس از رجزخوانی‌های عربستان و روسیه در ماه‌های قبل و جنگ قیمتی ظاهری که بعضا با دلایل پشت پرده مانند شکست صنعت شیل آمریکا توجیه می‌شد، تولیدکنندگان نفت در حال مشاهده اثر مخرب ریزش شدید نفت بر اقتصادهای خود هستند. شاید بتوان گفت عربستان و روسیه تصور ریزش این‌چنینی نفت را نداشتند و در خیال خود با کاهش نفت تا سطوح کمتر از 40 دلار حاشیه زیان تولیدکنندگان نفت شیل فعال می‌شد و مانعی در برابر ادامه رشد تولیدات نفت آمریکا فراهم می‌آمد. در شرایط کنونی اما اخبار از تلاش هر سه کشور آمریکا و روسیه و عربستان برای نجات نفت خبر می‌دهد. همین اخبار باعث شده که نفت مسیر خود را از دیگر کالاها تا حدودی جدا کند و رشدهای پرشتابی را در پیش بگیرد. در این شرایط اخبار طی تعطیلات پایان هفته بازار جهانی و همچنین هفته آینده می‌تواند برای نفت بسیار مهم و حیاتی باشد. کرونا تا حدود زیادی در حال فلج کردن اقتصاد جهانی است و ریزش نفت به دنبال جنگ قیمتی تولیدکنندگان نیز ریزش نفت را تشدید کرد. رشد قیمت نفت برای وضعیت اقتصادهای وابسته به نفت و کالاهای پایه دارای اهمیت است گرچه که کرونا فعلا نقش اساسی را در این میان بازی می‌کند.
کرونا در غرب می‌تازد
کشورهای اروپایی و آمریکا در روزهای اخیر رکورد جدیدی از کرونا را به ثبت رساندند. وضعیت هر روز نگران‌کننده‌تر می‌شود همه به دانشمندان امید بسته‌اند تا واکسن یا حداقل درمانی موثر برای این ویروس پیدا کنند. در این میان داروهایی که در جهت درمان دیگر بیماری‌ها مانند مالاریا، ایدز و ابولا استفاده می‌شد بر کرونا اثر داشته است اما به صورت مشخص تلاش برای کشف درمان اختصاصی کوید19 در بدن انسان ادامه دارد؛ برخی از اخبار از تست موفق اولیه برخی از داروها خبر می‌دهد که البته باید منتظر اخبار دقیق‌تر ماند. در این شرایط قطعا هر گونه اخبار مثبت از مقابله با کرونا علاوه بر بازگشت امید به عمده کشورها که در شرایط کنونی در قرنطینه به سر می‌برند، می‌تواند اثر ویژه‌ای بر بازارهای مالی نیز داشته باشد. بر این اساس بر فعالان بورس تهران نیز واجب است که توجه خود را به این موضوع معطوف سازند. البته در نقطه مقابل نیز این نگرانی وجود دارد که این بیماری به رویه خود تا چند ماه آینده و حتی پایان سال ادامه دهد و این موضوع می‌تواند ضربات سنگین‌تری به اقتصاد ایران و جهان وارد کند. اثر این ضربات بیشتر و بیشتر در آمارهای اقتصادی در ماه‌های آینده می‌تواند منعکس شده و ضربه‌های سنگین‌تری را به بازارهای مالی مانند سهام و کالاهای پایه وارد کند. گرچه بعضا از اوج اثر کرونا بر بازار می‌گویند اما هیچ اظهارنظر دقیقی از این موضوع نمی‌توان داشت.