دنیای بورس: شاخص بورس اوراق بهاردار تهران طی ماه‌های اخیر جز در مواقعی که ریسک‌های مقطعی منجر به تکانه‌های شدید موقتی شده‌اند، همواره روند پرشتاب صعودی را پشت سر گذاشته و در مسیر صعودی در حرکت بوده است. این اتفاق بیش از هرچیز مرهون هجوم سرمایه‌های سرگردان به تالار شیشه‌ای و تغییر معادلات خرید و فروش‌های روزانه و ابعاد بازار است که به نوعی پوست‌اندازی اندازه و پذیرش نقدینگی در بورس تهران را در پی داشته است. حجم نقدینگی ورودی به حدی بالا بوده است که نقش سرمایه‌گذاران حقوقی در داد و ستدهای روزانه در برخی روزها به کمتر از 10 درصد از کل ارزش معاملات در دو سمت خرید و فروش رسیده است. از سوی دیگر در روزهایی که فروشندگان حقوقی نیز در سمت فروش بسیار پویا و پرتحرک ایفای نقش کرده‌اند نیز در روال عادی و بدون ریسک عوامل خارجی (عواملی که مستقیم متاثر از وضعیت سودآوری شرکت‌ها نیستند اما بر جریان معاملات تاثیر میگذارند) شاهد تاثیر منفی عرضه‌ها بر جریان کلی بازار نبوده‌ایم که این موضوع ثابت کننده کمرنگ شدن روزافزون نقش سرمایه‌گذاران حقوقی در جریان‌های روزانه و قدرت‌گیری سرمایه‌های خرد و کلان حقیقی در بازار سهام است.
در چنین وضعیتی افزایش روزافزون ارزش معاملات خرد نشان‌دهنده تقابل عرضه و تقاضا در بستر بازار سهام است که طی روزهای گذشته همواره با برتری سمت خرید همراه بوده است. در معاملات امروز نیز گرچه ارزش معاملات خرد در بورس تهران به بیش از 4 هزار میلیارد تومان رسید اما فشار فروش در نمادهای بزرگ‌تر بورسی در صنایع شیمیایی، فرآورده‌های نفتی، فلزات اساسی، بانکی و خودرویی به طور خاص کاملا به چشم می‌آمد. این اتفاق در حالی رخ داد که برخی از این صنایع در روز گذشته با اقبال زیاد خریداران در صف‌های خرید قفل بودند و یک تنه به عنوان وزنه مثبت شاخص کل جور ریزش قیمت‌ها در صنایع کوچک و متوسط را کشیدند.
بهانه‌ها برای اصلاح قیمت‌ها
در توجیه رفتار امروز قیمتی در بازار سهام برخی بر این باورند که بروز برخی از ریسک‌های بیرونی با محوریت مسائل سیاسی که در قالب شایعات و گمانه‌زنی‌های تایید نشده انتشار می‌یافت، عامل اصلی اوج‌گیری فشار فروش بوده‌است. از طرفی برخی نیز بر این باورند که عدم تصمیم‌گیری در خصوص لوایح باقیمانده FATF توسط ایران و فاصله کوتاه تا پایان مهلت تصمیم‌گیری در این خصوص می‌تواند ریسک بسیاری بزرگی را برای شرکت‌های بورسی داشته باشد که سایه آن بر کل بازار سایه خواهد افکند. عامل سومی که عده زیادی از سرمایه‌گذاران به عنوان عامل ریزش قیمت‌ها در بازار سهام عنوان می‌کنند، بحث عدم تطبیق انتظارات و واقعیات در موضوع تجدید ارزیابی دارایی ایران خودرو است. همان‌طور رشد قیمتی این نمادها دلایل منطقی نداشته نمی‌توان دلیل منطقی را برای نزول نیز مطرح کرد. با این حال از آنجایی که محور حرکت قیمتی بسیاری از نمادهای بورسی نه براساس عوامل سودآوری که براساس رشد ارزش روز دارایی‌ها بوده است و افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به عنوان یک بهانه پیش برنده قیمت‌ها و جذب نقدینگی طی ماه‌های اخیر ایفای نقش کرده است، برخی از فعالان بازار انتشار میزان افزایش سرمایه پیشنهادی هیئت مدیره شرکت ایران خودرو را به عنوان یک عامل ناامید کننده نسبت به انتظارات می‌دانند و احتمال تداوم این رویداد در دیگر سهم‌های درگیر با مساله تجدید ارزیابی را بالا برده‌اند. در این گزارش قصد نداریم در این خصوص توضیحات بیشتری ارائه دهیم اما می‌توان گفت تمام مسائل یاد شده به عنوان بهانه‌های اصلاح قیمت مطرح شده‌اند.
ضرورت حیاتی بورس
در حالی که شاخص کل از نیمه بالایی ابرکانال 400 هزار واحدی عبور کرده‌است و بسیاری از سهم‌ها در مدت زمان کوتاهی رشدهای قیمتی پرشتابی را پشت سر گذاشته‌اند، هرگونه بهانه‌ای می‌تواند باعث ایجاد موج فروش شود. رفتار روزانه بازار نیز برای افرادی که دورنمای خاصی برای سرمایه‌گذاری خود ندارند و به تبع آن در گیر هیجانات عرضه و تقاضای روزانه می‌شوند می‌تواند عامل تشدیدکننده رفتار گروهی را در پی داشته باشد که باعث پررنگ شدن ذهنی اثر عوامل احتمالی خواهد شد.
تمام این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که هنوز گردش نقدینگی بالایی در جریان معاملات روزانه برقرار است و بازار سهام با نیم‌نگاهی به رشد خزنده نرخ دلار در بازار موازی شاید بتوان رشدهای اخیر سهام را توجیه کرد. برقراری آرامش نسبی در قیمت کامودیتی‌ها و پشت سر گذاشتن اصلاح لازم و ضروری قیمتی و زمانی در سهم‌های پرشتاب با دست به دست شدن سهام در این نمادها جریان معاملات را مستحکم‌تر و ریشه‌دارتر خواهد کرد و تثبیت در محدوده‌های قیمتی فعلی را با اندکی نوسان در پی خواهد داشت. امری که اگر با بروز ریسک‌های واقعی همراه نشود برای بازار سهام یک امر حیاتی خواهد بود.
در خصوص تشدید جریان نقدینگی امروز و دست به دست شدن بالای سهام که حضور سرمایه‌های جدید در سمت تقاضا را گوشزد می‌کند، خواندن گزارش زیر توصیه می‌شود.
زور نقدینگی به کدام شرکت‌ها می‌رسد؟ | 140 شرکت با معامله بیش از یک درصد +جدول