دنیای بورس: در هفته‌های اخیر بر یک عامل به عنوان تعیین‌کننده اصلی روند بورس تاکید شده است: جریان ورود نقدینگی! صعود بازار سهام در مقطع فعلی را چندان نمی‌توان بر مبنای معیارهای ارزندگی توجیه کرد. با این حال نقدینگی سرگردان در این مقطع بورس را به عنوان مقصد سرمایه‌گذاری انتخاب کرده و همین مساله سبب شده تا بورس تهران تا این جای کار بهترین سال خود را تجربه کند.
حال و روز نقدینگی ورودی در هفته گذشته
هفته قبل، بورس شاهد ورود 1395 میلیارد تومان نقدینگی دیگر از سمت بازیگران حقیقی بود. جریان ورود نقدینگی در یک فراز و فرود، در آخرین روز معاملاتی هفته بیش از 314 میلیارد تومان بود. بر ارقام بالا باید نقدینگی ورودی به بازارهای فرابورس و بازار پایه را اضافه کرد تا نمایی کلی‌تر از قدرت پولی که بورس را هدف گرفته است به دست آورد. این در حالی است که مجموع ارزش صف‌های خرید در این بازارها و در روز چهارشنبه به بیش از هزار میلیارد تومان می‌رسید.
این که جریان ورود پول به بازار سهام تا کجا و تا چه مقدار تداوم داشته باشد همچنان اولویت تعیین‌کننده مسیر بازار به شمار می‌رود. بنابراین بار دیگر به مخاطبین توصیه می‌شود رصد بازه به بازه ارزش معاملات و تغییر مالکیت‌ها را در معاملات روزانه خود لحاظ کنند.
مساله مهم دیگر جهت‌گیری نقدینگی در بازار است. هفته گذشته بازیگران خرد بیش از همه گروه‌های «فرآورده‌های نفتی»، «بانک‌ها» و «خودرو و ساخت قطعات» را نشانه گرفتند. در برخی موارد جاماندگی از رشد عمومی سهام به عنوان علت اصلی خرید مطرح می‌شود و در برخی موارد انگیزه‌های خرید به تجدید ارزیابی دارایی‌ها باز می‌گردد. نکته‌ای که باید مورد توجه فعالان بازار قرار گیرد آن است که دسته نخست فروشنده‌های فعال و بزرگی دارد. به خصوص اگر متغیرهای حاکم بر صنعت در شرایط مطلوبی قرار نداشته باشند این مساله می‌تواند سهامداران بزرگ آن‌ها را به عرضه سهام بیشتر ترغیب کند. در این صورت اگر زور نقدینگی بر عرضه‌های حجیم بچربد مسیر رشد قیمت سهم می‌تواند ادامه پیدا کند. معاملات هفته گذشته نماد «وتجارت» و «ذوب» نشانه‌های خوبی از این مسیر معاملاتی هستند. با این حال در صورتی که این نقدینگی در مقابل عرضه‌ها یارای پایداری نداشته باشد بعید نیست بار دیگر راه سهام کوچکتر را در پیش بگیرد یا تا نشانه‌های قطعی‌تر از صعود سهام کنار بنشیند.
کالایی‌ها و هزار اما و اگر
سهام کالایی تهران از چندین لحاظ برهه پرفشاری را تجربه می‌کنند. اول آن که عمده این شرکت‌ها در پاییز عملکرد مطلوبی را به نمایش نگذاشتند و حتی از لحاظ نسبت‌های سودآوری نتوانستند جایگاه خود را تثبیت کنند. از آن مهم‌تر وضعیت ناخوش بازار جهانی است که بیش از همه از کاهش تقاضای چین برای کالاهای پایه نشات می‌گیرد. شیوع ویروس جدید «کرونا» در چین تا حدی بر ساختارهای اقتصادی این کشور فشار وارد کرده که بازنگری در اهداف اقتصادی را ضروری ساخته است و از دیگر سو سهم چین از مصرف کامودیتی‌ها به حدی زیاد است که این مساله تمامی بازارها را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است.
با این وجود همین موضوع وضعیت می‌تواند برخی سهامداران را به موضع کمین بکشاند. به عبارتی از دید بسیاری از فعالان بازارها این وضعیت نمی‌تواند در بلندمدت ادامه پیدا کند و دیر یا زود راه‌حلی برای کنترل بیماری یافت خواهد شد. در آن صورت باید در انتظار صعود محسوس کامودیتی‌ها بود و این مساله نمادهای مرتبط در بورس تهران را در وضعیت مطلوبی قرار می‌دهد. به خصوص که نرخ دلار نیمایی نیز در مسیر صعود قرار گرفته و نسبت به پایان پاییز رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است و ضمنا چین و آمریکا در مسیر کاهش بیشتر تنش‌های تجاری قدم بر می‌دارند. با این حال تاکنون امیدواری فعالان بازار جهانی به کشف درمان بیماری به سرخوردگی منجر شده است؛ وضعیتی که لحاظ آن در بورس تهران نیز ضروری است.
طی هفته گذشته و در میان کالاهای پایه مصرفی مرتبط با بورس تهران تنها مس رشد 2 درصدی را تجربه کرد و آلومینیوم نیز توانست از نزول بیشتر قیمت دور بماند.
جریان‌یابی بازار در روزهای پیش رو
بعید نیست پایان نزولی بازار جهانی بار دیگر معاملات سهام کامودیتی‌محور بورس در ابتدای هفته را (نسبت به دیگر گروه‌های بازار) رخوتناک رقم بزند. با این حال روز یکشنبه و قبل از بازگشایی بازار جهانی در هفته آتی احتمالا شاهد آرایش دوباره‌ای در این گروه‌ها باشیم. در این میان اخباری از کنترل و یا گسترش بیماری می‌تواند این پیش‌فرض‌ها را به هم بزند. به شرط ثبات وضعیت، معاملات گروه پالایشی در دادوستدهای امروز جالب توجه خواهد بود.
در عین حال به نظر می‌رسد بهانه‌های تجدید ارزیابی و جاماندگی از رشد همچنان بتواند به جذب نقدینگی منجر شود. در این میان وضعیت گروه خودرو پس از رشدهای بالاتر از 50 درصد نیز جالب توجه است.
همان‌گونه که اشاره شد عمده افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی این هفته «دنیای بورس» روند بازار سهام در هفته نیمه‌تعطیل فعلی را صعودی و در ادامه هفته‌های اخیر ارزیابی کرده اند. با این حال به نظر می‌رسد عوامل مخالف (عرضه‌های حقوقی و فشار بازار جهانی) نیز در نقاط قدرتمندی قرار گرفته‌اند و در صورتی که اخبار جدید (مثلا از بیماری کرونا و یا دیگر اخبار محاط بر بازار) و یا شفاف‌سازی‌های موثر (مانند پیشنهادهای افزایش سرمایه) منتشر نشوند تقابل نیروهای مخالف به اوج خود برسد.
در رابطه با عمده دیدگاه‌های موجود در رابطه با روند کوتاه مدت بازار سهام، نظرسنجی «دنیای بورس» و همچنین گزارش امروز «دنیای اقتصاد» در رابطه با تغییر پارادایم‌های بازار سرمایه می‌تواند مفید و خواندنی باشد.