به گزارش «دنیای بورس» به نقل از دنیای اقتصاد، با اعمال قوانین جدید بازار پایه دیگر خبری از پیام‌های ناظر درباره توقف موقت یا چندروزه نمادهای این بازار برای آگاه‌سازی سهامداران درباره رشدهای ۲۰ و ۶۰ درصدی نیست و در انبوه پیغام‌های ناظر رد چندانی از نمادهای بازارپایه جز عمدتا در بازگشایی پس از مجمع نمی‌توان یافت.
محدودیت دامنه نوسان در این بازار هم سبب شده سهامداری در بیشتر نمادهای این بازار نسبت به پیش از تغییر قوانین، کمی بیشتر از سهام‌بازی شود. در گزارش پیش‌رو به برخی از رویدادهای یک هفته گذشته «بازار پایه فرابورس» پرداخته می‌شود تا کمکی هرچند اندک به علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران در این بازار پرریسک باشد.
«تامین مسکن جوانان» (ثجوان) در شفاف‌سازی که روز یکشنبه منتشر کرد، اطلاع داد که بعد از دوره ۳ ماهه منتهی به پایان آذرماه تغییر بااهمیتی در عملکرد شرکت یا وضعیت مالی آن به‌وجود نیامده است. به نظر مدیریت این شرکت، افزایش قیمت سهم ناشی از عرضه و تقاضا در بازار است. ثجوان اخیرا مجمع سالانه خود برای دوره منتهی به ۳۰/ ۶/ ۹۸ را برگزار و سود حدود ۷ تومانی به‌ازای هر سهم را صرف پوشش بخش اندکی از زیان انباشته خود کرد.
زیان انباشته ثجوان در دوره منتهی به ۳۰/ ۹/ ۹۸ اندکی کمتر از ۷ تومان است که اگر شرکت به اجبار یا به دلخواه به فروش سهامش ادامه دهد می‌تواند تا پایان سال به‌طور کامل آن را پوشش داده و خود را از تحمل هزینه‌های مالی قابل‌توجه نجات دهد. قیمت سهم پیش از برگزاری مجمع زیر ۲۰۰ تومان و عمدتا در صف فروش بود که اینک بیش از سه برابر شده و به قیمت ۷۰۰ تومان نزدیک می‌شود.
سهامدار عمده ثجوان شرکت بورسی «سرمایه‌گذاری ساختمان ایران» (وساخت) است که از سال‌ها پیش که نماد این شرکت در بازارتوافقی پذیرش شده بود هیچ سهمی را عرضه نمی‌کرد، زیرا اعتقاد داشت قیمت موردنظر خریداران فاصله بسیاری از ارزش زیرمجموعه‌اش دارد. درحال‌حاضر هم که پس از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی، ارزش بازار شرکت از ۱۶۰۰ میلیارد تومان بالاتر رفته است، نه تنها علاقه‌ای به عرضه ندارد بلکه از روزهای پایان دی‌ماه بازارگردانی با دامنه نوسان حداکثر یعنی ۵ درصدی برای سهم تعیین کرده است که به رشد قیمتی آن شتاب بیشتری داده است.
ثجوان که کار اصلی‌اش ساخت مسکن است، سود یک‌سال اخیر خود را از فروش سهم‌هایی به‌دست آورد که براساس توافق با بانک‌های طلبکار و به نوعی از سر اجبار صورت گرفت که دراین‌باره پیش از این گفته شد.
ثجوان تا چند ماه پیش بیش از یک میلیارد سهم یعنی حدود ۷ درصد از «بانک اقتصاد نوین» (ونوین) را داشت که در روزهای آخر شهریور بیش از ۱۱۰ میلیون از آن را واگذار کرد. پس از آن هم در چند مرحله کمتر از ۳۰۰ میلیون سهم خود را واگذار کرد تا درحال‌حاضر کمتر از ۵ درصد ونوین را در سبد داشته باشد. واگذاری سهام فروخته شده درآمد حدود ۳۳ میلیارد تومان در سال مالی قبل و بیش از ۱۱ میلیارد تومان در سه‌ماهه اول سال مالی جاری نصیب شرکت کرد.
در مجمع سالانه گفته شد که شرکت توانسته تا حد زیادی بر مشکلات سنواتی ناشی از تسهیلات بانکی خود غلبه کند و تنها بدهی‌ها به «بانک اقتصاد نوین» (ونوین) که همگروه ثجوان است مانده، که آن هم با توافقی که در حال نهایی شدن است تعیین تکلیف می‌شود. شرکت یک زمین ۲ هکتاری در شهر جدید بهارستان دارد که امیدوار است با فروش آن بتواند سرمایه‌ای جهت شروع کار ساخت‌وساز فراهم کند. مزایده نوبت اول این زمین با قیمت پایه حدود ۱۲ میلیارد تومان، چندی پیش برگزار شد که خریداری برای آن پیدا نشد.
در همین جلسه به سهام رو به رشد موجود در پرتفوی سرمایه‌گذاری شرکت هم اشاره شد که احتمال فروش بخشی از آن برای دو هدف «تامین سرمایه» برای فعالیت‌های شرکت یا «تسویه کامل بدهی‌ها» دور از انتظار نیست. ثجوان ماه گذشته خبری هم از طرح دعوا علیه یکی از شرکت‌های متعلق به سهامدار عمده گروه «وساخت» به‌نام «کیهان تبادل» داد. بخشی از سهام فروخته شده ثجوان به‌خاطر تضمین وام‌های شرکت مزبور بود که اینک ناگزیر به طرح دعوا برای دریافت مبلغ آن بدهی به همراه جرایم شده است.
«سرمایه‌گذاری کارکنان صنعت برق زنجان و قزوین» با نماد «وبرق» اخیرا افزایش سرمایه ۷۵ درصدی خود از سود انباشته را به ثبت رساند. براساس فهرست سهامداران، بیش از ۶۰ درصد سهام «وبرق» شناور و در مالکیت افراد حقیقی است.
کمتر از ۴۰ درصد مالکیت وبرق نیز در مالکیت شرکت خصوصی «توسعه فناوری روی گستران زنجان» قرار دارد که شرکت تقریبا ۱۰۰ درصدی خود وبرق است. بیش از ۸/ ۱ میلیارد تومان از درآمد بیش از ۴ میلیارد تومانی وبرق در سال مالی منتهی به شهریور ۹۸ ناشی از فعالیت همین سهامدار عمده بوده است.
در نظر بگیرید که این سود در شرکت اصلی به شکل نقدی تقسیم شده و دوباره بخشی از آن سود به سهامدار عمده می‌رسد و پس از آن دوباره این چرخه تکرار می‌شود. این چرخه ما را به یاد آینه‌های موازی می‌اندازد که بی‌نهایت تصویر در آنها تشکیل می‌شود که هر کدام کوچک‌تر از تصویر قبلی بوده و به سمت صفر میل می‌کنند.
سهامداری یک شرکت در سهام خودش به نام «سهام خزانه» نامیده شده و براساس قوانین ایران ممنوع بوده و می‌تواند سبب جرایم سنگین مالیاتی شود، درحالی‌که در بازارهای جهانی امری پذیرفته است. یکی از راه‌های دورزدن این موضوع در ایران خریدن سهام شرکت از طریق زیرمجموعه‌هاست.
زیرمجموعه‌هایی که بعضا بیش از ۹۹ درصد آن در اختیار شرکت اصلی است و به‌خاطر آن تعداد ناچیز سهامی که در مالکیت دیگران است، ظاهرا از مشمولیت مربوط به سهام خزانه خارج می‌شود. اخیرا قانونی به تصویب رسیده و اجرای آن آغاز شده که نگهداری سهام خزانه با شرایطی مجاز شمرده می‌شود.
در قوانین جهانی به سهام خزانه حق‌رای و سود نقدی تعلق نمی‌گیرد، یعنی در مجامع شرکت آن بخش از سهام که در مالکیت خود شرکت است، نمی‌تواند به مصوبات رای دهد و سود نقدی دریافت کند. برخی از این محدودیت‌ها در قوانینی که در ایران برای سهام خزانه تدوین شده هم موجود است. یکی از مهم‌ترین دارایی‌های وبرق را می‌توان مالکیت بیش از ۵۳ درصدی در شرکت «صنایع روی زنجان» دانست که به تولید شمش روی مشغول است.
در سال مالی منتهی به ۳۱/ ۶/ ۱۳۹۸ سود سهام ۵/ ۱ میلیارد تومانی از این شرکت نصیب و برق شده است. یکی دیگر از شرکت‌های زیرمجموعه وبرق به‌نام شرکت «مهندسین اندیشمند شمالغرب» که به امور مهندسی و به‌ویژه پروژه‌های صنعت برق می‌پردازد را می‌توان مرتبط به نام شرکت دانست. این زیرمجموعه پروژه‌هایی عمدتا خدماتی را برای شرکت‌های وابسته به توانیر و سایر مشتریان در دست اجرا دارد.
سرمایه‌گذاری‌های متنوعی در پرتفوی و برق دیده می‌شود که عمدتا درصدهای پایین مالکیت از شرکت‌هایی است که اطلاعات چندانی از آن در دسترس نیست. دو بلوک ۲۰درصدی از دو شرکت دولتی «توزیع نیروی برق زنجان» و «توزیع نیروی برق قزوین» در سبد وبرق وجود دارد که برای ارزش‌گذاری آن باید منتظر تصمیم احتمالی «سازمان خصوصی‌سازی» برای واگذاری شرکت‌های وزارت نیرو از جمله شرکت‌های توزیع برق که زیرمجموعه توانیر هستند، ماند.
برخی از فعالان بورس که در فضای مجازی کاربران را ترغیب به خرید این سهم می‌کنند، تاکید زیادی روی پرتفوی شلوغ این شرکت دارند. به‌ویژه که اینک مفهوم «ارزش جایگزینی» جایگزین «سودآوری آتی» سهم می‌شود. وبرق پس از مجمع «سالانه» و «افزایش سرمایه» بازگشایی شد و تاکنون هر روز در قیمت‌های بالای دو هزار تومان با صف خرید روبه‌رو بوده‌است.
شرکت «سرمایه‌گذاری نیروگاهی ایران» (وسنا) روز یکشنبه اعلام کرد دو واحد گازی نیروگاه سیکل ترکیبی خرم‌آباد را تا پایان سال به شبکه سراسری برق وصل می‌کند تا در سال آینده بتواند از درآمدهای فروش برق به‌صورت تضمینی آن بهره‌مند شود. درباره این نماد در فرصت دیگری خواهم گفت.
گشایش نماد چنوپا مربوط به شرکت «نئوپان ۲۲ بهمن» در روز گذشته موفقیت‌آمیز نبود و با وضعیت خاصی روبه‌رو شد. وضعیتی که ناشی از قوانین بازگشایی نمادها با محدودیت دامنه نوسان پس از دوبار بازگشایی ناموفق است و هفته گذشته به آن اشاره شد. تقریبا عمده ۲۰ میلیون برگه سهام چنوپا در اختیار یک جمع خانوادگی است و تنها شرکت دولتی منحل‌شده «سازمان صنایع ملی ایران» بیش از ۶/ ۱ میلیون سهم آن را دارد که احتمالا هنوز برای واگذاری آن تصمیمی نگرفته است.
این ترکیب سهامداری سبب شده طی ۵ سال گذشته کمتر از ۷ هزار برگه از این سهم مورد معامله قرار بگیرد و در دو مرتبه بازگشایی روزهای اخیر آن هم، حتی یک برگه سهم عرضه نشود. خریداران برای خرید سهم در قیمت‌های حدود ۸۰۰ تومان هم اعلام آمادگی کردند که عرضه‌کننده‌ای نبود. همین موضوع سبب شد پس از دوبار بازگشایی ناموفق، با محدودیت نوسان در قیمت یک ریال آماده معامله شود. دلیل قیمت یک ریالی سهم برای ما روشن نیست، اما با این شرایط عملا گشایش آن به زمانی دیگر موکول می‌شود.