معمای سه‌ ضلعی بودجه، دلار و بورس

12:18 - 1400/01/21
نمادهای بورسی در معاملات امروز یکی پس از دیگری با افزایش قابل توجه تقاضا مواجه شدند. شاخص کل بورس رشد حدود 4 هزار واحدی (معادل 1.3 درصد) را تجربه کرد. در شکل‌گیری تقاضا برای سهام دو عامل را می‌توان موثر دانست. نخست سطوح بالای 12 هزار تومانی نرخ دلار در بازار آزاد است که توانسته چشم‌انداز رشد سودآوری شرکت‌ها را بار دیگر به وجود آورد. نکته دوم برداشت نسبت به اعداد و ارقام بودجه‌ای منتشرشده است.
معمای سه‌ ضلعی بودجه، دلار و بورس

دنیای بورس: در خصوص دلار 12 هزار تومانی همچنان نمی‌توان اظهارنظر دقیقی داشت و شرط ثبات دلار در سطوح کنونی و عدم بازگشت به نرخ‌های پایین‌تر در سیاست‌گذاری اقتصاد و اقلام بودجه می‌توان جستجو کرد. از طرفی نمی‌توان با قاطعیت از احتمال ادامه رشد دلار در بازار صحبت کرد. آماری از ترازنامه بانک مرکزی و میزان کنونی نقدینگی کشور و تغییرات آن نسبت به خرداد در دسترس نیست اما رئیس بانک مرکزی بارها بر عدم حمایت عوامل بنیادی از نرخ ارز و همچنین وضعیت مناسب ذخایر ارزی کشور تاکید کرده است.

در این میان فضای روانی ناشی از ماه پایانی سال میلادی در کنار سیگنال ناآرامی هفته‌های اخیر را باید در رشد نرخ دلار موثر دانست. از طرفی با توجه به عدم دسترسی به متغیرهای اقتصادی در خصوص اثر حمایت عوامل بنیادی از سطوح کنونی ارز نمی‌توان اطمینان داشت و تنها باید در انتظار انتشار جزئیات بودجه 99 دولت طی روزهای آینده بود.

بودجه بر بازارهای مختلف اثرگذار است. یک گام اصلاحی دولت در خصوص بنزین در هفته‌های گذشته با اعتراض عمومی مواجه شد و در چنین شرایطی ادامه اصلاح جسارت بالایی را از سوی دولتی‌ها و به خصوص مجلسی‌ها در آستانه انتخابات پایان سال می‌طلبد. اما اگر بنا بر اصلاح بودجه در اقلام مختلف نباشد می‌تواند سیگنال معکوس را به فعالان اقتصادی صادر کند.

انتشار برخی از اقلام بودجه احتمال عدم تغییر قیمت انرژی برای سال آینده را می‌رساند اما همچنان نمی‌توان اظهارنظر دقیقی در این خصوص داشت. علاوه بر این تغییر آن‌چنانی در میزان مالیات مشاهده نمی‌شود که احتمال افزایش قابل توجه مالیات ناشی از مالیات بر عایدی یا مالیات بر صادرات مواد خام را نشان بدهد. این موضوع در کنار نشانه‌ها از عدم افزایش قیمت انرژی استقبال از سهام کالایی را به دنبال داشته است. ثبات احتمالی سودآوری بورسی‌ها به عنوان سیگنال مستقیم و همچنین نامشخص بودن رویه تامین بودجه دولت (عامل حمایتی از دلار) سیگنال غیرمستقیم را به رشد بورس ارسال کرده است.

اما این تمام ماجرا نیست و باید به این موضوع توجه داشت که دولت حدود 150 هزار میلیارد تومان درآمد برای پوشش هزینه‌های جاری و حدود 260 هزار میلیارد تومان برای تامین بودجه عمومی نیازمند است. تامین این مبالغ خود جای سوال را باقی گذاشته است. بر این اساس گرچه منطق قدرتمندی نداشته باشد اما ممکن است که جزئیات بودجه از تامین درآمد مورد نیاز خلاف انتظارات کنونی را نشان دهد؛ زیرا جزئیات دقیقی از میزان درآمدها در دسترس نیست. بر این اساس معامله‌گران باید به ریسک موجود در این خصوص توجه داشته باشند. برای مثال ممکن است بخشی از افزایش قیمت انرژی در سود شرکت‌های دولتی (مانند شرکت ملی نفت) نهفته باشد.