دنیای بورس: در ابتدا باید تاکید داشت که تلاطم بازار ارز طی حدود 20 ماه گذشته قطعا ریشه در سیاستگذاریهای اقتصادی داشته و سیاستگذاریهای اشتباه اقتصادی نقش به مراتب پررنگتری نسبت به رخدادهای سیاسی در تلاطمهای متناوب اقتصاد کشور طی دهههای اخیر داشته است. در صورتی که این موضوع نشود و نقش سیاستگذاری غلط ارزی طی چند دهه متوالی مورد تاکید قرار نگیرد، برخی از آن سوءاستفاده کرده و تنها به منافع سیاسی خود چنگ میزنند.
با این حال رویه سیاست داخلی و همچنین رویکرد کشور نسبت به دیگر کشورهای دنیا (مطابق با هر جای دیگری در جهان) در نوسان نرخ ارز ملی اثرگذار است. اینکه کدام جناح سکان هدایت کشور را در دست میگیرد و به دنبال آن نحوه تعامل با جهان چگونه است نیز نقش به سزایی در نوسان ارز داشته و دارد. این موضوع باید در کنار سلطه عوامل سیاسی بر سیاستگذاریهای اقتصادی در نظر گرفته شود. نگاهی به دورههای اخیر انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری مشخص میکند که با نزدیک شدن به هر دوره انتخابات، معمولا تمام تلاش برای آرام کردن بازارها و سرکوب ارز به دلایل مشخص به کار گرفته میشود. در شرایط کنونی نیز انتخابات مجلس در پایان سال میتواند از جنبه اقتصادی و همچنین سیاسی بر بازار ارز اثرگذار باشد. به این ترتیب نمایندگان مجلس احتمالا با هر طرح اصلاح اقتصادی مانند افزایش قیمت بنزین مخالفت کنند؛ زیرا در تلاش برای کسب آرا جهت حضور در دوره بعدی مجلس هستند.
بر این اساس احتمالا باید در انتظار تشدید مواضع پوپولیستی از سوی نمایندگان مجلس همزمان با بررسی لایحه بودجه بود که میتواند بر قیمت ارز اثرگذار باشد. در مطالب گذشته «دنیای بورس» به شرح کامل این موضوع و اثرات بودجه بر نرخ دلار پرداخته شده است، اما به صورت خلاصه اگر دولت و مجلس به طرحهای اصلاحی مانند حذف دلار 4200، کاهش یارانههای پنهان انرژی مانند اصلاح قیمت بنزین یا موارد اینچنینی تن ندهند باید شاهد اتفاقات در حوزههای دیگر مانند گشایشهای سیاسی یا افزایش صادرات نفت به منظور جبران سیاستگذاریهای اشتباه بود.
همانطور که اشاره شد که معمولا در مواجهه با انتخابات سیاسی یک عزم جدی از سوی سران کشور شکل میگیرد که قیمتها سرکوب شوند؛ این موضوع میتواند در ماههای آینده و با نزدیک شدن به انتخابات مجلس بار دیگر مطابق با سالهای گذشته تکرار شود. نمونه فاحش این موضوع را در ابتدای سال 96 و انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم شاهد بودیم.
انتخابات آمریکا و احتمال ادامه کار ترامپ
یکی دیگر از رخدادهای سیاسی که میتواند بر نوسانات ارز در اقتصاد کشور طی یک سال آینده اثرگذار باشد انتخابات آمریکا است. نمیتوان منکر این موضوع شد که خروج آمریکا از برجام و هیجان ناشی از آن جرقه رشدهای پیاپی ارز را زد. گرچه که پیش از این سیاستگذاریهای اشتباه اقتصادی فضا را برای اثرپذیری اینچنینی آماده کرده بود. آمدن ترامپ به کاخ سفید در سال 95 و سوگیریهای وی نسبت به ایران و در ادامه خروج از برجام، شوک هیجانی را به اقتصاد کشور وارد کرد. تحریمهای آمریکا به کاهش صادرات نفت کشور منجر شد و صادرات غیرنفتی را برای دورهای به شدت کاهش داد. در این حین سیاستگذار اقتصاد داخلی نیز مدتی رویه اشتباه را در پیش گرفت و فضا را برای ضربه حداکثری یک شوک سیاسی فراهم آورد.
به تدریج که به انتخابات آمریکا نزدیک میشویم جدال انتخابات دموکراتها و جمهوریخواهان شدت میگیرد. ترامپ با احتمال بالا و مشابه با دوره پیشین، نمایندگی جمهوریخواهان را خواهد داشت و سیاستهای وی در قبال برجام مشخص است. اما از سوی دیگر بعضا نمایندگان دموکراتها به این موضوع اشاره داشتهاند که در صورت پیروزی در انتخابات آمریکا به برجام بازمیگردند. بر این اساس ریسک ادامه ریاستجمهوری ترامپ و ادامه اعمال تحریمها بر اقتصاد کشور وجود دارد که برای جبران صدمات آن اصلاح محسوس سیاستگذاریها باید مدنظر قرار گیرد.
به این ترتیب دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و همچنین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا میتواند مطابق با رویه تاریخی بار دیگر بازار ارز را تحت تاثیر قرار دهد. در حالیکه بازار ارز چندین ماه است که رویه با ثباتی را در پیش گرفته و همچنین نسبت به مسائل سیاسی منفی کمواکنش بوده است، در شرایط کنونی احتمال رخدادهای سیاسی مثبت یا منفی باید مورد توجه فعالان بازار ارز قرار گیرد.
در آخرین معاملات امروز و تا ساعت 17 در بازارهای ارز و سکه، هر دلار آمریکا در سطح 11500 تومان و هر سکه طرح جدید در نزدیکی 4 میلیون و 20 هزار تومان معامله میشود.