دنیای بورس: بورس تهران برای دومین هفته متوالی شاهد عقبگرد نماگر اصلی بود. شاخص کل بورس تهران در مجموع دو هفته معاملاتی اخیر 5 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و نهایتا در نیمه دوم کانال 309 هزار واحدی قرار گرفت. در این مدت شاخص هم‌وزن ریزش بیش از 12 درصدی را تجربه کرده و این موضوع نشان می‌دهد فشار عرضه در تعداد زیادی از نمادهای کوچک بازار فراگیر بوده است.
مسببان اصلاح بازار کدامند؟
با قرار گرفتن بورس در مسیر نزولی بار دیگر گمانه‌زنی‌ها از عوامل ریزش اوج گرفت. اگر چه مطرح کردن این عوامل به معنای صحه گذاشتن بر اعتبار آن‌ها نیست، برخی از این دلایل و گمانه‌ها را می‌توان این گونه برشمرد:
- بازگشایی نماد «وبملت» در دهم مهر ماه سبب شد تا تعادل قبلی جریان نقدینگی به هم بخورد و از آن جا که خروج نقدینگی از دیگر گروه‌های سهامی هم‌تراز با میزان ورودی به این سهم نبود تعادل جدیدی حاصل نشد.
- عرضه‌های اولیه، موج‌های فشار را در سایر گروه‌های سهامی در پی داشتند.
- برخی از گروه‌های سهامی از لحاظ قیمتی وارد محدوده‌ای شده‌اند که اطلاق صفت «حباب» بر آن‌ها چندان دور از واقع نیست. این نمادها پیش از انتشار صورت‌های مالی 6 ماهه در مسیر انطباق با واقعیات قرار گرفته‌اند.
- فروش برخی بازیگران حقوقی، فضای عمومی بازار را دستخوش هیجان کرده است.
- الگوی رفتاری تازه‌واردان بورسی (با توجه به تعداد ایشان و حجم سرمایه‌های ورودی) بر فضای کلی بازار سیطره پیدا کرده است. این الگو عموما هیجانی است و به خصوص سهام کوچکتر را هدف می‌گیرد.
- بازارهای جهانی در حد مورد انتظار نتوانستند به عنوان عامل حمایتی از قیمت سهام کالایی عمل کنند...
و بسیاری عوامل دیگر که برخی از آن‌ها را می‌توان در رده تئوری‌های توطئه قرار داد. در حالی که از برخی موارد مطرح شده در بالا نمی‌توان چشم‌پوشی کرد (مانند رشد فضایی قیمت‌ها در برخی سهام و نقش تعیین‌کننده بازیگران تازه‌وارد)، برخی دیگر از عوامل چندان منطقی را به همراه ندارد.
مساله‌ای که در رابطه با روند معاملاتی دو هفته اخیر مشهود است افت ارزش معاملات و به ویژه فروکش جریان ورود نقدینگی به بورس است. افت ارزش معاملات و بازماندن قیمت‌ها از مسیر صعودی را در روندهای هیجانی می‌توان کاملا به هم مرتبط دانست. افت قیمت سهام و عقب‌نشینی جریان ورودی نقدینگی تا جایی به شکل یک چرخه خودتشدیدگر عمل می‌کند که اطمینان از ارزندگی قیمت‌ها دوباره به باوری فراگیر تبدیل شود.
شناسایی عوامل موثر در ریزش قیمت سهام از این منظر حائز اهمیت است که می‌تواند مشخص کند «آیا بورس به کلی به عنوان مقصد سرمایه‌گذاری جذابیت خود را از دست داده است» یا آن که «پتانسیل‌های صعودی قیمت در برخی از گروه‌ها به کلی خالی شده و در برخی گروه‌ها هنوز خودنمایی می‌کند؟»
به عقیده بسیاری از کارشناسان بازار سهام، سطوح قیمت‌ها در بسیاری از نمادهای کالایی در محدوده جذابی قرار دارد. همچنین در بین گروه‌های مختلف نمادهایی حضور دارند که بهانه‌های متعدد و قدرتمندی برای رشد قیمت سهام دارند. با این حال حضور در معاملات این دسته از سهام نیز مستلزم پاسخگویی به این سوال است که سایه بدبینی‌ها چه زمانی از چهره بورس کنار خواهد رفت؟
اصلاح بورس تا کجا ادامه خواهد داشت؟
شاید مهم‌ترین پرسشی که ذهن فعالان بازار را در مقطع فعلی به خود معطوف کرده محدوده زمانی اصلاح بورس باشد. پاسخ این سوال هم در تعیین استراتژی سهامداران فعلی موثر است و هم برای نقدینگی آماده برای خرید سهام تعیین‌کننده است.
اکثر کارشناسان شرکت‌کننده در نظرسنجی هفتگی «دنیای بورس»، انتظار هفته کم‌نوسانی را برای بورس تهران دارند. با این حال آرامشی که این دسته از فعالان بازار تصویر می‌کنند از تقابل دو نیروی قدرتمند ناشی می‌شود و از این منظر شکننده است. این افراد معتقدند سطح مطلوب قیمت در سهام شاخص‌ساز تقاضا را به سمت آن‌ها جلب خواهد کرد، اما فشار فروش در قسمت مشخصی از بازار (که از سطوح ارزندگی فاصله قابل‌توجهی گرفته‌اند) ادامه خواهد داشت. با این حال خوشبینی سهامداران به روند هفته جاری بورس بیشتر است. در این رابطه نگاه کنید: رد پای تردید در پیش‌بینی‌های بورس‌بازان
همچنین نوشتار «شروین شهریاری» به بررسی مدل‌های تجربی اصلاح بورس پرداخته و سطح مورد انتظار برای حمایت از شاخص را بر اساس تعمیم این مدل ارائه کرده است.
بیشتر بخوانید: کف احتمالی بورس کجاست؟
نکته قابل‌توجه در رابطه با تمام تحلیل‌ها و برآوردهای مطرح آن است که هیچ‌کدام انتظار برای روند همگون کلیه گروه‌های سهامی را مطرح نمی‌کنند. همچنین بررسی روند قیمت‌ها در صنایع مختلف بورسی طی 2 هفته اخیر حاکی از آن است که نه تنها میزان ریزش قیمت‌ها در تمامی گروه‌ها یکسان نبوده، برخی از گروه‌های بزرگ سهامی شاهد رشد قیمت‌ها بوده‌اند.
بنابراین دو نکته مهم را باید در رابطه با معاملات آتی در نظر گرفت: نخست آن‌که انتخاب سبد ارزنده سهام در این مقطع بسیار حائز اهمیت است و نمی‌توان چشم‌انتظار اوج‌گیری دوباره نقدینگی در تمام گروه‌های بورس بود. دوم آن که لازم است تا سرمایه‌گذاران دامنه دید خود را از کوتاه‌مدت، دست‌کم به میان‌مدت تغییر دهند. در غیر این صورت احتمالا تنها زیان عایدی سهامداری ایشان خواهد بود.
نقاط تمرکز معامله‌گران در این هفته کدامند؟
طی روزهای جاری یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی بورس تهران منتشر می‌شود و آن صورت‌های مالی شرکت‌ها بر اساس عملکرد فصل تابستان است. روند تغییرات سودآوری بنگاه‌ها می‌تواند اثر قابل‌ملاحظه‌ای در قیمت سهام داشته باشد. «دنیای بورس» بررسی اجمالی از صورت‌های مالی منتشر شده را در سریع‌ترین زمان ارائه خواهد کرد و مخاطبان می‌توانند محتوای این بررسی‌ها را در کانال تلگرامی «دنیای بورس» مشاهده کنند.
از دیگر عواملی که در روند فعلی بازار سهام حائز اهمیت است باید به بازارهای جهانی اشاره کرد. قیمت کالاهای پایه در هفته گذشته دستخوش تغییر چندانی نشد. با این وجود برخی نشانه‌ها به تثبیت نرخ‌ها در محدوده فعلی کمک کرده است. جدا از داده‌های اقتصادی، روند مذاکرات تجاری چین و آمریکا و نحوه پیشرفت برگزیت در تعیین مسیر این بازارها تعیین‌کننده خواهند بود و لازم است سهامداران اخبار و تحلیل‌های مربوط به این حوزه را دنبال کنند.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: نمایندگان مجلس عوام انگلیس، اصلاحیه پیشنهادی موسوم به «اصلاحیه لِتوین» برای به تعویق انداختن اجرای برگزیت را تصویب کردند. در همین حال خبرگزاری رویترز گزارش داد: منابع دولت انگلیس از ارسال سه نامه از سوی بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس به اتحادیه اروپا خبر دادند. منابع دولتی انگلیس افزودند جانسون نامه مربوط به درخواست از اتحادیه اروپا برای تاخیر در برگزیت را امضا نکرده و با ارسال نامه ای دیگر خواهان عدم به تعویق انداختن آن شده است. نخست وزیر انگلیس همچنین بر اطمینان از پایان روند قانونگذاری خروج از برگزیت تا 31 اکتبر تاکید کرد. دونالد توسک رئیس شورای اروپا نیز در توئیتی نوشته است که درخواست تمدید (مهلت خروج با توافق انگلیس از اتحادیه اروپا) به تازگی رسیده است. حال با سران اتحادیه اروپا در مورد نحوه واکنش به این درخواست مشورت خواهم کرد.
در رویداد دیگری گروه ویژه اقدام مالی مشترک برای چهارمین مرتبه به ایران مهلت داد تا در چهار ماه آینده نسبت به تصویب لوایح مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم تمدید کند، در غیر این صورت وارد فهرست سیاه خواهد شد .
خالد بن احمد آل خلیف، وزیرخارجه بحرین بار دیگر با متهم کردن ایران به دخالت در امور داخلی کشورش، مدعی انتقال سلاح و مواد منفجره از ایران به بحرین شد. این درحالی است که سیگنال‌های از سوی عربستان و امارات برای حل اختلافات ارسال شده و قطر نیز بر کاهش اختلافات ایران با اعراب امیدوار شده است.
امریکا برای پنجمین بار، معافیت تحریمی بغداد را جهت خرید گاز و برق از ایران را به مدت ۱۲۰ روز دیگر تمدید کرد. همچنین صدراعظم آلمان و رئیس جمهور فرانسه با صدور بیانیه‌ای مشترک خواستار حفظ برجام و پایبندی ایران به تعهدات شدند. در حالی محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران معتقد است که صبر راهبردی ایران در قبال اروپا به پایان رسیده که معاونش از مصمم بودن ایران برای کاهش تعهدات برجامی خبر داد.
سخنگوی دولت با اعلام تصویب لایحه حمایت از سهامداران خرد توسط هیات وزیران، مزایای این رویداد را برشمرد. وزارت اقتصاد نیز با هدف تامین منابع مالی مورد نیاز دولت، برنامه عرضه ۱۰ هزار میلیارد تومان صکوک منفعت با سود ۱۷.۹۰ درصدی در فرابورس را اعلام کرد .
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه عرضه ارز بر تقاضای ارز پیشی گرفت، اعلام کرد:کاهش اتکا به درآمدهای نفتی، متنوع سازی درآمدهای ارزی، تعیین نقشه راه برای صادرات کشور و از همه مهمتر ثبات در سیاست‌ها از اهم موضوع‌های سیاست‌گذاری در کشور است.
ج) شرکت‌ها: ستاد اجرایی فرمان امام ، اظهارات مشاور رئیس قوه‌قضائیه مبنی بر برنامه خرید بلوک ۳۳ درصدی بانک پارسیان از ایران خودرو را رد کرد . در همین حال رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید اگر ستاد اجرایی فرمان امام خریدار بلوک ایران خودرو در بانک پارسیان نباشد، قطعا سهام را در بورس عرضه می‌کند.
سرمایه گذاری پارس توشه از برنامه افزایش سرمایه 100 درصدی از محلی جذاب خبر داد. براین اساس، «وتوشه» در نظر دارد سرمایه فعلی را از 150 به 300 میلیارد تومان برساند. تامین مالی این شرکت حاضر در بازار اول بورس از محل سود انباشته و با هدف اصلاح ساختار مالی اعمال می‌شود.