دنیای بورس: خبر حصول توافق‌های اولیه در نشست آخر هفته مقامات بلندپایه چین و آمریکا بازارهای جهانی را به تحرک واداشت و سهامداران را به سمت سرمایه‌گذاری در کالاهای پایه مصرفی پیش برد. با فرارسیدن روزهای پایانی هفته کارشناسان و فعالان بسیاری، به سرانجام رسیدن این توافق را پر از تردید خواندند و موانع جدیدی خودنمایی کرد.
چند تن از تحلیلگران بلومبرگ در این رابطه نوشتند: «توافق‌های پیشین که به صورت قرارداد بر روی کاغذ آمد، به اندازه خود کاغذها ارزش نداشت. اکنون چه تضمینی برای به سرانجام رسیدن توافقی است که هنوز بر روی کاغذ هم نیامده است؟»
برخی از تحلیلگران به این مساله تاکید می‌کنند که موارد مورد توافق طرفین در نشست اخیر در بسته‌ای نسبتا مشابه، سال گذشته از طرف مقامات چینی پیشنهاد شده بود و به رغم موافقت وزیر خزانه‌داری و مشاور اقتصادی کاخ سفید مورد پذیرش ترامپ واقع نشد. اکنون با نزدیک شدن به انتخابات 2020 و بروز برخی نشانه‌های رکودی، ترامپ برای کاستن از فشارها به پذیرش گزینه‌های مشابهی قناعت کرده است.
یکی از سناتورهای ایالات متحده می‌گوید: در مسیر تنش‌های تجاری با چین موارد زیادی فدا شده‌اند؛ بنابراین دیگر نمی‌توان به پذیرش یک توافق جزئی اکتفا کرد.
اگر چه ترامپ می‌گوید در صورت رسیدن توافق مطلوب با چین معطل تایید کنگره نخواهد ماند، برخی از نمایندگان کنگره تاکید کرده‌اند تصمیم‌گیری در مورد روابط تجاری از اختیارات کنگره است که پیش از این به رئیس‌جمهور تفویض شده و هر زمان که لازم باشد برای بازپس‌گیری آن می‌توان اقدام کرد.
با این وجود به نظر می‌رسد تردید اصلی بازارها به نهایی شدن این توافق از موارد بالا نشات نمی‌گیرد. چین و آمریکا بارها از پیشرفت مطلوب مذاکرات خبر داده‌اند و بعد از آن به صورت ناگهانی تنش‌ها بالا گرفته و تعرفه‌های بیشتری وضع شده است. فعالان بازارها با رجوع به حافظه یک و نیم‌ساله خود دلایل زیادی برای تردید نسبت به پایداری و عملی شدن این توافق دارند.
اکنون ابعاد دیگری نیز نشان می‌دهد ممکن است این توافق به وهله عمل نرسد. اخبار حاکی از آن است که چینی‌ها پذیرفته‌اند تا خرید سالانه محصولات کشاورزی امریکایی را به 40 تا 50 میلیارد دلار برسانند و در زمینه حقوق مالکیت فکری و معنوی به موارد مد نظر آمریکایی‌ها اعتنای بیشتری کنند. نکته آن‌جاست که کل صادرات کالا و خدمات ایالات متحده به چین در سال‌های اخیر حدود 130 میلیارد دلار در سال بوده است. بنابراین می‌توان گفت رقم 40 تا 50 میلیارد دلار برای صادرات محصولات کشاورزی در نوع خود قابل‌اعتناست. تا آن‌جا که دونالد ترامپ کشاورزان آمریکایی را به خرید بیشتر زمین و تراکتور ترغیب کند.
اما در مقابل چینی‌ها چه چیزی بدست آورده‌اند؟ بنابر توفق حاصل شده امریکا از اعمال تعرفه بیشتر به روی 300 میلیارد دلار اقلام وارداتی از چین که قرار بود در ماه اکتوبر اجرایی شود، فعلا چشم می‌پوشد. تعرفه این اقلام پیشتر از 10 به 25 درصد رسیده بود و قرار بود در ماه اکتوبر به 30 درصد برسد.
این توافق قرار است در حاشیه نشست APEC در شیلی و طی 3 هفته آینده امضا شود. اما اکنون مواضع مسئولان چینی، روایت سمت آمریکایی از توافق حاصل شده را چندان تایید نمی‌کند. ترامپ قبلا و در ماه آگوست گفته بود «مقامات چینی تماس گرفته‌اند و خواستار شروع مجدد مذاکرات تجاری شده‌اند»؛ مساله‌ای که مقامات چینی نسبت به آن ابراز بی‌اطلاعی می‌کردند و این مساله عملا بی‌اعتمادی بین دو طرف را بیشتر کرده بود.
به علاوه برخی اعضای وطن‌گرای حزب کمونیست در تلاش‌اند تا مانع از حصول توافقی ضعیف شوند. برخی از آن‌ها با اشاره به قراردادهای دوران استعمار سعی می‌کنند تا پذیرش موضع ضعیف در مذاکرات را غیرممکن کنند. به این ترتیب برخی منابع چینی اظهار داشته‌اند که این کشور برای امضای قرارداد در ماه آتی به گفت‌وگوهای بیشتری نیاز دارد. گفته می‌شود عدم افزایش تعرفه سایر کالاها در ماه دسامبر از دیگر خواسته‌های چینی‌ها پیش از امضای توافق است. امری که می‌تواند بار دیگر مذاکرات تجاری را به نقطه صفر بازگرداند.