دنیای بورس: بازار سهام پس از هشت هفته صعودی با دو ریزش سنگین در معاملات سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته را با عقب‌نشینی دو درصدی شاخص کل به پایان رساند. به این ترتیب، ابرکانال 300 هزار واحدی که در ابتدای هفته فتح شده بود، مجددا واگذار شد. اکنون اما با دو جریان متضاد تحلیلی مواجهیم که هر کدام مسیر متفاوتی را برای آینده بورس تهران به تصویر کشد.
از یک سو برخی کارشناسان با اشاره به روندهای حباب‌گونه در برخی سهام و اوج‌گیری نسبت‌های ارزشگذاری بورس را نیازمند اصلاح می‌دانند. این جریان فکری پس از رشدهای پرشتاب اخیر سهام و انگیزه شناسایی سود میان فعالان نیز طرفداران بیشتری پیدا کرده است. نتیجه این امر بدون شک بالا ماندن فشار عرضه در معاملات این روزها خواهد بود که البته چند مرتبه در نیمه نخست سال 98 در مقابل هجوم خریداران با شکست مواجه شده است.
در سمت دیگر، تحلیلگرانی هستند که به جریان نقدینگی توجه ویژه‌ای می‌کنند و نقش پول‌های تازه را پررنگ‌تر از هر عاملی می‌دانند. بر این اساس اگر مشابه هفته گذشته شاهد بازاری پرحجم باشیم که در تاریخ بورس تهران سابقه نداشته است، دیگر مقایسه با نسبت‌های سنتی ارزشگذاری و امثالهم بی‌معنا می‌شود. تقاضایی که در رکود بازارهای رقیب بسیاری از افراد را راهی بازار سهام کرده و می‌تواند مشابه هفته‌های گذشته روندهای رو به اصلاح را به کلی تغییر دهد. به ویژه آنکه در ادامه هفته گزارش‌های ماهانه و سیگنال‌های احتمالی از فضای سیاسی می‌تواند چاشنی آن باشد. باید دید در تقابل سنگین دو رویکرد مزبور کدام یک پیروز میدان خواهد بود.
نمایش سیاسی ترامپ؟ در این میان، مهم‌ترین بهانه بازار سهام تحولات غیراقتصادی در هفته گذشته پس از حمله پهپادی به استراتژیک‌ترین نقطه نفتی جهان در آرامکوی عربستان بود. این مساله نگرانی‌هایی از جانب واکنش‌های احتمالی به این انفجار ایجاد کرد. هرچند در ابتدا اقدام متقابل از سوی برخی افراد انتظار می‌رفت، اما به تدریج لحن واکنش‌ها ملایم‌تر شد و به عقیده بسیاری از تحلیل‌گران تهدید نامتعارفی اکنون به چشم نمی‌خورد. طرفداران این رویکرد، حرکت شب گذشته ترامپ مبنی بر تحریم کردن بانک مرکزی کشورمان را نمایشی تازه، صرفا برای جلب رضایت سعودی‌ها ارزیابی کردند.
هرچند عده‌ای این تحریم را از نظرهایی متفاوت می‌دانند؛ مثلا آنکه تروریسم خوانده شدن فعالیت با بانک مرکزی ایران می‌تواند افراد بیشتری را شامل شود و لغو آن را حتی در صورت پیروزی یک دموکرات در انتخابات 2020 آمریکا دشوار می‌کند. اما تحلیل‌گران معتقدند این تحریم بیشتر بر واردات کالاهای انسان‌دوستانه اثرگذار است و شاید مساله کانال مالی اروپا موسوم به اینستکس را کمی دشوارتر کند و عملا تاثیر عمیقی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. البته خود ترامپ مدعی شده هنوز گام‌های بیشتری علیه ایران مد نظرش است و باید منتظر ماند و دید ادعاهای وی اجرایی می‌شود یا تحلیل‌های دیگر کارشناسان مبنی بر نمایشی بودن اقدامات وی.
امید زودگذر به صلح تجاری: قیمت کامودیتی در بازار جهانی که برای حرکت به سمت قله‌های تازه خیز برداشته بود با یک ناامیدی در ساعات پایانی جمعه مواجه شد. به این ترتیب، مقامات چینی که قرار بود با مقامات آمریکایی در یک منطقه کشاورزی مشهور آمریکا دیدار کنند، خیلی زودتر انتظار این ملاقات را لغو کردند. این مساله باعث ریزش بازارهای سهام جهانی و ناکامی کامودیتی‌ها برای فتح قله‌های تازه شد. این در حالی است که پیش از آن دو طرف چین و آمریکا از وضع تعرفه‌های جدید صرف نظر کرده بودند و تخفیف‌هایی به یکدیگر در این‌باره داده بودند. به هر حال قرار است مذاکرات رسمی مربوط به صلح تجاری در ماه اکتبر انجام شود و تا آن زمان احتمال درجا زدن قیمت کامودیتی‌ها بالا به نظر می‌رسد. شاهد امر آنکه حتی کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو آمریکا نیز اثر چندانی بر معاملات بازارها نداشت و همچنان عامل تعیین‌کننده مذاکرات پکن و واشنگتن است.
اکتبر توفانی در بازار جهانی: در چنین شرایطی موسسه بین‌المللی گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده است ماه پیش روی میلادی، یکی از پرنوسان‌ترین ماه‌ها در تاریخ بازار جهانی است. تحلیل‌گر بازارهای آتی گلدمن ساکس برآورد می‌کند بر اساس موقعیت‌هایی که در قراردادهای مختلف بازار آتی مشاهده می‌شود ریسک معاملات به شدت اوج گرفته و این امر به تلاطم سنگین قیمت‌ها منتهی خواهد شد. این مساله می‌تواند بورس کالامحور کشورمان را نیز متاثر کند، هرچند طی مدت اخیر واکنش‌ها به تحولات غیراقتصادی بیش از هرچیز دیگری برای معامله‌گران اهمیت داشته است.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: در شرایطی که اقدامات آمریکا و عربستان سعودی برای ایجاد ائتلافی فراگیر علیه ایران به‌دلیل آنچه حمایت تهران از حملات به تاسیسات آرامکو خوانده می‌شود درحال افزایش است، وزیرخارجه ایران با بیان اینکه هرگونه اقدام نظامی علیه ایران به جنگی تمام عیار منجر خواهد شد، تاکید کرد ما خواهان جنگ و درگیری نیستیم. در همین حال وزارت دفاع آمریکا خبر داد: دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا با اعزام نیروهای نظامی این کشور به عربستان برای دفاع و عموما برای دفاع هوایی و موشکی در عربستان موافقت کرده است. پنتاگون ادعا می‌کند این اولین گام آمریکا در واکنش به حمله اخیر به تاسیسات نفتی عربستان است. این در حالی است که فرماندهان ارشد نظامی ایران در دو روز گذشته نسبت به هرنوع تجاوز احتمالی آمریکا به خاک ایران هشدار داده و در سخنانی به اتهامات اخیر مبنی بر دست داشتن ایران در حمله به تاسیسات نفتی عربستان پاسخ دادند. در همین حال با وجود اماواگرهای بسیار درخصوص صدور ویزای هیات ایرانی برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نهایت عصر پنج‌شنبه 28 شهریور یعنی یک روز قبل از شروع این نشست برای رئیس‌جمهور و وزیرخارجه ایران ویزا صادر شد. این درحالی است که نخست‌وزیر اسراییل، در شرایطی که به شکست در انتخابات فلسطین اشغالی نزدیک شده سفرش به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را لغو کرد
در دیگر رویدادها، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا از ادعای اعمال بزرگترین تحریم علیه ایران خبر داد که شامل اضافه شدن بانک مرکزی به فهرست تأمین مالی تروریسم ، صندوق توسعه ملی و شرکت آزاد تجارت پارس هستند. وی همچنین در ادامه سیاست‌های خصمانه علیه تهران، بانک ملی، بزرگترین بانک دولتی ایران را به فهرست تحریم‌های آمریکا افزود. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به تحریم مجدد بانک مرکزی تاکید کرد: تحریم مجدد بانک مرکزی توسط دولت آمریکا نشان می‌دهد که دست آن‌ها برای پیدا کردن اهرم فشار علیه ایران تا چه حدی خالی است. همچنین منابع مطلع به گفت‌و‌گوهای مقام‌های هندی با دولت آمریکا برای از سرگیری واردات نفت خام از ایران اشاره کردند. نماینده آمریکا پس از ناکامی در جلب حمایت اعضای دیگر در خصوص مقصر جلوه‌دادن ایران، پیشنهاد برگزاری جلسه غیر علنی شورای امنیت با هدف صدور بیانیه درباره‌ی حمله به تاسیسات نفتی عربستان را مطرح کرد، اما روسیه این پیشنهاد را نیز نپذیرفت.
در رویدادهای داخل نیز حمیدرضا فولادگر، رئیس کمیسیون ویژه اصل ۴۴ از تمدید زمان واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس خبر داد و گفت: به نظر می‌رسد این واگذاری باید مرحله به مرحله و ابتدا از برند آن‌ها شروع شود. همچنین نادر جنتی، معاون سازمان مالیاتی با بیان اینکه اطلاعات خریداران ارز و سکه در سامانه مالیاتی بارگذاری می‌شود، گفت: در حال تشکیل جلسه برای ارسال لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس هستیم.
ب) صنایع: دفتر مقررات واردات و صادرات وزارت صنعت، معدن و تجارت ضوابط جدید ثبت‌سفارش و واردات لاستیک انواع خودروهای سنگین را ابلاغ کرد.
براساس اخبار دریافت شده از منابع آگاه، اعلام وضعیت نارنجی در چارچوب رزمایش‌های نوبه‌ای در حوزه پدافند غیر عامل بوده و ناظر بر احتمال شکل‌گیری تهدید محتملی نیست.بر اساس این گزارش، رزمایش فوق صرفا مربوط به چند واحد نفتی و پتروشیمی بوده و عمومیت ندارد.
عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی از نظارت و کنترل بخش های ارزی و ریالی از طریق سامانه های جدید، اصلاح نظام کارمزد در سیستم بانکی کشور، نظارت بر شرکت های پرداخت الکترونیک و تقویت سیستم بانکداری متمرکز به عنوان انتظارات خود از معاون فناوری های نوین جدید بانک مرکزی نام برد.
ج) شرکت‌ها: محمد رضوانی فر، مدیرعامل شستا با اشاره به ۱۰ استراتژی از عرضه اولیه سهام ۲۸ زیرمجموعه و هلدینگ شستا به بورس در سال جاری، زمان برگزاری بزرگترین مزایده املاک و برنامه افزایش سرمایه خبر داد. همچنین براساس مصوبه هیات مدیره بیمه «ما»، این شرکت قصد دارد سرمایه خود را تا میزان ۱۰۰ درصد از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها افزایش دهد. در همین حال اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل ملی مس از برنامه افزایش سرمایه چشمگیر و رشد ظرفیت تولید این شرکت بورسی خبر داد.
وزیر نفت روز گذشته به همراه مدیران ارشد وزارت نفت به دو شهر بندر عباس و بوشهر سفر کرد تا وضعیت تولید بنزین در پالایشگاه‌های بندرعباس و ستاره خلیج فارس و همچنین طرح‌های توسعه‌ای منطقه ویژه پارس واقع در عسلویه را بررسی کند. همچنین ایران ارقام نرم‌افزار جدیدی تولید کرده که به حذف رسیدهای کاغذی ترمینال‌های بانکی و هزینه‌های تهیه آن و همچنین به حفظ محیط زیست، ایجاد حسابداری شخصی (PFM) و نیز تجربه کاربری بهتر سرویس‌های بانکی مشتریان کمک می‌کند.
مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو از آغاز پرداخت بخشی از مطالبات قطعه‌سازان از سوی ایران‌خودرو در هفته‌های آینده و همچنین بازنگری قراردادهای آنان خبر داد.همچنین فرشاد مقیمی، مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو با هدف ارتقای روزافزون کیفیت ارائه خدمات فروش و پس از فروش، دستور بازنگری در بخشی از رویه‌ها و دستورالعمل‌های این حوزه را صادر کرد.
فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد در خصوص واگذاری هپکو تصریح کرد: درباره سهامدار عمده شرکت هپکو اراک مذاکراتی با دو نفر از متقاضیان داریم که یکی از آن‌ها به مرحله نهایی رسیده و امیدواریم در هفته آینده به طور قطعی تعیین تکلیف شود. به گفته استاندار مرکزی نیزکه با «تسنیم» صحبت کرده، اخبار خوشی برای هپکو و آذرآب در راه است. همچنین محمود صادقی،نماینده مردم تهران درمجلس تصریح کرد: قرار است هپکو به یک کنسرسیوم مرکب از مپنا و چند واحد تولیدی استانی واگذار شود.