دنیای بورس: هجوم سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بورس تهران که طی روزهای اخیر منجر به رشد فزاینده ارزش معاملات خرد شده بود، در دادوستدهای روز گذشته رکورد زد. ارزش روزانه معاملات خرد پیش از این در نهم مهرماه سال قبل به رقم بی‌سابقه 2 هزار و 115 میلیارد تومانی رسیده بود که این رکورد با حضور چشمگیر فعالان سهام طی روز گذشته به سطح 2 هزار و 170 میلیارد تومان ارتقا یافت. جالب است که در پایان معاملات دیروز 185میلیارد تومان از تقاضا در صف‌های خرید امکان خرید سهم را نیافت. اگر این رقم را با متوسط ارزش معاملات طی 6 ماه اخیر(از ابتدای سال) مقایسه کنیم در خواهیم یافت که رکورد دیروز بیش از دو برابر متوسط این رقم در کل معاملات سال جاری بوده است.
البته همزمان با این اتفاق در روز گذشته، شاخص کل تن به اصلاح 2 هزار واحدی داد و به سطح 302 هزار واحدی تنزل کرد. فشار عرضه عموما در سهم‌های بزرگ کالایی سبب شد تا قیمت در غول‌های پتروشیمی و فلزات به‌رغم وضع مطلوب بنیادی در مسیر برگشت قرار بگیرند و شاخص کل را وادار به عقب‌نشینی کنند. چنین واکنشی از سوی اهالی سهام نشان می‌دهد که بازار همچنان به روند قیمت‌های جهانی مطمئن نیست و احتمال ریزش را بالا می‌داند و درست به همین دلیل است که غول‌های کالایی با وجود وضع بنیادی قابل قبول-در مقایسه با سهم‌هایی با توان سودآوری پایین یا زیان‌ده- تقاضای در خوری را تجربه نمی‌کنند.
همسایگی رشد و رویاپردازی
ظاهرا اغلب اهالی بازار ترجیح می‌دهند تا نقدینگی خود را دور از ریسک‌های بالای بازار جهانی نگه دارند و در سهامی غیر از غول‌های کامودیتی‌محور سرمایه‌گذاری کنند. در عین حال، از آنجا که انگیزه برای کسب سودهای حداکثری در کوتاه‌مدت بالاتر از نگاه بلندمدت به سرمایه‌گذاری است، حرکت به سمت گروه‌های کوچک و متوسطی که مستعد نوسانات سریع و حداکثری هستند، جذاب‌تر خواهد بود. جغرافیای اخیر بازار سهام هم حاصل تعامل این دو نیرو است: یکی ترس غول‌های کالایی از ریزش قیمت‌های جهانی و دیگری افزایش میل به کسب سود حداکثری در بازه زمانی کوتاه. این دو امر وقتی اثرگذار می‌شود که بدانیم در بازارهای دیگر خبری از بازدهی نیست، و پول‌ها راه دیگری جز ماندن در تالار سهام ندارند.
برای ترسیم چنین جغرافیایی نیاز به طرح سناریوهای رویایی است که با برکناری جان بولتون به نشانه چراغ سبز آمریکا به ایران در جهت کاهش تحریم‌ها تعبیر شد و بازارها را وارد فاز خوشبینانهای کرد. از سوی دیگر، حال نامساعد بازار جهانی تصمیم‌گیری به‌قاعده در مورد بیش از نیمی از سهام بورسی را معلق گذاشته است.
در چنین فضایی است که تاکید بر تورم بخش دارایی‌های ترازنامه شرکت‌های مستعد به محرکی مهم برای جذب مستمر منابع خرد شده است. از آنجا که این موضوع به مذاق پول‌های تازه هم خوش می‌آید پس دمیدن شیپور افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی‌ها به جولانگاهی برای حرکت سهم‌های مستعد می‌شود. رونق بی‌مهار سهام گروه خودرو و گروه بانک را بر همین مبنا می‌توان توضیح داد. این دو گروه در ادامه روند رو به رشد خود، طی روز گذشته در اوج‌گیری ارزش معاملات، حدود 30 درصد از کل جریان نقدینگی را در اختیار گرفتند. بنابراین، از آنجا که امید زیادی به قیمت‌های جهانی نیست به نظر می‌رسد محیط مساعدی برای صنایع کوچک و متوسط فراهم شده تا رشدهای رویایی و در موارد زیادی توجیه‌ناپذیر را تجربه کنند.
امید به اثر انفجاری نفت
بازار جهانی در هفته پیش رو شاهد رویدادهای مهم و سرنوشت‌سازی است. اثر اختلال در تاسیسات نفتی بزرگترین صادرکننده نفت خام جهان بر قیمت، تصمیم‌گیری بانک‌های مرکزی آمریکا، انگلستان و ژاپن در مورد نرخ بهره و همچنین ادامه مذاکرات تجاری چین و ایالات متحده از مهمترین رویدادهای اثرگذار بر بخش بزرگی از سهام بورسی هستند.
بازگشایی معاملات بازار جهانی در بامداد دوشنبه با جهش ۱۸ درصدی شاخص نفتی برنت همراه بود؛ البته هیجان اولیه قیمت‌ها پس از توئیت ترامپ مبنی بر آزادسازی ذخایر استراتژیک فروکش کرد و شاخص‌ها از سقف برگشتند. پس از حمله پهبادی نیروهای حوثی یمن به تاسیسات نفتی عربستان و اختلال در فرآیند تولید بیش از نیمی از نفت این کشور، فضای حاکم بر بازار نفت ملتهب شد و این انتظار شکل گرفت که قیمت‌ها در بازگشایی هفتگی بازارها جهشی تاریخی را ثبت کنند. در همین فضا بسیاری از موسسات مالی با اشاره به کمبود ناشی از اختلال در خطوط تولید نفت عربستان، اهداف 100 دلاری را برای نفت 60 دلاری پیش‌بینی کردند. مطابق نمونه‌های تاریخی، جهش قیمت نفت می‌تواند علاوه بر سهام پالایشی، تاثیر مثبتی بر جو عمومی بورس تهران بگذارد.
بیداری بازار پایه در لباس جدید
معاملات بازار پایه که پس از جنجالی چند روزه، از سیزدهم شهریور به دلیل اجرای دستورالعمل جدید متوقف شده بود، امروز از سرگرفته می‌شود. بر اساس طبقه‌بندی جدید از سوی فرابورس ایران، از ۱۸۱ شرکت موجود در بازار پایه، ۱۲۵ شرکت به تابلو زرد، ۴۲ شرکت به تابلو نارنجی و ۱۴ شرکت به تابلو قرمز منتقل شده است و از روز دوشنبه-امروز- شاهد بازگشایی آن دسته از نمادهای قابل معامله خواهیم بود. حال باید دید که تغییر قواعد معاملات این بازار نهایتا در مرحله اجرا چقدر می‌تواند در بهبود کارایی کل بازار سهام و تسهیل شرایط برای انتقال جریان نقدینگی به سمت تابلوهای بالاتر فراهم کند. اگرچه «دنیای بورس» در گزارش‌های خود اعمال محدودیت‌های بیشتر بر معاملات از سوی مقام ناظر را درمان موقت دردهای ساختاری بازار سهام دانسته و رفع مشکلات حاکم بر بازار پایه را در پیوند عمیق با اصلاح قوانین بالادستی می‌بیند.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: شبکه سی‌ان‌ان به نقل از دو مقام دولت ترامپ اعلام کرد: گفت وگوهای صورت گرفته در کاخ سفید برای کاهش تحریم های ایران به دلیل اجرای طرح فرانسه و هموار کردن مسیر دیدار احتمالی ترامپ با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در سازمان ملل صورت می‌گیرد. در همین حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در ابراز نظر جدید خود گفته است: اخبار جعلی اعلام می‌کند که من مایلم با ایران «بدون هیچ شرطی» ملاقات کنم. این یک گزاره غلط است (مثل همیشه!). وی همچنین در اولین واکنش به حمله به تاسیسات نفتی عربستان که تولید نفت این کشور را دچار اختلال جدی کرده گفته است که آمریکا در صورت تایید سوءظن ها در مورد اینکه چه کسی عامل حمله بوده آماده اقدام نظامی است.دیروز همچنین دبیرخانه اتحادیه عرب با اتهام‌زنی به ایران حمله تلافی‌جویانه یمن به تأسیسات نفتی عربستان سعودی را «تنش آفرینی خطرناک» توصیف کرد.
در همین حال مجتبی ذالنور، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس می‌گوید: با مذاکرات صورت گرفته بنا شد اروپایی‌ها ۱۵ میلیارد دلار در سه قسط به عنوان مبلغ پیش فروش نفت ایران به صندوق اینستکس واریز کنند . همچنین دیروز محمدجواد ظریف، وزیرخارجه در واکنش به ادعای جدید مایک پمپئو، همتای آمریکایی‌اش گفته بود: شکست در فشار حداکثری، پمئپو را به فریب حداکثری کشانده و پذیرش پیشنهاد 15 آوریل منجر به خاتمه جنگ و گفت‌وگوی احتمالی می‌شود. به گفته ظریف سیاست آمریکا برای اعمال تحریم حداکثری بر ایران شکست خورده است. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه هم درواکنش به اتهام بی‌اساس امریکا مبنی بر دخالت ایران در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو گفت: آمریکایی‌ها سیاستی به نام «فشار حداکثری» را علیه ایران در پیش گرفتند که به علت ناکامی‌ها به سمت «دروغ حداکثری» گرایش پیدا کرده است.
در رویدادهای دیگری، رئیس جمهور دیشب در راس هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی و با بدرقه رسمی علی اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل عازم آنکارا شد. رئیس جمهور پیش‌تر در مراسمی راه دستیابی به امنیت واقعی در منطقه پایان تجاوزات امریکا و قطع مداخلات تحریک امیز رژیم صهیونیستی دانسته بود و گرنه به گفته وی همچنان شاهد ناامنی‌ها خواهیم بود. همچنین علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به منظور شرکت در شصت و سومین کنفرانس عمومی سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته وارد وین پایتخت اتریش و مقر آژانس شد. دیروز ویجی گولکه، قائم‌مقام وزیر خارجه هند هم با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دیدار کرد.
در رویدادهای داخل نیز ، نمادهای بازار پایه فرابورس درحالی قرار است امروز بازگشایی شود که نحوه بازگشایی نمادها و معاملات طبق دستورالعمل جدید در این بازار صورت می‌گیرد. شرایط عرضه دو میلیون بشکه نفت سبک شرکت ملی نفت در رینگ بین‌الملل بورس انرژی برای سه شنبه این هفته به عنوان هشتمین عرضه در سال جاری اعلام شد. در همین حال روز گذشته هیات دولت آیین‌نامه تشکیلات مرکز اطلاعات مالی را به تصویب رساند.
ب) صنایع: کامران وکیلی، دبیر اتحادیه تولید و صادرکنندگان محصولات معدنی ضمن انتقاد به اعمال عوارض صادراتی ۲۰ تا ۲۵ درصدی معتقد است: تصمیم‌های نامناسب دولت باعث فروش سیمان صادراتی از ۷۰ به ۲۰ دلار شده است.
قیمت پایه محصول‌های پلیمری و شیمیایی از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی براساس قیمت‌های جهانی برای مبادله در بورس کالا و بر اساس نرخ دلار 10929 تومان اعلام شد. هفته پیش، بهای این محصول‌ها با کاهش 206.1 تومان با دلار 10877.2 تومان اعلام شد.
ج) شرکت‌ها: تفاهم‌نامه همکاری دو ساله بانک ملت و گروه لبنی میهن با هدف اعطای انواع تسهیلات، صدور کارت اعتباری مرابحه ، تمرکز حساب های شرکت و کارکنان زیرمجموعه‌ها امضا شد.
همچنین فروش نقد و اقساطی چهار محصول سایپا از ساعت ۱۰ صبح امروز با موعد تحویل ۳۰ روزه آغاز می‌شود. این در حالی است که کمال هادیان‌فر، رئیس پلیس راهور ناجا دیروز تاکید دارد: پراید در سال آینده قطعا پلاک نمی‌شود و پلیس با جدیت این موضوع را دنبال می‌کند
شرکت تولیدی فولاد سپید فراب کویر با توجه به موافقت هیات‌پذیرش بورس اوراق بهادار به عنوان پانصد و سی و یکمین شرکت در بخش «ساخت فلزات اساسی»، گروه و طبقه «ساخت آهن و فولاداساسی» با کد «۲۷۱۰» و نماد معاملاتی «کویر» در فهرست نرخ‌های بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران درج شد. همچنین سازمان بورس اوراق بهادار با افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی شرکت آهن و فولاد ارفع به مبلغ 1.2 هزار میلیارد تومان موافقت کرد. مجمع عمومی فوق العاده بیمه اتکایی ایرانیان دیروز برگزار شد و با تصمیم سهامداران حاضر در مجمع سرمایه بیمه اتکایی ایرانیان از 250 میلیارد تومان به 325 میلیارد تومان افزایش یافت.
نظر به درخواست شركت ذوب آهن اصفهان و با توجه به بررسي هاي به عمل آمده در سازمان ها و كميته هاي تخصصي و فني اتحاديه شركت هاي قطار شهري كشور، نام ذوب آهن اصفهان در فهرست تامين كنندگان ريل (Vendor List) شركت ها و سازمان هاي عضو اين اتحاديه قرار گرفته است. همچنین عملیات بازارگردانی سهام شرکت داده گستر عصر نوین (های وب) مطابق دستورالعمل بازارگردانی مصوب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به مدت سه ماه از امروز با شرایط قبلی ادامه دارد.