دنیای بورس: ورود شاخص کل بورس به سده چهارم اگر چه با پشتوانه روند مطلوب بازارهای جهانی در هفته گذشته رقم خورد، با این وجود با محوریت سهام غیربنیادی پیش رفت. به این معنا که سهام بانکی و خودرویی بار دیگر بیشترین ارزش معاملات بورسی را در دست گرفتند و گروه‌های کالایی در ثبت بازدهی از گروه‌های کوچکتر جا ماندند.
نقش اطمینان‌بخش کالایی‌ها
بازگشت روند قیمتی کالاهای پایه به مسیر صعودی می‌تواند تضمین‌کننده سودآوری بهاری بسیاری از شرکت‌های کامودیتی‌محور باشد. این بدان معناست که این دسته از سهام همچنان در نسبت‌های جذاب قیمت به درآمدی قرار خواهند داشت و با توجه به ارزش بازارهای بزرگ می‌توانند پناهگاه نقدینگی در مسیر بعدی باشند. این موضوع می‌تواند به این شکل جلوه کند که صعود فعلی بورس با چرخشی ریزش‌وار همراه نخواهد بود و می‌تواند در مسیر صعودی خود و نهایتا با اصلاح‌های جزیی به آرامش برسد.
با این وجود این سناریوی خوشبینانه پیش‌شرط مهمی دارد و آن کوچ نرم و پله‌ای نقدینگی از گروه‌های کوچکتر به سمت سهام ارزنده و با قطعیت‌های بیشتر است. پیشروی جریان معاملات در مسیر فعلی اگر چه احتمالا بازدهی مطلوبی را در کوتاه‌مدت برای سهامداران خرد در پی داشته باشد، با این وجود آبستن ریسک‌های بزرگی است. به نظر می‌رسد وجود حباب در برخی سهام کوچکتر را باید رفته‌رفته پذیرفت و نسبت به حضور در معاملات این دسته از نمادها هوشیار بود.
بازتعریف حباب
تاکید بر این مفهوم ضروری به نظر می‌رسد که حباب از قیاس سطح ارزندگی سهام و قیمت فعلی منتج می‌شود. از جمله مشتقات این گزاره آن است که بعید نیست سهامی که اکنون حبابی عنوان می‌شوند در روزهای آتی و شاید حتی برای مدتی طولانی‌تر به مسیر صعودی خود ادامه دهند، اما این به معنای بازگشت و ریزش شدیدتر قیمت در روند معکوس است.
این تصویر خوشبینانه که سهامدار می‌تواند پس از کسب بازدهی مورد نظر به سرعت از سهام خارج شود و از روند ریزش قیمت مصون بماند در هر دو بعد خرد و عمومی با نواقصی همراه است. معمولا وقتی قیمت‌ها بیش از گنجایش سهام رشد کنند تلنگری برای چرخش روند می‌تواند کافی باشد و فرصت عکس‌العمل به‌موقع را به سرمایه‌گذار ندهد. این موضوع را می‌توان ریسک شخصی در معاملات سهام غیرارزنده نامید.
در سوی مقابل تداوم روند فعلی، بدون بازگشت به معیارهای منطقی و تحلیلی روزی ریزشی شدیدتر را رقم خواهد زد و در آن موقع احتمالا باید انتظار رکودی طولانی و عمیق بر بازار سهام را داشت.
بنابراین به معامله‌گران توصیه می‌شود ریسک‌های سهام مقصد را در نظر داشته باشند؛ عواملی هم‌چون امکان نقدشوندگی سهام را در معیارهای تصمیم‌گیری خود لحاظ کنند و مهم‌تر از همه توازن ریسک و بازدهی مورد انتظار را برقرار سازند. در برهه فعلی به نظر می‌رسد رویاپردازی از هدف‌های قیمتی سهام و بعضا سناریوهای سودآوری در حال اوج‌گیری است. این مساله می‌تواند نشانه قابل‌توجهی از نزدیک شدن به محدوده حبابی قیمت‌ها باشد.
انفجار در تاسیسات نفتی عربستان
روز گذشته شرکت آرامکوی عربستان مورد حمله چند پهپاد قرار گرفت. اگر چه برخی مقامات عربستانی احتمال می‌دهند که این حمله از سمت شمال صورت گرفته باشد، حوثی‌های یمنی مسئولیت این حمله را برعهده گرفته‌اند. خبرگزاری رویترز مدعی شده‌است که آسیب‌های وارده تولید روزانه 5 میلیون بشکه نفت را مختل می‌کند. وال استریت ژورنال از قول برخی مقامات رسمی عربستان نقل کرده که احتمالا روز دوشنبه این شرکت به تولید نرمال 9.8 میلیون بشکه‌ای خود بازخواهد گشت.
با این حال در صورتی که بازگشت به مدار معمول بیش از حد انتظار طول بکشد احتمالا شاهد رشد قابل‌توجه قیمت نفت در هفته جاری باشیم.
به صورت سنتی بورس تهران به رشد قیمت نفت در دادوستد نمادهای پالایشی واکنش نشان می‌داد. به نظر می‌رسد طی هفته‌های اخیر توجه بازار به واقعیت‌های سودآوری این گروه بیشتر شده است. با این حال اگر بنا به بازگشت به رویه سنتی باشد احتمالا طی روزهای آتی نمادهای این گروه پرتقاضا خواهند بود.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: همزمان با گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران و پیگیری سیاست‌های متناقض واشنگتن در قبال تهران که از یک سو بر فشار حداکثری تاکید دارد و از سوی دیگر صحبت از کاهش تحریم‌ها را مطرح می‌کند، کشورهای اروپایی به همراه فدریکا موگرینی در بیانیه‌ای تاکید کردند که در شرایط کنونی ضرورت دارد تا «تلاش‌های دیپلماتیک» ادامه پیدا کند. آنها یادآور شدند که همچنان مدافع برجام و ازسرگیری گفت‌وگوها هستند. در همین حال وزیر نفت ایران روز گذشته «لغو تحریم‌های نفتی ایران» را پیش‌شرط ایجاد خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری اروپا برای تهران عنوان کرد. به این ترتیب بیژن زنگنه تلویحا پیش‌فروش نفت ایران در ازای استفاده از این خط اعتباری را رد کرد. از نگاه او اختصاص خط اعتباری بدون امکان فروش نفت، برای ایران بدهی به همراه دارد. اجرایی شدن این پیش‌شرط اما نیازمند اعطای معافیت نفتی آمریکا به مشتریان نفتی تهران است. پیش از این فروش حداقل ۷۰۰ هزار بشکه در روز از نفت خام ایران، به‌عنوان شرط ادامه حضور ایران در برجام عنوان شده بود.
همچنین در رویدادهای دیگری، وزارت کشور عربستان با بیان اینکه آتش‌سوزی رخ داده در تاسیسات وابسته به غول نفتی «آرامکو» عربستان در «بقیق» و «هجره خریص» به کنترل در آمده؛ علت آتش‌سوزی را حملات پهپادی اعلام کرد. «اسامه بن‌جواد» گزارشگر الجزیره، دیروز (شنبه ۲۳ شهریور) در گزارشی نوشت که وزارت کشور عربستان در گام اول منبع حمله را مشخص نکرد و افزود تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. با این حال، انصارالله یمن اعلام کرد بیانیه مهمی درباره عملیات گسترده در قلب عربستان منتشر خواهد کرد. گزارش‌های الجزیره و رویترز حاکی است که حوثی‌های یمن مسوولیت این حمله را به عهده گرفته‌اند. ائتلاف تحت رهبری عربستان از سال ۲۰۱۵ درحال بمباران یمن است. متعاقب این حملات حوثی‌های یمن هم حمله به پایگاه‌های نظامی و مراکز حیاتی نفتی سعودی را در دستور کار قرار دادند.
در داخل نیز علی ربیعی، سخنگوی دولت از جزئیات برگزاری جلسه روز گذشنه شورای عالی هماهنگی اقتصادی با حضور سران قوا و مجموع مصوبات خبر داد. یکی از مصوبات این بود که قرار شد اختیارات بانک مرکزی در ساماندهی بازار ارز تا یک سال دیگر تمدید شود. در همین حال غلامرضا مصباحی مقدم، رئیس کمیته فقهی سازمان بورس در آستانه بازگشایی نمادها در بازار پایه از نبود اشکال شرعی حذف مظنه‌ها و اعمال اصلاحاتی ۶ ماه بعد از اجرای دستورالعمل جدید خبر داد. همچنین حسینعلی امیری، معاون امور مجلس رئیس‌جمهور می‌گوید: لوایح مربوط به رونق اقتصادی و بهبود معیشت مردم و حذف چهار صفر از پول ملی در اولویت تصویب مجلس دهم قرار دارد.
ب) صنایع: سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی ایران قرار است با هدف مقابله با تحریم‌های بانکی و محدودیت سوئیفت به شبکه پیام‌رسان مالی روسیه (سوئیفت روسی) متصل شود که در صورت تحقق آن، در گام بعدی می‌توان شبکه شتاب ایران را نیز به شبکه میر روسیه متصل کرد.
ج) شرکت‌ها: چدن‌سازان برای دومین بار برنامه افزایش سرمایه ۷۰ درصدی از سود انباشته داد. همچنین رضا رحمانی، وزیر صمت با اشاره به اینکه رنو و پژو دیگر جایی در ایران ندارند، شرایط کلی واگذاری سهام بلوکی ایران خودرو و سایپا را اعلام کرد.
مجمع عادی به‌طور فوق العاده بانک ملت برگزار و در آن اعضای اصلی و علی البدل برای مدت دو سال انتخاب شدند. همچنین بانک ملت و صندوق نوآوری و شکوفایی با هدف افزایش سطح تعاملات، تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند تا مرحله جدیدی از همکاری‌های این دو مجموعه آغاز شود. پیش‌تر سعید محمد علیزاده، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس از موافقت با تمدید تعلیق 10 روزه نماد بانک ملت خبر داد و زمان تقریبی بازگشت این بانک به تابلو معاملات را اعلام کرد. همچنین با اتصال سوئیچ سیپای بانک دی به سوئیچ سیپای شرکت توسن سها (مانی تک) امکان اتصال خودپردازهای شخصی به شبکه شتاب از طریق بانک دی فراهم شد. در همین حال بانک صادرات در گزارشی نوشته در حالی که افزایش مطالبات غیرجاری به یکی از چالش‌های نظام بانکی تبدیل شده، بانک صادرات ایران توانسته این پدیده را به شکل مطلوبی کنترل کند.
اعضای هیات‌مدیره و مدیرعامل موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان و شرکت پتروفرهنگ در بازدید از شرکت ماشین‌سازی اراک بر امکان استفاده از تسهیلات از منابع ملی توسط این مجموعه تاکید کردند.