دنیای بورس: در ماه‌های اخیر عمده اتفاقات آخر هفته‌ای ناگهانی و غافلگیرکننده بوده‌اند. تنش‌های سیاسی و نظامی، جنگ تعرفه‌ای و تحرکات بازارهای جهانی در آخرین روزهای هفته چشمگیر بوده‌اند. اما این هفته بازارهای مالی- کالایی داخلی و جهانی خود را برای اخبار بزرگ آماده می‌کنند.
برجام در دوراهی تعیین‌کننده؟
بعد از چندین هفته آرامش در فضای سیاسی، یکی از مهم‌ترین مقاطع زمانی در فضای کلان را پیش رو داریم. نمایندگان دولت و هیئت‌های اقتصادی همراه ایشان از روز گذشته به فرانسه سفر کرده‌اند تا جزئیات پیشنهاد جدید ماکرون را بررسی کنند و زمینه اجرایی شدن آن‌ها را بسنجند. دو سویه حصول و یا عدم توافق نتایج کاملا متفاوتی را می‌تواند در پی داشته باشد و این نتایج می‌تواند بازارهای بورس و ارز را به شدت تحت تاثیر قرار دهد؛ به علاوه آن که حتی در مقیاس بین‌المللی نیز جزئیات این توافق می‌تواند اثرگذار باشد.
مقام‌های رسمی دولت اعلام کرده‌اند که ایران آماده است تا در صورتی که کشورهای اروپایی نتوانند منافع تعهد شده کشور در برجام را فراهم کنند گام سوم کاهش تعهدات برجامی را بردارند. سررسید این تصمیم‌گیری به روز پنج‌شنبه این هفته موکول شده است و به شدت حساسیت‌ها را بالا برده است.
عمده پیشنهادات فرانسه برای ترغیب ایران به حفظ تعهدها به تخصیص 15 میلیارد دلار اعتبار به ایران با حق برداشت فوری در قالب پیش‌خرید نفت خام باز می‌گردد. گزارش‌های مختلف حاکی از آن است که طبق این پیشنهاد این 15 میلیارد دلار طی 3 مرحله، هر بار 5 میلیارد دلار به ایران پرداخت خواهد شد و انگیزه اصلی این پرداخت‌ها آن است که ایران گام‌های بعدی را در راستای دور شدن از توافق هسته‌ای بر ندارد و گام‌های قبلی را نیز به حدود برجامی بازگرداند. مسئولان دولت و سازمان انرژی هسته‌ای نیز اعلام کرده‌اند که ایران توانایی آن را دارد تا به محض رفع تعهد طرف‌های مقابل به سطوح برجامی غنی‌سازی بازگردد. این موضع‌گیری نیز تمایل شدید طرف داخلی برای حصول توافق را نشان می‌دهد.
در رابطه با پیش‌خرید نفت از ایران تردیدها و نگرانی‌هایی وجود دارد. اگر چه در این بین بحث رایزنی‌های فرانسه با چین برای خرید بیشتر نفت از ایران نیز وجود دارد اما این مباحث همچنان به صورت جدی در فضای بین‌المللی مطرح نیست.
حساسیت دوچندان ارزی به مذاکرات
اگر قیمت هر بشکه نفت خام ایران را در حدود 50 دلار فرض کنیم، 15 میلیارد دلار معادل خرید 10 ماه نفت ایران به میزان روزانه یک میلیون بشکه است. این مساله که این مبلغ به عنوان پیش‌پرداخت در اختیار ایران قرار می‌گیرد و یا فروش با واسطه‌ای آن را توجیه خواهد کرد در بلندمدت می‌تواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد؛ با این حال اثر کوتاه‌مدت آن به قطع می‌تواند فشار بر نرخ ارز باشد.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند نرخ ارز در محدوده فعلی و با متغیرهای موجود به تعادل نسبی رسیده است و ضمنا بازار مرکزی احاطه قابل‌توجهی بر این بازار دارد. در این شرایط اگر مساله‌ای بتواند نرخ ارز را در مسیر نزول قدرتمندتر قرار دهد و به طور مشخص آن را به کانال‌های پایین‌تر بکشد اتفاقی از این دست خواهد بود. اگر چه بازار سهام به طرق مختلف و بسیاری به مساله توافق‌‌ها و تحریم‌ها پیوند می‌خورد، این رابطه برای نرخ ارز به شدت مستقیم و تنگاتنگ است.
گروه‌های حساس بورسی
طی روزهای اخیر بسیاری از گروه‌های بورسی که از تحریم‌ها اثرپذیری زیادی داشته‌اند، تحرکات قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند. برخی کارشناسان صف‌های خرید گروه‌های حمل و نقل و صعود ملموس شاخص بانک‌ها را به امیدواری به حصول نتایج مطلوب از این مذاکرات نسبت می‌دهند. در این شرایط باید گفت معاملات روز چهارشنبه این گروه‌ها از حساسیت فوق‌العاده‌ای برخوردار خواهد بود و اگر نشانه‌ای تقویت‌کننده‌ای از احتمال نتیجه‌دهی مذاکرات صادر نشود بعید نیست که صف‌های خرید این دسته از نمادها با عرضه‌های سنگین و حجیم مواجه شود. با این حال همچنان سیگنال منفی خاصی از مذاکرات فرانسه منتشر نشده است. در آخرین اخبار رویترز مدعی شده است که وزیر دارایی فرانسه برای جلب موافقت ایالات متحده راهی واشنگتن شده است.
بنابراین حساسیت معاملات گروه‌هایی از این دست می‌تواند در آخرین روز هفته کاملا چشمگیر و قابل توجه باشد. با این حال رصد دقیق اخبار، پرهیز از هیجان و لحاظ ریسک‌های موجود مقدمات لازم برای حضور در معاملات این دسته از سهام است.
تداوم فشار بر بازارهای جهانی
از دیگر نگرانی‌هایی که می‌تواند در معاملات آخر هفته نقش‌آفرین باشد باید به روند قیمتی کالاهای پایه در بازارهای جهانی اشاره کرد. تا ساعت 17:30 امروز، سه‌شنبه 12 شهریور ماه، قیمت فلزات مس، روی و سرب با افت بیش از یک درصدی همراه شده و هر سه فلز رنگی مذکور با تنزل یک‌کاناله مواجه شده‌اند.
همچنین نفت تگزاس با افت 2.5 درصدی به سطح 53.75 دلاری در هر بشکه رسیده و نفت برنت با نزول 1.65 درصدی در سطح 57.7 دلار در هر بشکه معامله می‌شود.
شاخص دلار به سطح 99.3 واحدی رسیده و بر سقف 29 ماهه قرار دارد. در طرف دیگر داده‌های اقتصادی اروپا تداوم ضعف تولید در این حوزه مهم اقتصادی را نشان می‌دهد و همچنین اخبار مربوط به برگزیت مزید بر علت شده تا ارزهای اروپایی از جمله یورو و پوند نسبت به دلار تضعیف شده و شاخص دلار صعود بیش از پیش را تجربه کند.
این موضوع عامل فشار اساسی بر قیمت کامودیتی‌هایی است که بر اساس دلار قیمت‌گذاری می‌شوند (طلا از این قاعده مستثناست؛ چرا که در شرایط نگران‌کننده فعلی اوراق قرضه ایالات متحده و طلا هر دو به عنوان سرمایه‌گذاری‌های امن مطرح‌اند).
امیدواری به نشست مقامات تجاری-اقتصادی چین در ماه سپتامبر نیز با تردیدهایی همراه شده است. از جمله که هنوز توافقی در رابطه با زمانبندی و برنامه‌ریزی این نشست انجام نشده است. خبر اعمال تعرفه چین بر روی نفت امریکا که پیش از این با این امیدواری‌ها اثر کمتری بر قیمت نفت گذاشته بود رفته رفته سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن همچون طلا، ین، فرانک سوئیس و اوراق قرضه متمایل ساخته است و چشم‌انداز بازار کالاهای پایه را تیره‌تر ساخته است.
روند نزولی قیمت این کالاها می‌تواند به‌خصوص در روند معاملاتی نمادهای کامودیتی‌محور بورس تهران اثرگذار باشد. از این منظر برای معامله‌گران این گروه رصد اخبار جهانی نیز حائز اهمیت است.
ضمنا باید توجه داشت در صورتی که امریکا با فروش محدود نفت ایران موافقت کند این موضوع احتمالا فشار بر قیمت نفت را می‌تواند به صورت محدودی افزایش دهد.