دنیای بورس: معاملات دو روز ابتدایی این هفته عموما با هیجان همراه بود. تغییر چهره خریداران مشتاق به فروشندگانی مهاجم در عرض یک روز کاری گویای این واقعیت است که شمار زیادی از اهالی بورسی برای ملاک‌هایی نظیر سودآوری اهمیت چندانی قائل نیستند و به شکلی توده‌وار از موج‌های دستهجمعی پیروی می‌کنند. البته گسیل پول‌های تازه‌وارد هم در تشدید رفتار توده‌ای و دنباله‌روی بی‌دلیل از این جریان دستهجمعی موثر ارزیابی می‌شود. طی روزهای اخیر دلار در مسیر نزولی گام‌های موثری برداشته و به نظر می‌رسد نقدینگی آزاد شده از محل فروش ارز، خود را به بازار سهام رسانده تا از این رهگذر، زیان احتمالی خود در دلار را جبران و به کسب سودهای زیاد و سریع در سهام دست یابد. تحلیلگران در کنار تاکید بر نتایج مثبت ورود چنین جریانی از پول به معاملات سهام، یکی از تبعات نامطلوب آن را تعمیق ناکارایی بازار و ثبت رشدهای بی‌محابا و حرکت به مناطق حبابی قیمت و در نتیجه، تهدیداتی که خرید ناآگاهانه سهم‌های متورم برای سرمایه‌گذار در بر دارد.
نشانه‌های این فضا را در رشد ارزش معاملات و تغییرات دفعی روند قیمت‌ها در طول معاملات روزانه می‌توان دید. میزان جابه‌جایی سهام بورسی طی روز گذشته نسبت به متوسط این رقم از ابتدای سال 60 درصد بالاتر بود. افزایش معنادار گردش نقدینگی را می‌توان پیامد دو عامل عمده دانست. از یک طرف، اثر ورود پول‌های تازه به بازار و از طرف دیگر، تکاپوی بخشی از معامله‌گران بورسی برای تغییر چیدمان پرتفو آن هم در گرماگرم انتشار گزارش‌های ماهانه. در این شرایط که سناریوی تشکیل حباب روز به روز در بین تحلیل‌ها قوت می‌گیرد، تصمیم‌گیری هم پیچیده‌تر از پیش به نظر می‌رسد. دشواری تصمیم‌گیری از آنجا بیشتر می‌َشود که گسترش جبهه‌های جنگ تجاری را هم به آن بیفزاییم و همچنین بر سرنوشت نامعلوم نرخ داخلی دلار در میان‌مدت نظر داشته باشیم.
نور مرده گزارش‌های ماهانه؟
از روز گذشته سرعت انتشار گزارش‌های ماهانه به نحو محسوسی افزایش یافت. تحلیلگران اطلاعات تولید و فروش ماهانه در برخی از شرکت‌ها از جمله غول فولادی بورس تهران به عنوان نماینده سهام کالایی را مثبت ارزیابی کردند. اهمیت گزارش‌های ماهانه در این گروه از سهم‌های کامودیتی‌محور که با افت قیمت‌های جهانی و همچنین عقب‌نشینی دلار مواجه بوده‌اند به مراتب بیشتر است. البته محتوای این گزارش‌ها برای آن دسته از معامله‌گرانی که طی این مدت به عللی چون دریافت مجوز افزایش نرخ فروش توسط گروهی از شرکت‌ها یا موضوعاتی مثل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و همچنین خوش‌بینی به حذف دلار موسوم به 4200 تومانی رشد کرده‌اند، چندان حائز اهمیت به نظر نمی‌رسد. چون اساسا بخشی از بازار تا به اینجای کار بر مبنای واقعیت‌های برآمده از میزان تولید و فروش و همچنین کیفیت سودآوری در چنین سهامی دست به خرید نزده که انتشار اطلاعات مثبت یا منفی از این محل بتواند تغییر معناداری در روند قیمت‌ها ایجاد کند. در واقع، قدرت نقدینگی در ضعف شدید بازارهای رقیب است که در شرایط کنونی به نیروی موثر و تعیین‌کننده شاخص سهام بدل شده تا عملیات و ظرفیت‌های سودآوری بنگاه. همین مساله چنان که گفته شد احتمال تشکیل حباب در طیفی از سهم‌های کوچک‌تر را بالا برده و بر شدت نگرانی‌ها افزوده و نوعی هشدار به سرمایه‌گذار در خرید و فروش سهام و اجتناب از هیجان‌زدگی و عدم تقلید کورکورانه از صف‌های خرید و فروش را در بین تحلیل‌های بنیادی برجسته کرده است.
پیغام دوگانه عقب‌نشینی‌های دلار
نرخ دلار روز گذشته هم در سومین افت متوالی خود حدود 150 تومان کاهش یافت و به محدوده 11 هزار و 400 تومان رسید. علاوه بر مولفه‌های درونی موثر بر بازار نظیر عرضه‌های بازارساز و خروج تدریجی تقاضای غیرتجاری، طی روز گذشته چنان که فعالان بازار عنوان کردند شاهد تاثیرگذاری اخبار پیرامون سفر امور خارجه کشورمان به اروپا بر ارزش دلار بودیم. خبرهای متناقضی از سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان از روز گذشته انتشار یافت اما تاثیر عینی آن نهایتا در شکستن سطوح حمایتی دلار و تداوم روند نزولی نرخ‌های ارز نمایان شد.
اگر دلار از روی خوش‌بینی به مذاکرات ظریف خاصه در فرانسه افت کرده باشد معنای آن این است که سهام دلاری از محل افت نرخ‌های تحت فشار قرار می‌گیرند. اما این تنها یک طرف سیگنال‌های مثبت سیاسی به دلار و متعاقبا سهام است. روی دیگر آن، کاهش صرف ریسک سیاسی کل بازارها و در نتیجه، تقویت ارزش و بهبود ظرفیت عمومی سهام خواهد بود که می‌تواند نسبت قیمت بر درآمد بازار را دستخوش تعدیل مثبت کند. پس بنابراین اگر اخبار مثبت سیاسی از طریق دلار فشار را بر سهام می‌افزایند از طریق کاهش ریسک‌ها اثر منفی دلار را جبران می‌کنند.
تبعات گسترش جبهه‌های جنگ تجاری
بازگشایی هفتگی بازار جهانی در شرق آسیا چنان که انتظار می‌رفت توام با هجوم سرمایه‌ها به سمت طلا و جهش اونس و در نقطه مقابل فشار شدید بر قیمت نفت و فلزاتی نظیر مس بود. تشدید فشارها بر بازار جهانی با اعلام تعرفه‌های 5 تا 10 درصدی چین بر 75 میلیارد دلار از کالاهای آمریکایی در اواخر هفته گذشته شروع شد و این حلقه با واکنش تند ترامپ در افزودن 5 واحد درصد بر نرخ تعرفه وارداتی کالاهای چینی تکمیل شد. به نظر می‌رسد فشار حاصل از افت قیمت‌های جهانی سهام گروه‌های وابسته در بورس تهران همچنان در سایه خود نگه دارد و حتی امکان رشد تقاضا از محل کیفیت عملکرد ماهانه سلب سازد. سناریوی دیگر این است که همچون دو ماه گذشته شاهد واکنش دفعی بازار به گزارش‌هایی باشیم که فراتر از انتظار بازار بوده باشد.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: وزیرخارجه ایران نتیجه سفر ناگهانی و چند ساعته به فرانسه را اعلام کرد . کاخ الیزه نیز مذاکره با ظریف را مثبت دانست و اعلام کرد: آمریکا در جریان این دعوت بود . محمدجواد ظریف قبل از ترک «بیاریتز» در توئیتر اعلام کرد: دیپلماسی فعال ایران در راستای تحقق تعامل سازنده، ادامه دارد. در حاشیه اجلاس گروه 7 در بیاریتز، پس از گفت‌وگوهایی فشرده با ژان ایو لو دریان [وزیر خارجه فرانسه] و وزیر دارایی فرانسه با امانوئل ماکرون [رئیس‌جمهور فرانسه] دیدار کردم. بعد نیز جلسه توجیهی مشترکی برای انگلستان و آلمان داشتیم. مسیر پیش رو دشوار است، اما به امتحان کردن می‌ارزد. همچنین وزیر خارجه ایران پس از بازگشت از فرانسه در صدر هیاتی عازم پکن شد.همچنین صدر اعظم آلمان گفته است رایزنی‌های سران کشورهای عضو گروه هفت در مورد ایران، سازنده بوده است. آنکلا مرکل حضور ظریف در محل برگزاری نشست گروه هفت در شهر بیاریتز فرانسه را «رخدادی موازی، در مکانی مشترک» توصیف کرده و گفته است که دعوت از ظریف از سوی گروه ۷ صورت نگرفته است.صدراعظم آلمان با این وجود، هرگونه تلاش برای گفت‌وگو با ایران و پیشبرد دیپلماسی را مثبت ارزیابی کرده است.
هیات وزیران در مصوبه‌ای با پیشنهاد اتاق بازرگانی تهران، مهلت ارسال تاییدیه‌های مربوط به تجدید ارزیابی دارایی‌های اشخاص حقوقی مقرر در ماده 17 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازها و تقویت آن‌ها در امر صادرات را تا پایان سال جاری تمدید کرد. همچنین محمدرضا معتمد، مدیرنظارت بر نهادهای مالی تصمیم هیات مدیره سازمان بورس درباره افزایش حداقل سرمایه نهادهای مالی شامل تامین سرمایه‌ها، سبدگردان، مشاور سرمایه گذاری و پردازش اطلاعات مالی را ابلاغ کرد. حسن امیری، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس هم گفت: سه دستورالعمل انضباطی، مصادیق دستکاری و پذیرش تدوین شده که از اهمیت زیادی به لحاظ بنیادین برخوردار هستند و بزودی به تصویب می‌رسند.
ب) صنایع: قیمت پایه محصول‌های پتروشیمی از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی باز هم کم و با کاهش 197.2 تومان به دلار 11153.3 تومان اعلام شد. در رویداد دیگری، انجمن جهانی فولاد اعلام کرد: ایران با افزایش ۱۱ درصدی تولید فولاد، در بازه یک ماهه بین ۶۰ کشور جهان بیشترین میزان رشد را از آن خود کرد.
حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس با اشاره به حضور وزیر نفت در نشست این فراکسیون، گفت: وزیر نفت در پاسخ به سوال نمایندگان وضعیت پتروشیمی‌ها، تولید کود، قیر، بازگشت ارز پتروشیمی‌ها به سامانه نیما و کارت سوخت را تشریح کرد. در همین حال حمیدرضا تهرانفر، مدیرعامل بانک کارآفرین از تکمیل پرونده بانک‌ها و صرافی‌های بانکی برای حضور در بازار متشکل ارزی خبر داد.
ج) شرکت‌ها: سایپا در اطلاعیه جدید خود آغاز فروش 5 محصول این شرکت را از دوشنبه 4 شهریورماه اعلام کرد. در این طرح فروش محصول‌های سایپا 151، تیبا صندوق‌دار با رینگ فولادی و آلومینیومی ، ساینا دنده ای با رینگ فولادی و آلومینیومی با ارائه تسهیلات به فروش می‌رسد. زمان تحويل محصول‌هایی كه در اين طرح فروش عرضه مي‌شوند، 30روز پس از پذيرش خواهد بود.
گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان قصد دارد تعداد بیش از 559 میلیون سهم پتروشیمی بروجن (سهامی خاص) معادل 55.94 درصد از کل سهام مذکور را اصالتا و و کالتا به صورت یکجا و با شرایط ذیل از طریق مزایده عمومی واگذار کند. در همین حال البته سرمایه‌گذاری صباتامین هم عرضه سهام کارگزاری باهنر را در دو مرحله اعلام کرد.
کاظم موسوی، رئیس کل دادگستری استان فارس تاکید کرد: در راستای مقابله با اخلاگران نظام اقتصادی کشور دادسرای عمومی و انقلاب مرودشت با همکاری وزارت اطلاعات ۱۴ تن از کارکنان پتروشیمی شیراز و دلالان مرتبط بازداشت شدند. این متهمان با ایجاد شبکه دلالی در برخی از نقاط کشور از توزیع کودهای شیمیایی به صورت تعاونی جلوگیری و اقدام به فروش به صورت آزاد می‌کردند.