دنیای بورس: هراس از رکود اقتصاد جهانی کاملا در رفتار معامله‌گران در بازارهای مختلف مشخص است. این موضوع در بازارهای جهانی با رشد طلا تا بیش از 1500 دلار و در بازار کامودیتی با افت قیمت‌ها در هفته‌های گذشته خود را نشان داده است. بورس تهران نیز از این قاعده مستثنی نیست و معامله‌گران سهام در بورس کالا‌محور تهران نیز از این موضوع اثر پذیرفته و رویه محتاطی را در شیوه معاملاتی خود در پیش گرفته‌اند. برای مثال در معاملات روز گذشته سهام فولاد مبارکه در دقایق ابتدایی بازار تا سطح 405 تومان نیز رشد کرده بود در ادامه اما مسیر نزولی را در پیش گرفت و تا کمتر از 390 تومان نیز افت کرد. گرچه در سطوح کنونی قیمت جهانی ورق‌های فولادی به عنوان محصول فولاد مبارکه سهام این شرکت از ارزندگی ویژه‌ای برخوردار است اما آن‌چه معامله‌گران را به لاک احتیاط فرو برده سرنوشت مبهم بازار جهانی و در این مثال ورق فولادی است.
فولاد مبارکه به عنوان نمونه‌ای از نمادهای کالایی در این‌جا مطرح شد و سهام دیگر شرکت‌های فلزی، شیمیایی، پالایشی نیز در این دسته جا می‌گیرند. با این حال همچنان مطابق با آن‌چه «دنیای بورس» در روزهای گذشته نیز اشاره کرده بود اگر کمترین نشانه‌ای از بهبود قیمت کالاها در بازار جهانی مشاهده شود اثرات آن قطعا در بورس تهران قابل رصد خواهد بود، نمونه این موضوع در معاملات چهارشنبه هفته گذشته مشاهده شد؛ گرچه صعود پایدار نبود اما واکنش سریع معامله‌گران به کمترین نشانه‌ها از بهبود وضعیت در بازار جهانی رشد قیمتی سهام را به دنبال داشت.
گرچه این پتانسیل در میان نمادهای کالایی مشاهده می‌شود اما در سایه رکود اقتصاد جهانی نمی‌توان به آن اتکا کرد. همین شاید بهانه‌ای مناسب برای بورس‌بازان ایجاد کرده است تا به قصد کسب سود به سمت دیگر گروه‌ها حرکت کنند. در نتیجه رنگ بهانه‌ها مانند «تجدید ارزیابی» یا مواردی مشابه از این دست پررنگ‌تر می‌شوند. در چنین شرایطی حبابی شدن قیمت‌ها در برابر بالا ماندن ارزش معاملات به عنوان یک معیار دلنشین قرار گرفته است. بالا ماندن ارزش معاملات گرچه به بهانه‌های غیربنیادی ریسک بزرگی برای آینده سهام به دنبال دارد اما حداقل می‌توان امیدوار بود که در وضعیت کنونی نقدینگی در بورس بماند و اگر بار دیگر شرایط مهیا شود به نشانه‌های بنیادی با پشتوانه سودآوری واکنش نشان خواهد داد. «دنیای بورس» در هفته‌های اخیر به نمونه سهام از دسته‌های مختلف که بهانه‌های مختلفی را برای داغ شدن دارا بودند پرداخته بود. نمونه این موضوع با عنوان گام نخست برای تجدید ارزیابی «خودرو» بود که در آن روایت‌ها برای داغ شدن «خگستر» و دیگر نمادهای زیرمجموعه ایران‌خودرو برشمرده شد. در دیگر گروه‌ها مانند گروه تجهیزات برق نیز به تحلیل از «بنیرو» و پروژه چدید این شرکت پرداخته شد. در این گزارش‌ها به اثر بنیادی این عوامل برای شرکت‌های مختلف اشاره شد و در عین حال به واشکافی علت واکنش بازار به چنین بهانه‌هایی نیز پرداخته شد؛ اثر این موارد را می‌توان در رشد قیمتی سهام شرکت‌های مزبور رصد کرد.
اوج‌گیری ریسک بازار پایه
در بخش قبل به ریسک تشکیل حباب قیمتی در سهام کوچک‌تر و عمدتا غیرکالایی اشاره شده بود. سهام زیرمجموعه بازار پایه بیش از دیگر نمادهای زیرمجموعه بورس و فرابورس با این ریسک مواجه هستند. رشدهای عجیب قیمتی که در بسیاری از موارد به راحتی می‌توان شکل‌گیری حباب قیمتی را در آن‌ها تایید کرد از ریسک بالای معاملات این بازار خبر می‌دهد. در چنین شرایطی قوانین جدید معاملاتی می‌تواند ریسک کاهش نقدشوندگی سهام را به دنبال داشته باشد. سیاست‌های محدودکننده معاملات را نمی‌توان تایید کرد با این حال باید معامله‌گران به اثرات احتمالی آن توجه داشته باشند.
برای درک این موضوع باید به آغاز بازی داغ سهام بازار پایه در پایان سال 95 اشاره کرد. با امکان انجام معاملات آنلاین در بازار پایه بود که نقدینگی مجال بازی را در این بازار پیدا کرد. و سهام رشدهای عجیبی را تجربه کردند. معاملات داغ سهام بازار پایه همچنان ادامه دارد و مهم‌ترین دستاویز بورس‌بازی برای داغ کردن سهام را می‌توان ابهام حاکم بر این بازار دانست. در شرایط کنونی مسیر انحرافی محدود کردن معاملات که سیاست‌گذار در پیش گرفته است می‌تواند ریسک بازگشت فضای رکودی را به این بازار به دنبال داشته باشد. این موضوع به خصوص در وضعیت حبابی عمده نمادهای زیرمجموعه بازار پایه نگران‌کننده است. در چنین شرایطی باید با دقت بیشتری در معاملات سهام شرکت کرد.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: آسوشیتدپرس خبر داد با وجود فشارهای آمریکا سوپرنفتکش ایرانی گریس ۱ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده بندر جبل طارق را ترک می‌کند.در پی شکایت دولت ایالات‌متحده، دادگاهی در ایالت کلمبیا حکم به توقیف دوباره نفتکش حامل نفت ایران داده بود. براساس این شکایت، کشتی گریس-۱ با بیش از دو میلیون بشکه نفت مورد جریمه واقع شده است. دادگاه عالی جبل‌الطارق روز پنج‌شنبه ۱۵ اوت/ ۲۴ مرداد حکم به رفع توقیف آن داده بود. نفتکش «گریس-۱» حدود ۴۰ روز توقیف بود و به‌رغم رای دادگاه جبل‌الطارق در مورد آزادی آن هنوز آب‌های منطقه را ترک نکرده است.
در رویداد دیگری نشست سه‌جانبه ایران، انصاراله یمن و سفرای ۴ کشور اروپایی در تهران برگزار شد و در پایان حاضران بر توقف هر چه سریع‌تر جنگ و دستیابی به راهکار سیاسی تاکید کرده و خواستار تسریع در ارسال کمک‌های انسانی به مردم یمن شدند.همچنین سفارت روسیه در لندن در پیامی تاکید کرد: افزایش فشار بر ایران از سوی آمریکا و انگلیس به تنش‌ها در خلیج‌فارس دامن می‌زند.
ب) صنایع: عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی از نظارت بیش از پیش بر روند کاری بانک‌های عامل خبر داد. همتی پیش‌تر هم تاکید کرده بود: دوره تخطی برخی بانک‌ها، از مقررات ابلاغی و اعطای وام‌های خاص به اشخاص به سرآمده است.
ج) شرکت‌ها: پالایشگاه اصفهان برنامه افزایش سرمایه اعلامی سال گذشته را تغییر داد و اعلام کرد به جای ۹۵ درصد، خواهان ۲۲۰ درصد و از دو محل سود انباشته و اندوخته است.
همزمان با افتتاح کارخانه تولید بنتونیت در شرکت فولاد سنگان، در جلسه کمیته مدیریت فولادمبارکه، مطالعه طرح ایجاد واحدهای پایلوت در دستور کار شرکت قرار گرفت. همچنین بانک ایران‌زمین حمایت خود را از بهره‌برداری خط تولید جدید فولاد اکسین اهواز اعلام کرد. در همین حال غلامرضا سلیمانی، مدیرعامل هلدینگ صدر تامین از عرضه ۲ شرکت صنایع سرام آرا و زغال‌سنگ پروده طبس در بازار سرمایه در سال‌جاری خبر داد.