دنیای بورس: بازار سهام تحت تاثیر افزایش فشار فروش در معاملات روز گذشته شاهد افت 0.7 درصدی شاخص کل بود. تشدید فشار فروش در نمادهایی که رشدهای بیشتری را در دوره‌های گذشته به ثبت رسانده بودند، به چشم می‌آمد که این موضوع فرضیه حفظ سود خریداران قدیمی را بیش از هر چیز دیگری تایید می‌کند. حال این میل به عرضه نیازمند یک جرقه است و این جرقه می‌تواند با افزایش فشار فروش سرمایه‌گذاران بزرگتر در ابعاد وسیع‌تر شعله‌ور شود. امری که با عرضه سهامداران حقوقی در معاملات روزهای گذشته، میل به فروش را در میان سهامداران خرد تقویت کرد و علیرغم انتشار گزارش‌های خوب شرکت‌های زیرمجموعه صنایع مختلف، شاهد غلبه عرضه بر تقاضا بودیم. نکته قابل توجه در چنین شرایطی، کاهش معنادار ارزش روزانه معاملات خرد بود. افت ارزش خرید و فروش‌های روزانه به 666 میلیارد تومان خبر از یک توقف احتیاطی در مرزهای فعلی می‌دهد که انتظار می‌رود با دست به دست شدن بیشتر سهام و آرام گرفتن هیجان، به نقاط امن شاخص کل در آینده‌ای نه چندان دور تبدیل شود. هرچند سهام بدون بنیاد در این معادلات جایی ندارند.
تناقض گزارش‌های خوب، واکنش بد
برای رشد مداوم قیمت‌ها در بازار سهام نیازمند تقویت روزانه تقاضا نسبت به عرضه در معاملات هستیم. رشد روزانه قیمت‌ها در معاملات کفه ترازو را به سمت فروشندگان سنگین می‌کند و میل به فروش را روز به روز بیشتر خواهد کرد. بنابراین رشدهای مداوم نیازمند تزریق و ورود بی وقفه سرمایه‌های بزرگتر برای تبدیل شدن به سهام است که این اتفاق در صورت وقوع، هشدار ایجاد حباب و رفتار غیر منطقی را گوشزد می‌کند.
اما این موضوع جنبه ساختاری و امکان کوتاه‌مدت بازار سهام برای جذب نقدینگی را نشان می‌دهد. سر دیگر این طیف مربوط به جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در این بازار است که بیش از هر چیز در بلندمدت و بر تداوم سودسازی شرکت‌ها استوار است. اگر شرکتی بتواند روند رشد سودآوری خود را به صورت سالانه حفظ کند، جذب نقدینگی بیشتر در طول زمان برای استفاده از این بازدهی واقعی، تا زمان سودآوری ادامه خواهد داشت و این تمایل بدون نیاز به تبلیغات و نگرانی و صرفا براساس دنبال کردن منافع شخصی ایجاد می‌شود.
بنابراین تناقض موجود در انتشار صورت‌های مالی خوب شرکت‌های بورسی و عدم توان موجود در معاملات روزانه بازار برای رشد قیمت‌ها را می‌توان در یک نگاه کوتاه‌مدت و بلندمدت به بورس جستجو کرد.
ریسک‌های بزرگ در کمین
همانطور که اشاره شد، گزارش‌های فصل اول سال جاری شرکت‌های بورسی در صنایع گوناگون، مهر تاییدی بر رفتار قیمتی سهام در کلیت بازار زد و از این حیث شاخص‌های موجود از شکل‌گیری حباب حکایت نمی‌کند. اما در یک لایه پایین‌تر، تعداد قابل توجهی از سهام بورسی، فرابورسی و بازار پایه نیز هستند که صرفا براساس قدرت پول و بدون پشتوانه منطقی و بنیادی در مسیر صعود قرار گرفته‌اند و سرمایه‌گذاران در این گونه از سهام بیش از هر چیز بر روندها تکیه می‌کنند و نقطه امنی به لحاظ ورود مطمئن سرمایه در سطوح مختلف در آنها وجود ندارد. همانطور که سرمایه‌های بزرگ توانایی حرکت پرشتاب این سهم‌های کوچک و متوسط را داشته‌اند، میل به خروج این سرمایه‌ها به ترس و سقوط قیمت‌ها خواهد انجامید و صرفا این باز نقدینگی‌ست که روندها را تقویت می‌کند. بنابراین بازنده اصلی چنین حرکت‌هایی بدون شک سرمایه‌های سرمایه‌گذاران درجه چندم هستند و بزرگترین ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای رسمی کشور را این افراد به دوش می‌کشند. ریسک چنین انتخاب‌های آزادانه‌ای اگرچه هیجان کسب بازدهی‌های بزرگ را در پی دارد اما جنبه دیگر این ماجرا، از بین رفتن بخش عظیمی از دارایی‌هاست که نباید از چشم سرمایه‌گذار دور بماند.
دورنمای روشن
ارائه صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی در اولین فصل سال و ثبت سودهای بسیار خوب در کنار عدم رشد پرشتاب قیمت سهام شرکت‌های بزرگتر، نسبت P/E کلی بورس را پایین آورده است. اما توجه به یک نکته کلیدی در این خصوص ضروری‌ست. تعمیم گزارش‌های فصل اول سال به ادامه سال جاری بدون درنظر گرفتن امکان نوسان متغیرهای تاثیرگذار، یک فرض کاملا خوشبینانه است. احتمال افزایش نرخ مواد مستقیم بهای تمام شده شرکت‌های بورسی در طول دوره‌های بعدی و کاهش تدریجی حاشیه سود ناخالص شرکت‌ها وجود دارد. اما این روند کاملا تدریجی بوده و به جز موارد خاص در مورد حذف یکباره ارز 4200 تومانی برای مواد اولیه برخی شرکت‌ها، نمی‌تواند شوک خاصی به هزینه‌های دوره‌های بعد وارد کند. بنابراین سیاه دیدن اوضاع و به اصطلاح افتادن از آن طرف بوم در خصوص شناسایی سود دوره‌های آتی شرکت‌های بزرگتر می‌تواند به از دست رفتن بازدهی‌های خوب در آینده‌ای نزدیک منجر شود. از سوی دیگر انتشار گزارش‌های تیرماه و رصد آن به جهت بررسی تداوم رونق بازار محصولات شرکت‌های بورسی را در چهارمین ماه سال بسیار مهم است. کما اینکه در بحث بهای تمام شده، رصد اخبار و متغیرها بیش از پیش ضروری خواهد بود.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: اتحادیه اروپا یک روز بعد از اعلام وزارت خارجه ایران درباره نشست فوق العاده کمیسیون مشترک برجام اعلام کرد: معاون موگرینی ریاست این نشست را برعهده خواهد داشت. در همین حال به‌دنبال تنش ایجاد شده میان تهران و لندن بر سر توقیف نفتکش‌های یکدیگر، روز دوشنبه «جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس با حضور در پارلمان این کشور خواستار تشکیل ناوگان اروپایی برای مقابله با ایران شد. همچنین براساس براساس گزارش شبکه تلویزیونی المیادین؛ عبداله المعلمی، نماینده سعودی در سازمان ملل متحد مدعی شد: برای برقراری روابط با ایران بر مبنای حسن همجواری و عدم دخالت در امور کشورها آماده‌ایم.
در رویدادهای داخل نیز ، رئیس جمهور بر بهره‌برداری از سامانه جامع کنترل کالا و ارز تا پایان سال ۹۸ تاکید کرد. این در حالی است که براساس گزارش دیروز مرکز آمار ایران نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر ٩٨ به ۴۰.۴ درصد رسید و تورم نقطه ای از ۵۰.۴ به ۴۸ درصد کاهش داشت.
ب) شرکت‌ها: پتروشیمی آبادان («شپترو») با سابقه حضور 18 ساله که با توقف نماد، مشمول تعلیق شده در نوبت از اخراج بورس ایستاد و آماده بازار پایه شد. طرح توسعه لکوموتیو مپنا البرز با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری مورد بهره برداری قرار گرفت. در همین حال تولید ماه کارخانه گندله سازی شماره دو گلگهر به میزان 522859 تن شکسته شد.
در رویدادهای خودرویی نیز هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران خودرو درباره افزایش سرمایه گفت : اولویت اصلی برای خروج از ماده ۱۴۱ استفاده از تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها است و تجدید ارزیابی زمین در اولویت دوم قرار دارد. در همین حال نادر سخا، مدیرعامل شرکت صنایع تولیدی کروز گفت: این شرکت به هیچ عنوان قصد خرید سهام ایران خودرو را ندارد و اگر منابع مالی در اختیار داشته باشد بدهی خود را پرداخت می‌کند.