دنیای بورس: شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته سقوط 7035 واحدی را تجربه کرد و به عدد 246 هزار و 268 واحد رسید. سقوط 7 کانالی شاخص کل از سقف تاریخی در مرز 253 هزار واحدی در حالی رقم می‌خورد که تمام نمادها در تمام صنایع بورسی تحت تاثیر این این ریزش قرار داشتند و به تدریج با افزایش شدت فشار فروش شاهد تقویت روند عرضه‌ها و تشکیل صف‌های فروش در گروه‌های مختلف بورسی بودیم.
ارزش معاملات خرد بورس تهران روزگذشته به سطح 1094 میلیارد تومان رسید که تقریبا یک سوم آن در نماد «نوری» محقق شد. رویدادی که توجه بسیاری از فعالان بازار را به تحولات این نماد جلب کرد و باعث شد برخی از افراد، عامل اصلی وقوع ریزش قیمت‌ها در بورس تهران و تشدید فشار فروش در فضای تالار شیشه‌ای را به همین موضوع مرتبط کنند. این افراد بر این باورند که شکل‌گیری موج هیجان منفی در بورس، تحت تاثیر متعادل شدن سریع قیمت سهام پتروشیمی نوری به عنوان یک عرضه اولیه تازه وارد است. درگیر شدن سرمایه‌های تازه‌وارد و بی‌تجربه و واکنش‌های سریع نیز در ذیل همین توضیحات برای سقوط بازار ارائه می‌شود. عواملی که در حد توضیح رفتار روزانه می‌تواند کاربرد داشته باشد. اما برای بازاری که حرکت‌های صعودی متوالی را در بخش‌هایی بدون پشتوانه‌های بنیادی محکم پشت سر گذاشته است، اصلاح و بعضا سقوط قیمت‌ها یک فرایند طبیعی به شمار می‌آید.
سیگنال متفاوت دلار به سهام
مدت‌هاست خبری از رشد نرخ دلار به عنوان اصلی‌ترین عامل محرک قیمت‌ها در بورس نیست. از ابتدای سال تاکنون، دلار همواره در یک بازه قیمتی مشخص در نوسان بوده‌است. اما با رشد تدریجی نرخ دلار در سامانه نیما و انعکاس آن در صورت‌های مالی ماهانه و فصلی، شاهد رشد قیمت سهام شرکت‌های بورس در بازار سهام بوده‌ایم. یعنی همرمان با سیگنال مثبت آرامش بازار موازی، سیگنال رشد نرخ موثر بر فعالیت شرکت‌ها ارسال شده‌است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ بورسی، نرخ‌های معادل دلاری در سطوح 9-11 هزار تومان را برای قیمت محصولات و دارایی‌های ارزی خود در نظر گرفته‌اند و از این حیث هنوز فاصله زیادی با آنچه از آن به عنوان ترس از ریزش نرخ دلار یاد می‌شود وجود دارد.
از سوی دیگر شتاب‌گیری ریزش نرخ دلار در بازار آزاد تحت تاثیر انتشار اخبار و گمانه‌زنی‌هایی در خصوص از سرگیری مذاکرات، علاوه بر کاهش چشم‌انداز صعودی دلار، بازگشت به دوره رکود را گوشزد می‌کند و همین عاملی برای گارد گرفتن در مقابل سهام خواهد بود. نکته‌ای که به طور خلاصه می‌توان گفت این است که در این فضا کاهش فشار هرچه بیشتر قیمت‌ها به بخش مصرف عادی، سهم این سبد را کاهش نخواهد داد.
هسته اصلی محکم است
از ابتدای سال جاری تاکنون رشد قیمت سهام شرکت‌های صنایعی چون فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی‌های بزرگ که بخش اصلی بار شاخص کل را به دوش می‌کشند، کاملا عقلانی و به دور از هیجان بوده‌است. واکنش‌ها به گزارش‌های ماهانه، صورت‌های مالی فصلی و سالانه و مواردی از این دست هم در جهت مثبت و هم در جهت منفی نشان می‌دهد که به هیچ عنوان در سهام شرکت‌های بزرگ‌تر، موج‌های هیجانی رخ نداده است و قیمت‌ها در عرض چندماه علیرغم عملکرد مناسب در زمینه تولید و فروش، چندین برابر نشده‌اند. اتفاقی که درست در نقطه مقابل و در سهام اهرمی یا با تکیه بر خوش‌بینی‌های دوران رونق به کرات شاهد آن بودیم.
اما چرا قیمت سهام این شرکت‌ها با همان کیفیت سهام رشد کرده در مقیاس چندین برابر اصلاح می‌شود؟ همواره در بازار سهام با شکل‌گیری موج‌های منفی سنگین، رفتار هیجانی به اوج خود می‌رسد. تلاش برای خروج و نظاره کردن شرایط تا بازگشت به یک ثبات نسبی، امری‌ست که در چنین وضعیتی ایده‌آل به شمار می‌آید که تمام بازار را در بر می‌گیرد.
اما نکته مهم‌تر این است که فعالان بورسی بدانند برای چه سهام مورد نظر را خریده‌اند. این مهمترین عاملی‌ست که در زمان تصمیم‌گیری به داد آنها خواهد رسید. تکیه بر سیگنال‌های صرف بدون پشتوانه یا در مرحله بعد، عدم توان تشخیص میزان تاثیرگذاری عوامل یاد شده در سودآوری و عایدی سهامداران و وزن دادن‌های کم و زیاد به عوامل مختلف، سطوح متفاوتی از عدم تسلط بر سهام در سبد دارایی را نشان می‌دهد که امواج حرکت‌های گروهی را در پی خواهد داشت.
خروج پول و اصلاح پرشتاب قیمت‌ها در نمادهایی که صرفا براساس فشار نقدینگی و تبلیغات رشد کرده‌اند امری اجتناب‌ناپذیر است و می‌تواند بازار سهام را مدتی در کما فرو ببرد. اما هسته اصلی بازار سهام حرکت‌های معقول به دور از هیجانی را پشت سر گذاشته است و در صورت اصلاح عمومی قیمت‌ها نیز به نقاط تعادلی باز خواهد گشت. به شرط آنکه قیمت‌های جهانی سقوط های بزرگی را تجربه نکنند.
توقف نمادها در روزهای آتی
توقف بسیاری از نمادهای بورسی نظیر بانکی‌ها، خودرویی‌ها، بزرگان فلزات اساسی و پتروشیمی‌ها در کنار سهام پالایشی برای برگزاری مجامع عمومی عادی سالانه در تاریخ‌های 30 و 31 تیر طی روز جاری و شنبه، اتفاقی‌ست که می‌تواند منجر به خروج این شرکت‌ها از مدار هیجان منفی شود و در عین حال در صورت تشدید هیجان منفی می‌تواند بار فشار فروش برای عدم حضور در مجامع عادی سالانه را بیش از پیش کند. در هر صورت با توجه به زمان برگزاری مجمع عمومی این شرکت‌ها، لزوم توجه به این نکته جهت تصمیم‌گیری در خصوص شرکت یا عدم شرکت در مجامع سالانه برای اهالی بازار بسیار مهم است. تصمیمی که باید ظرف امروز و شنبه گرفته شود.
- رویدادهای خبری از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: ترامپ و پمپئو مدعی شدند تلاش دستگاه دیپلماسی آمریکا برای کاهش تنش با ایران پیشرفت داشته و تهران مایل به مذاکره است و برای گفت‌وگو درباره برنامه موشکی اعلام آمادگی کرده است.
در همین حال نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای در واکنش به ادعای برخی خبرگزاری‌ها مبنی بر آمادگی ایران برای مذاکره درباره برنامه موشکی خود اعلام کرد: برنامه موشکی دفاعی ایران قابل مذاکره نیست. در حالی هنوز ادعای مذاکره تایید تا تکذیب نشده که ایران بارها اعلام کرده مسائل دفاعی و امنیتی در گرو مذاکره نیست و امریکا با خروج از برجام، میز مذاکره را ترک کرده و گفت‌وگو با این کشور بی‌معنا است.
دیروز «دلار بازار آزاد» با خروج از کانال ۱۲ هزار تومانی، «دلار نیمایی» را ملاقات کرد. روز سه‌شنبه، در خیابان فردوسی بیشتر معامله‌گران فروشنده بودند تا قیمت دلار با ۴۵۰ تومان افت به بهای ۱۱ هزار و ۷۵۰ تومان برسد؛ قیمتی که از اواسط بهمن‌ماه تجربه نشده بود. با توجه به اینکه قیمت این ارز در سامانه نیما در ماه‌های اخیر به‌واسطه سیاست‌های بانک مرکزی ۳۰ درصد تعدیل شده و به حدود ۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده بود، می‌توان دیروز را روز وصال دلار فردوسی و نیمایی دانست. ۶ عامل در کاهشی شدن دلار در بازار آزاد نقش داشتند. «خروج بازیگران بزرگ از بازار»، «فروشنده شدن بازیگران خرد»، «رفتارهای موثر بازارساز»، «انبساط عرضه و انقباض تقاضا»، «توافقاتی برای تامین کالاهای اساسی» و «افزایش چراغ خاموش سود بانکی» از عوامل اثرگذار بر افت حدود 3.7 درصدی دیروز دلار بودند. ترکش‌های افت کانالی دلار به بازار سکه نیز اصابت کرد و این فلز گرانبها پس از ۶ ماه به زیر ۴ میلیون تومان رفت. روز سه‌شنبه سکه ۲۹۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد.
دیروز همچنین عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در اصفهان با بیان اینکه شوک ارزی ایجاد شده مهار شده است، تاکید کرد: کنترل نقدینگی سال جاری همچون سال گذشته از اهداف اصلی بانک مرکزی است و با این سیاست امیدواریم شاهد کاهش آثار تورمی و کنترل نوسان نرخ ارز باشیم. به گفته همتی صادرکنندگانی که خواستار تخصیص کل ارزشان برای واردات هستند هنوز تعهد ۵۰ درصدی خود را نیز انجام نداده اند.بانک مرکزی فهرست ۱۵۰ نفر از صادرکنندگانی که در مجموع حدود ۴ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات داشته اند و به کشور بازنگرداندند را به قوه قضاییه ارسال کرده است
ب) صنایع: نمایندگان در نشست علنی دیروز مجلس، در جریان بررسی دو فوریت طرح الزام بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی با حذف سود و جرایم مضاعف از بدهی تسهیلات گیرندگان با ۱۸۵ رأی موافق، ۱۰ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۳۷ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
دو خودروساز فرانسوی در گزارش ۶ ماهه فروش خود در سال جاری میلادی در شرایطی ایران را از آمارهای فروش جهانی خود حذف کردند که خودروسازان داخلی همچنان مشغول تولید محصولاتی از پژو و رنو هستند. گزارش فروش ۶ ماه اول پژو-سیتروئن و رنو منتشر شد حال آنکه در گزارش یاد شده خبری از میزان فروش این دو خودروساز فرانسوی در بازار ایران نیست. همچنین مسئولان رنو خروج از ایران درپی تحریم های آمریکا را عامل اصلی کاهش فروش جهانی تولید خود دانستند.
بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به تمام بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری ، مصوبه دولت برای افتتاح حساب ریالی دستگاه های اجرایی در رابطه با آن بخش از منابع که از محل منابع عمومی یا کمک‌های مردمی تأمین می‌شود، صرفاً از طریق خزانه‌داری کل و نزد این بانک را ابلاغ کرد.
عباس تابش، رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در ابلاغیه‌ای به سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها افزایش قیمت سیمان را ابلاغ کرد. همچنین مصطفی مشهدی رجبی، سخنگوی صنعت برق از تعیین تکلیف قیمت برق مصرفی در بیت کوین تا ۱۰ روز آینده خبر داد.
ج) شرکت‌ها: جواد سلیمانی، مدیرعامل سایپا با اعلام از سرگیری تولید کامل و بدون کسری قطعات محصولات گفت: تولید خودروهای ناقص به صفر می رسد و انتظار می رود این روند ادامه یافته و مشکلی برای تامین قطعات نباشد .
دیروز هم بلوک ۲۰ درصدی پالایشگاه لاوان بدون مشتری ماند تا سازمان خصوصی سازی بعد از ناکامی در فروش بیمه البرز و پالایشگاه شیراز، سه شکست پی در پی را ثبت و «هت تریک» کند.