دنیای بورس: به گزارش بلومبرگ جمعه آینده آژانس بین‌المللی انرژی نخستین پیش‌بینی خود از بازار نفت در سال 2020 را منتشر خواهد کرد. احتمال کمی وجود دارد که توافق کاهشی اوپک پلاس تمدید نشده و همین امر به افزایش سطح ذخایر طلای سیاه ختم شود.
اما مشکل اصلی به سطح ذخایر محدود نمی‌شود. نشانه‌های زیادی وجود دارد که سطح تقاضا رو به نقصان است و حتی از پیش‌بینی‌ها نیز کمتر خواهد بود. چاره مقابله با این مساله شاید کاهش حتی بیشتر تولید از سطوح کنونی باشد. اگر فرضیه مطرح شده درست باشد این مهم به پایان همکاری اوپک و روسیه خواهد انجامید.
در نوامبر و دسامبر سال 2016 طرحی بین اوپک و کشورهای همکار آن به توافق رسید تا از سطح ذخایر نفت بکاهد و تعادل را در نیمه اول سال 2017 به دو جبهه عرضه و تقاضا بازگرداند. روسیه تنها کشوری بود که به طور داوطلبانه پیشنهاد کاهش بیش از توافق را نیز مطرح کرد.
با این حال در نیمه سال 2019 هنوز این مهم محقق نشده است. بر اساس آمارهای اخیر آژانس بین‌المللی انرژی از سال 2017 به دلیل افزایش سطح تقاضا، مصرف نفت به طور سالانه 1.4 درصد رشد داشته است. این به معنی مصرف بیش از 1.33 میلیون بشکه نفت اضافی در روز نسبت به سال 2017 است.
از شتاب افتادن رشد تقاضا
آژانس بین‌المللی انرژی تخمین خود از رشد تقاضا در سال 2019 را کاهش داده است که منجر به بازنگری نزولی در سه ماهه نخست سال شده است. در همین راستا با انتشار داده‌های مصرفی در ماه‌های آینده به احتمال زیاد روند مشابهی برای پیش‌بینی مصرف در آن بازه‌های زمانی رخ دهد.
پیش‌بینی سطح تقاضای نفت در چهار بازه سه ماهه سال 2019 در ماه‌های ژانویه (آبی کم رنگ)، فوریه (سیاه رنگ)،
مارس (خاکستری رنگ)، آوریل (صورتی رنگ) و می (سرمه‌ای رنگ)
با این حال آژانس بین‌المللی انرژی ارزیابی خود از میزان تقاضای نفت در سه ماهه نخست سال 2019 را به شدت کاهش داده است. در شرایطی که پیش‌بینی از سطح تقاضای سالانه آن چنان کاهش نداشته است، این افت شدید نگران‌کننده است زیرا تنها دوره‌ای است که از داده‌ها و اطلاعات واقعی بهره‌مند بوده است. با مشخص شدن سطح تقاضا در ماه‌های پیش‌رو این ارزیابی حتی ممکن است بیش از شرایط فعلی دچار تنزل شود.
روز جمعه الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه در حاشیه نشست اقتصادی بین‌المللی در سنت پترزبورگ اعلام کرد که ممکن است در حاشیه جنگ‌های تجاری تقاضا برای نفت در سال جاری کمتر از یک میلیون بشکه در روز افزایش یابد. این رقم کمترین سطح افزایش تقاضای طلای سیاه از سال 2011 است.
افت مصرف سالانه
پیش‌بینی از افزایش مصرف نفت در سال 2019 ممکن است در ماه‌های پیش‌رو کمتر از یک میلیون بشکه در روز باشد.
در نمودار بالا رشد تقاضای روزانه نفت در مقیاس سالانه از سال 1998 تا کنون به تصویر کشیده شده است.
بر اساس گزارش مورگان استنلی که هفته گذشته منتشر شد شواهد زیادی وجود دارد که کند شدن سطح تقاضا برای نفت از روند مورد انتظار سریع‌تر خواهد بود. رشد سالانه مصرف در دو ماه مارس و آوریل در سه کشور چین، هند و آمریکا متوقف شده است. این مورد بسیار نگران‌کننده است، زیرا بر اساس گزارس آژانس بین‌المللی انرژی 70 درصد رشد تقاضای نفت در سال جاری میلادی متوجه این سه کشور بوده است.
خب این مساله به کجا خواهد انجامید؟ به نظر می‌رسد به طور حتمی طی نشست بعدی اوپک با کشورهای همکار، توافق کاهشی تا انتهای سال 2019 تمدید شود.
این جریان کاهشی ممکن است شامل تمامی کشورها نشود. به طور مثال قزاقستان با افزایش خروجی خود از میدان نفتی بزرگ کاشجن احتمالا به دنبال رشد تولید خواهد بود. شرکت‌های نفتی روسیه نیز به دنبال کمرنگ شدن سیاست کاهشی خواهند بود، اما تصمیم در این مورد به نظر شخصی ولادیمیر پوتین بستگی دارد نه اظهارات وزیر انرژی.
با این حال تمدید طرح کاهشی شاید به خودی خود کارساز نباشد. گروه اوپک پلاس موفقیت طرح خود را به سطح ذخایر نفت گره زده است. از طرفی توجه از آمارهای معمولا مبهم جهانی به گزارش‌های هفتگی سطح ذخایر تجاری آمریکا تغییر کرده است.
هفته‌ای استثنایی در آمریکا
سطح ذخایر نفت آمریکا همواره پرنوسان بوده است، اما اتفاقی که هفته گذشته رخ داد تنها 4 مرتبه در طول 30 سال گذشته حادث شده است.
بر اساس آمار اداره انرژی آمریکا سطح ذخایر تجاری نفت و محصولات پالایش شده طی هفته گذشته 22.44 میلیون بشکه افزایش یافته است که بیشترین موج افزایشی هفتگی در 30 سال گذشته محسوب می‌شود. با این حال این مورد تنها آمار ارائه شده نگران کننده نیست.
ضعف عمده جبهه تقاضا
میزان مصرف نفت آمریکا در 3 ماه از 5 ماه سپری شده سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت کرده است
داده‌های ماهانه برای سه ماهه نخست 2019 و ارزیابی‌های هفتگی از میزان مصرف در ماه‌های آوریل و می نشان می‌دهد که مصرف نفت آمریکا در 3 ماه از 5 ماه سپری شده نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است.
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تخمین زده است که تنش‌های تجاری تا کنون حدود یک درصد از رشد مصرف نفت کاسته است. این سازمان همچنین پیش‌بینی خود از رشد اقتصاد جهانی در سال 2019 را از 3.9 درصد به 3.2 درصد تعدیل کرده است. این افت شدید قطعا بر مصرف نفت نیز اثرگذار خواهد بود.
با اینکه هر دو وزیر نفت روسیه و عربستان در نشست سنت پترزبورگ از فواید طرح کاهشی اوپک پلاس سخن به میان آورده‌اند، اما ولادیمیر پوتین اعلام کرده است که دو کشور در خصوص قیمت منصفانه نفت تفاوت دید عمده دارند. از نظر پوتین بازه قیمتی 60 تا 65 دلاری مناسب است.
وزرای نفت اوپک ممکن است توافق خود را برای 6 ماه دیگر تمدید کنند، اما با برطرف شدن مشکلات صادرات نفت روسیه شرایط از تعادل کنونی خارج خواهد شد. به دلیل آلودگی نفت صادراتی روسیه به اروپا از طریق خط لوله دروژبا سطح صادرات این کشور محدود شده است. اما با مرتفع شدن این مشکل بازهم تولید نفت روسیه صعودی خواهد شد و شاید حتی پوتین توانایی کنترل شرکت‌های عظیم تولید نفت این کشور را نداشته باشد و توافق اوپک پلاس برای همیشه منقضی شود.