دنیای بورس: رویترز در گزارشی تحلیلی به بررسی شرایط حجم بالای اوراق خزانه آمریکا نزد دولت چین پرداخته است. استفاده ابزاری از این حجم بالا از دارایی بازارهای مالی جهانی را از تعادل خارج کرده، نرخ بهره را بالا برده و تنش‌های بین دو غول اقتصادی را وارد مرحله جدیدی خواهد کرد.
چین در چند وقت اخیر پرتفوی اوراق خزانه خود را سبک کرده است، با این حال اکثر تحلیل‌گران کاهش شدید سطح این دارایی‌ها نزد دولت پکن را موقتی می‌دانند. هنوز هیچ مدرکی دال بر اینکه چین قصد دارد اوراق خزانه آمریکا را در بازار جهانی عرضه کند وجود ندارد.
ارزش اوراق قرضه آمریکا نزد دولت چین چقدر است؟
نزدیک به ده سال پیش چین جایگاه ژاپن به عنوان بزرگترین مالک خارجی اوراق قرضه آمریکا را تصاحب کرد. بر اساس داده‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا در انتهای ماه مارس ارزش این دارایی‌ها 1.12 هزار میلیارد دلار برآورد شده است. ژاپن در رده دوم دارای 1.08 هزار میلیارد دلار از این اوراق است.
ارزش اوراق خزانه نزد چین در سال 2013 به اوج 1.32 هزار میلیارد دلار رسید، اما با گذشت زمان تا کنون حدود 15 درصد از سطح آن کاسته شده و در ماه مارس به کمترین مقدار در دو سال اخیر رسیده است.
سهم چین از اوراق خزانه آمریکا حتی با سرعت کمتری در حال کاهش است و دلیل آن انتشار بیشتر اوراق خزانه برای تامین بودجه مورد نیاز دولت فدرال است.
دومین اقتصاد بزرگ جهان صاحب 7 درصد از بدهی 16.18 هزار میلیارد دلاری دولت آمریکا است و این سهم بسیار پایین‌تر از اوج 14 درصدی سال 2011 و در کف 14 ساله قرار دارد. با این حال سهم چین از کیک بدهی‌های دولت ایالات متحده تنها کمتر از فدرال رزرو است. این نهاد مالک 13.5 درصد از کل بدهی‌های دولت آمریکا به ارزش 2.15 هزار میلیارد دلار است.
با توجه به کاهش مالیات‌ها در سال 2017 انتظار می‌رود که انتشار اوراق خزانه با شتاب بیشتری ادامه یابد و این امر منجر به انقباض سهم چین از این اوراق خواهد شد.
در نمودار بالا حجم اوراق خزانه آمریکا نزد دولت‌های چین (زرد رنگ) و ژاپن (آبی رنگ) از سال 2009 تا کنون به تصویر کشیده شده است
چرا پکن صاحب چنین حجم قابل توجهی از اوراق خزانه آمریکا است؟
به عنوان یک صادرکننده به ایالات متحده و سایر کشورهای جهان، چین دارای بزرگترین ذخایر ارزهای خارجی به ارزش 3 هزار میلیارد دلار است. بیشترین این حجم متعلق به دلار آمریکا است و دلیل آن مازاد تجاری مستمر روابط اقتصادی پکن با ایالات متحده از سال 1990 است.
یکی از مکان‌های امن سرمایه‌گذاری این حجم از نقدینگی، اوراق خزانه آمریکا به شمار می‌رود که بزرگترین دارایی امن در جهان به شمار می‌رود. همچنین پس از بحران اقتصادی مابین سال‌های 2007تا 2009، اوراق خزانه آمریکا بیش از سایر کشورهای توسعه یافته همچون ژاپن و آلمان منتشر شده است.
در نمودار بالا ارزش یوآن در مقابل دلار (با خط قرمز و محور سمت چپ) و سهم چین از کل اوراق خزانه آمریکا (حجم سبز و محور سمت راست)
از ابتدای سال 2000 به نمایش درآمده است
در صورت اقدام چین به فروش این اوراق چه ریسک‌های متوجه آمریکا خواهد بود؟
اکثریت کارشناسان معتقدند که در صورتی که چین در سطح گسترده اقدام به فروش این اوراق کند، روند بازار اوراق خزانه و سایر بازارهای موازی مختل خواهد شد.
تغییر ناگهانی سمت عرضه و تقاضا می‌تواند منجر به ریزش قیمت اوراق خزانه و افزایش نرخ انتشار آنها شود. در نتیجه هزینه قرض کردن دولت آمریکا افزایش می‌یابد.
همچنین از آنجا که انتشار اوراق خزانه معیاری برای اعتبار کسب‌و‌کار و مصرف‌کننده آمریکایی است، نرخ بهره همه چیز از سهام مشارکتی تا رهن خانه‌های مسکونی افزایش یافته و رشد اقتصادی کند خواهد شد. این حرکت همچنین اعتماد سرمایه‌داران بین‌المللی را از دلار سلب خواهد کرد و جایگاه دلار به عنوان برترین ذخیره ارزی را به خطر خواهد انداخت.
در نمودار بالا سهم دلار و سایر ارزها از کل ذخایر بازار فارکس به تصویر درآمده است
در صورت فروش اوراق قرضه چه خطراتی چین را تهدید خواهد کرد؟
بیشتر تحلیل‌ها حاکی از آن است که پکن اقدام به فروش حجم گسترده از اوراق خزانه آمریکا نخواهد کرد. در صورت افت شدید قیمت اوراق خزانه ایالات متحده ، ارزش سایر اوراق باقی مانده نزد دولت چین نیز کاهش خواهد یافت.
همچنین یوآن نیز از این تحولات در امان نخواهد بود. پکن از دارایی‌های خود به عنوان پشتوانه کلیدی برای تثبیت جایگاه یوآن در محدوده مطلوب استفاده می‌کند. برخی انتقادها متوجه دولت چین است که از ذخایر ارزهای بین‌المللی و اوراق خزانه آمریکا برای پایین نگه داشتن ارزش یوآن به منظور مزیت صادراتی استفاده می‌کند. با این حال پایین نگه داشتن ارزش پول ملی برای چین خطر ریسک‌های دیگر از جمله صعود یک‌باره ارزهای خارجی را در پی خواهد داشت.
هرگونه افت ناگهانی ارزش دلار پکن را مجبور به دفاع از یوآن حتی به قیمت فروش بیشتر اوراق خزانه خواهد کرد. در سال 2016 و در پی افت یوآن به دلیل افزایش نگرانی از کاهش رشد اقتصاد چین، ذخیره اوراق خزانه پکن از ماه می تا ماه نوامبر به میزان 200 میلیارد دلار کاهش یافت. و در نهایت هرگونه لطفه به بدنه اقتصاد آمریکا، چین را نیز متضرر خواهد کرد. ایالات متحده مقصد یک پنجم کل صادرات چین است.
در نمودار بالا حجم صادرات چین به آمریکا (زرد رنگ) و واردات چین از آمریکا (سبز رنگ) در یک سال گذشته به نمایش درآمده است