بورس کالای ایران: در راستای توسعه همکاری های تجاری و بازرگانی میان ایران و عراق و به منظور تسهیل مبادلات تجاری و ایجاد بازاری شفاف، مطمئن و کاهش ریسک و هزینه‌های مبادلاتی، امروز تفاهمنامه همکاری میان حامد سلطانی‌نژاد؛ مدیرعامل بورس کالا و ماجد موزان؛ رئیس اتاق بازرگانی بصره امضا شد.
حل ۲ چالش بازار عراق از مسیر بورس
سلطانی نژاد در این نشست گفت: بورس کالا از سه سال گذشته و در پی آسیب شناسی بازار عراق با دو چالش جدی تجار عراقی در مبادلات تجاری با سایر کشورها از جمله ایران روبه‌رو شد.
به گفته وی چالش نخست، موضوع استمرار عرضه محصول‌های ایرانی برای بازار عراق است. در این خصوص همواره تجار یا تولیدکننده عراقی از استمرار عرضه یک محصول اطمینان نداشته و نمی توانند به طور دقیق برای تولید یا مصرف برنامه‌ریزی کند. همچنین چالش دوم، کیفیت محصول است که هر دو این چالش‌ها می‌تواند در بورس کالا به عنوان بستری برای تسهیل مبادلات و خرید بدون واسطه عراقی ها از تولیدکنندگان ایرانی، برطرف شود.
سلطانی نژاد گفت: در حوزه تسویه و تبادلات پولی نیز مشکلاتی وجود دارد اما با ایجاد سازوکار بورس برای مبادلات کالایی و تبادلات مالی، این موضوع تا حدود زیادی قابل رفع است. راه اندازی بورس کالایی مشترک با عراق از پیشنهادهایی است که زمینه مبادلات کالایی در ساختاری نظام‌مند و رقابتی را فراهم می‌کند تا عرضه های مستمر، کشف قیمت‌ها و موارد مربوط به تسویه مالی نیز با سهولت بیشتری رقم بخورد.
نوید بهبود تولید عراق با مبادلات کالاها در بورس
موزان نیز با استقبال از طرح‌های پیشنهادی بورس کالا برای توسعه روابط تجاری ایران و عراق گفت: شرایط اقتصادی عراق خاص است به طوری که عمده پول‌ها صرف واردات می‌شود. از این رو به فکر رشد تولید و توسعه صنعت هستیم که ساختارمند شدن مبادلات کالایی از طریق بورس ایران، می تواند نوید تولید بهتر در عراق را بدهد.
به گفته وی عموما کالای زیادی وجود ندارد که از سوی عراق به ایران صادر شود به این ترتیب، باید شرایطی مهیا شود تا کالاها و مواد مورد نیاز ایران به شکلی مطلوب و با کیفیت به عراق صادر شود که این مهم می‌تواند از طریق بورس کالای ایران محقق شود. عراق به توان بالای اقتصادی ایران اطمینان دارد و با توجه به قرابت جغرافیایی دو کشور، اولویت عراق برای مناسبات تجاری، ایران است. از این رو از مسئولان اقتصادی و بورس ایران می خواهیم وارد گود شوند تا عرصه را برای حضور آنها مهیا می کنیم.
۳ جذابیت بورس کالا برای تجار عراقی
حمید حسینی؛ دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق هم به جذابیت‌های بورس کالا برای تجار عراقی اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات اصلی تجار عراقی این است که تجار معتبر ایرانی را برای خرید محصول‌های نمی‌شناسند و مشاهده شده اخلال در روند تجارت آنها به وجود می‌آید. از این رو بورس کالا می‌تواند به معاملات دو طرف اعتبار ببخشد تا دیگر شاهد اختلافات تجاری در این حوزه نباشیم.
تجار عراقی به دلیل روبه‌روشدن با برخی تجار غیر معتبر ایرانی بر امضای قرارداد با تولیدکنندگان ایرانی اصرار دارند اما ارتباط آنها با تولیدکنندگان مد نظر دشوار و سخت است. این خلاء نیز می‌تواند در بستر بورس کالا که هر روز میزبان تولیدکنندگان معتبر ایرانی است، پر شود و تجار عراقی بتوانند با سازوکار مشخص محصولات ایرانی باکیفیت خریداری کنند.
این فعال حوزه بازرگانی به سومین جذابیت بورس کالا برای عراقی‌ها اشاره کرد و گفت: هزینه بالای مبادلات کالاها نیز دیگر معضل تجارت با عراق است؛ به طوری که نه تولیدکننده ایرانی و نه خریدار عراقی از قیمت مبادلات راضی نیستند. در این زمینه به تازگی شاهد بودیم محصولی که با نرخ ۱۴ دلار از تولیدکننده ایرانی خریداری شد با قیمت ۴۰ دلار به مصرف کننده عراقی رسید که این موضوع بیانگر چند دست چرخیدن و وجود واسطه ها در این روند است.
حسینی تاکید کرد: در این زمینه نیز اگر محصول‌های از مسیر بورس کالا مبادله شود، هم تولیدکننده ایرانی محصول را با قیمت واقعی می‌فروشد و هم مصرف کننده عراقی نسبت به کشف قیمت و عادلانه بودن معاملات اطمینان پیدا می کند.اگر تابلوی بورس کالا را در بازار بصره و در مقابل دیدگان تجار بزرگان عراق قرار دهیم تا آنها از قیمت محصول‌های مختلف صنعتی و معدنی، پتروشیمی و نفتی و کشاورزی ایران مطلع شوند، این موضوع می‌تواند شروع کننده آغاز تبادلات تجاری ایران و عراق از بستر بورس کالا باشد.
جزییات تفاهمنامه
براساس تفاهم نامه امضا شده میان بورس کالا و اتاق بازرگانی بصره، دو کشور برای راه اندازی بورس کالای مشترک بین ایران و عراق با هدف ایجاد شفافیت، سرعت و امنیت تجاری برای فعالان اقتصادی و بازرگانی دو کشور به تفاهم رسیدند.
ایجاد شعبه بورس کالا در بغداد و در ادامه در اقلیم کردستان و نجف، تسهیل در ایجاد نهادهای کارگزاری مرتبط با فعالیت‌های بورس کالا در عراق و مشارکت بی‌واسطه بورس کالا در مناقصات دولتی عراق از دیگر محورهای این تفاهم نامه است. همچنین وزارت تجارت عراق و بورس کالا برای ایجاد بستر اطلاع رسانی در رسانه‌های عراقی برای تشویق حضور تجار این کشور در بورس کالا در تهران و تامین اقلام مورد نیاز از این طریق نیز به تفاهم رسیدند. محور دیگر این تفاهم نامه، همکاری دو کشور برای ارایه تسهیلات تعرفه ای و گمرکی از مبدا بورس کالا اعلام شده است.