دنیای بورس: با صعود به کانال 188 هزار واحدی، شاخص بورس 32 کانالشکنی را از کف قبلی خود در 28 بهمن تجربه کرده است. این موضوع به معنای رونق رسمی طبق ادبیات مالی است و میتواند تقویتکننده اقبال معاملهگران به لحاظ متغیرهای تکنیکی باشد. همزمان برخی عوامل بنیادی بورس تهران را مستعد صعود نشان میدهند. در این میان، محرکهای اقتصادی عموما در جهت افزایشی از بازار سهام حمایت میکنند و ریسکهای کوتاهمدت عموما متوجه مسائل غیراقتصادی هستند.
تغییر معادلات با پولهای تازه: افزایش چشمگیر ارزش معاملات و همزمان رشد دستهجمعی گروههای بورسی نشاندهنده ورود پولهای تازهنفس به بورس هستند. این جریان نقدینگی نه تنها منجر به صفنشینی در بسیاری از نمادها شد و شاخص کل هموزن را به رکوردی تاریخی رساند، بلکه سبزپوشی شاخص 35 صنعت از میان 39 گروه بورسی را رقم زد. فارغ از حمایت متغیرهای بنیادی و نشانههای سال صعودی برای سهام، اگر ورود نقدینگی مشابه یک رفتار سنتی با شتاب صورت گیرد، معادلات تغییر محسوسی را تجربه خواهد کرد. بر این اساس، دیگر نمیتوان صرفا بر اساس تحلیلهای پیشین روند قیمتها را پیشبینی کرد؛ بلکه مسیر سهام نیازمند جریانشناسی نقدینگی است. این مساله تا حد زیادی به تدریج با کاهش فاصله قیمت سهام با ارزش ذاتی آنها منجر به افزایش ریسک سرمایهگذاری میشود. بر این اساس، در صورت بالا ماندن ارزش معاملات، روندهای کوتاهمدت اهمیت بیشتری برای بازیگران فعال بورس پیدا خواهد کرد.
جبران جاماندگی 97؟ در میان بازارهای رقیب سهام، ارز، سکه و مسکن در سال گذشته شاهد ضعیفترین عملکرد در بورس تهران بودیم. این ضعف برای سال جاری تبدیل به نقطه قوت بازار سهام شده؛ به طوری که حتی فعالان بازارهای سفتهبازی نظیر دلار و سکه نیز پتانسیل بیشتری برای بورس متصور هستند. به بیان سادهتر، بورس به دلیل آنکه رشد بسیار کمتری نسبت به بازارهای یادشده تجربه کرد، اکنون تا اوج بالقوه خود فاصله بیشتری دارد و میتواند سود مناسبتری را عاید سرمایهگذاران کند. البته این امر مستلزم دو پیششرط است؛ نخست آنکه محرک اصلی طبق انتظارات فعلی کارشناسان، فضای تورمی اقتصاد کشور باشد که در نتیجه آن رشد دستهجمعی بازارها مشابه سال گذشته رقم میخورد. دوم اما به درجه ریسکپذیری در اقتصاد کشورمان برمیگردد که در صورت عدم تغییر محسوس این سناریو محتمل خواهد بود. در غیر این صورت و افزایش ریسکگریزی سرمایهگذاران، طبیعتا بازارهای رقیبی مانند دلار و سکه جذابیت بیشتری در مقایسه با بورس کسب میکنند.
سوخت نیمه اول بازار سهام: در شرایطی که نشانههای رونق در معاملات سهام تقویت شده است، به تدریج به فصل مجامع بورسی نزدیک میشویم. این مساله میتواند با تقسیم سود بالای احتمالی منجر به رقیق شدن قیمت سهام و در نتیجه افزایش جذابیت بورس تهران برای سرمایهگذاران جدید شود. اگر فرض کنیم که مشابه رفتار سنتی، حدود 70 تا 80 درصد سود شرکتها به صورت نقدی میان سرمایهگذاران تقسیم شود، مجددا باید انتظار داشت که نسبت قیمت به درآمد (P/E) بورس به سطوح جذاب حدود چهار واحد برگردد.
آرامش در بازار جهانی: در بازار جهانی نیز شاهد فضای نسبتا آرامی هستیم که البته در کالای بسیار مهم نفت قیمتها حتی بالاتر از انتظارات قبلی نیز هست. با توجه به روند مناسب مذاکرات چین و آمریکا حداقل در کوتاهمدت، نگرانی چندان جدی از این سمت نیز متوجه بورس تهران نیست.
ریسک بزرگ یا مانع ذهنی؟ با توجه به موارد مزبور، مانع اساسی برای رشد بیشتر بورس به ریسکهای سیاسی برمیگردد. جایی که تحریم احتمالی سپاه از سوی آمریکا که با واکنش تند مقامات داخل کشورمان مواجه شده است، میتواند فضای مبهمی را ایجاد کند. فارغ از آنکه این ریسک در واقع تا چه حد میتواند موثر باشد و پرخطر، مانع بسیار مهمی حداقل به صورت ذهنی برای سرمایهگذاران خواهد بود. بر این اساس، احتمال واکنش بازارهای مختلف به این مسائل باید در محاسبات سرمایهگذاران لحاظ شود. طبیعی است افزایش ریسکهای سیستماتیک، تقاضای داراییهای امن (در کشور ما دلار و سکه) را افزایش میدهد و در مقابل بازار سهام (به عنوان پرریسکترین دارایی) را با کاهش اقبال مواجه میکند.
- رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»
الف) کلان: برنامه ضدایرانی احتمالی آمریکا برای قرار دادن نام سپاه در فهرست سازمانهای تروریستی، واکنش شدید فرمانده سپاه، وزیر خارجه و نمایندگان مجلس را برانگیخت. فرمانده کل سپاه اعلام کرد که در صورت چنین حماقتی، ارتش و نیروهای امنیتی آمریکا در منطقه غرب آسیا، دیگر آرامش نخواهند داشت. همزمان ظریف هم در توییتر نوشت که اگر ترامپ چنین اقدامی انجام دهد، واشنگتن را وارد یک باتلاق میکند. مجلسیها نیز با تدوین یک طرح دوفوریتی، نخستین اقدام عملی برای مقابله با این برنامه ضدایرانی را کلید زدند.
بهرام قاسمی؛ سخنگوی وزارت امور خارجه نیز با تقبیح مواضع غیرواقع بینانه گروه هفت بر نقش سازنده و غیر قابل انکار ایران در تحکیم ثبات و امنیت و مبارزه در غرب آسیا و صلح آمیز و دفاعی بودن برنامه موشکی خبر داد. این در حالی بود که در شرایطی که در نشست گروه هفت درباره «سیاست ایران در رابطه با سوریه و برنامه موشکی و هستهای» آن رایزنیهایی صورت گرفت اما به گزارش رویترز و آسوشیتدپرس و به نقل از وزیرخارجه فرانسه و یک مقام اروپایی «وزرای خارجه هفت اقتصاد بزرگ جهان در نشست اخیر خود در مورد ایران اختلافنظرهایی داشتند.» همچنین در اعلامیه پایانی وزیران به «برجام» اشارهای نشده، اما بر «قصد» اعضای گروه برای مقابله با برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران تاکید شده است.
عبدالناصر همتی؛ رئیس کل بانک مرکزی در دیدار نوروزی با خبرنگاران از عملیاتی شدن بازار متشکل ارزی تا پایان فروردینماه خبر داد. در همین حال همزمان با سفر نخستوزیر عراق به تهران، تفاهمنامه همکاری میان بورس کالا و اتاق بازرگانی بصره در راستای توسعه همکاری های تجاری و بازرگانی دو کشور امضا شد. دیروز همچنین بخشنامه سازمان مالیاتی در خصوص محاسبه مالیات اشخاص خارجی بر اساس نرخ ارز اعلامی در سامانه سنا ابلاغ شد.
ب) صنایع: عبدالرضا شیخان؛ دبیر انجمن سیمان از بررسی هزینه محصولهای همه کارخانهها یک موسسه مالی معتبر و معروف با هدف درخواست افزایش قیمت، برنامه افزایش صادرات و مشارکت در بازسازی مناطق سیل زده در مقام 3 رویداد پیشروی صنعت سیمان خبر داد. در همین حال در خبر دیگری اعلام شد گمرک در بخشنامههای جداگانهای به گمرکهای اجرایی سراسر کشور، صادرات فولاد و شیرخشک اطفال را تنها توسط واحدهای تولیدکننده، مجاز اعلام کرد و همچنین برای صادرات کینوا (دانه خوراکی) باید داخلی بودن تولید آن تایید شود.
در همین حال قیمت پایه محصولهای پلیمری و شیمیایی از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی براساس قیمتهای جهانی برای مبادله در بورس کالا بر اساس نرخ دلار 9064.2 تومانی اعلام شد. هفته گذشته نخستین فهرست قیمت پایه محصولهای پتروشیمی در سال ۹۸ از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی با احتساب میانگین نرخ دلار نیما 9056.5 تومان اعلام شد. در همین حال قدرتاله فرجپور؛ مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی در خبری اعلام کرد به دلیل بارشهای اخیر و سیلاب بیسابقه بخشهایی از خط لوله اتیلن غرب دچار حادثه شد که به گفته وی شرایط تحت کنترل است. همچنین سازمان امور مالیاتی در بخشنامهای، نمایندگیهای بیمه را مکلف به نصب و راهاندازی سامانه صندوق فروش کرد.
ج) شرکتها: حجتاله صیدی؛ مدیرعامل بانک صادرات از بازگشایی نماد در بورس پس از عملی شدن افزایش سرمایه ٢٠٣ درصدی در آینده نزدیک و در دستور کار قرار گرفتن برنامههای جدید برای حمایت از بخشهای تولید خبر داد. همچنین امین آخونداف؛ رییس شرکت آذرماش جمهوری آذربایجان از آغاز فروش خودروهای مدل پژو تولید کارخانه مشترک خودروسازی ایران و جمهوری آذربایجان خبرداد.