خبرگزاری صداوسیما: حسین فهیمی؛ مدیرعامل سپرده‌گذاری مرکزی در مراسم رونمایی سامانه جامع تسویه معاملات بورس‌های کالایی در بخش انرژی به ارایه توضیح‌هایی در خصوص سامانه جامع تسویه معاملات پرداخت و گفت: پروژه طراحی و پیاده سازی سامانه جامع تسویه معاملات بازار فیزیکی بورس انرژی ایران با عنوان اولین بخش از زیرساخت جامع تسویه معاملات بازار فیزیکی در بورس‌های کالایی، در سال ۹۶ توسط «سمات» عملیاتی شد. این پروژه شامل مراحل پیش تحلیل و تهیه درخواست برای پیشنهاد پروژه تحلیل فرآیند و طراحی پیاده‌سازی و تست نرم افزار بوده است. از سوی دیگر این سامانه قادر است تمام فرآیندهای پیش و پس از معاملات بازار فیزیکی بورس انرژی را به صورت الکترونیکی و در قالب یک اثر یکپارچه انجام دهد
فهیمی در مورد مزایای این سامانه اظهار کرد: از مزایای این سامانه می‌توان به حذف فرآیندهای کاغذی، افزایش دقت و سرعت در فرآیندها، کاهش ریسک و زمان انجام عملیات، توسعه‌پذیری مطابق با نیازهای بازار و انجام عملیات پرداخت وجوه تسویه به صورت آنی اشاره کرد.
مدیرعامل سپرده‌گذاری مرکزی تاکید کرد: برخورداری از داشبورد مدیریتی، پشتیبانی از حجم بالای معاملات، توسعه پذیری، امکان اتصال هزاران کاربر به صورت همزمان و ارتباط الکترونیکی با سایر سامانه‌ها از دیگر قابلیت‌های نرم افزاری این سامانه است. فهیمی با اشاره به فرایند تولید این سامانه گفت: اجرای پروژه با یک فاز تحلیلی از پاییز سال 96 آغاز شد و تاکنون بیش از ۱۲۰ هزار نفر ساعت کاری روی آن زمان صرف شده است. همچنین از زمینه هزینه نیز این پروژه صرفه‌جویی ارزی به دنبال داشته است. این در حالی است که وارد کردن نمونه مشابه این سامانه بیش از ۱۰میلیون یورو هزینه می‌برد. از اجرای این سامانه یعنی از ۱۴ بهمن ماه تاکنون حدود ۷۰۰ قرارداد در این سامانه ثبت و به طور کامل تسویه شده است. ارزش این قراردادها بیش از ۳ هزار میلیارد ريال بوده که به طور کامل تسویه شده است. این امر نشان از دقت و کارایی بالای این سامانه دارد.
در مراسم رونمایی از «سامانه جامع معاملات بخش انرژی» چه گذشت؟
شاپور محمدی؛ رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم بهره برداری از سامانه جامع تسویه معاملات بورس‌های کالایی، عنوان کرد: سپرده‌گذاری مرکزی با ایجاد یک بستر نظامند توانسته است تمامی معاملات بازار سرمایه را یکپارچه کند. وی با اشاره به اینکه یکی از مباحث مهم کشور بهبود محیط کسب و کار و ارتقای سهولت در انجام کارها است، گفت: در راستای دستیابی به این موضوع مهم تمامی فعالان حوزه بازار سرمایه نیز تلاش می‌کنند تا فرایندهای این بازار را تسهیل کنند.
محمدی در ادامه اظهاراتش یکی از مزیت‌های مهم بازار سرمایه را شفافیت برشمرد و افزود: مهمترین مزیت بازار سرمایه شفافیت است. طبیعتا کشف قیمتی که در تابلو صورت می‌گیرد با قیمتی که دو فرد در فضایی بیرون از بازار سرمایه تعیین می‌کنند، متفاوت است. بنابراین یکی از ویژگی‌های اصلی بازار سرمایه شفافیت و کشف قیمت منصفانه است.
وی ادامه داد: همچنین برابری فرصت‌ها از دیگر ویژگی‌های مهم بازار سرمایه است. به‌طوری‌که در این بازار منصفانه بودن معاملات و برابری فرصت‌ها برای همگان است و همه افراد می توانند از هر نقطه کشور و با هر میزانی از سرمایه، در این بازار فعالیت کنند.
سکاندار بورس در ادامه اظهاراتش به نقش سمات در بازار سرمایه به ویژه در زمینه کاهش ریسک معاملاتی اشاره کرد و گفت: کارکرد اصلی سپرده‌گذاری مرکزی در راستای کاهش ریسک‌های معاملاتی قرار دارد. در این زمینه «سمات» وظیفه کاهش ریسک نحوه ایفای تعهد را دارد.
محمدی در ادامه توضیح داد: به طور مثال اگر طرفین معامله، ایفای تعهد نکنند ریسک عملیاتی بروز می کند که شرکت سپرده گذاری مرکزی به طور ویژه و با ابزارهای متفاوتی این ریسک را مدیریت می‌کند. در این راستا با راه‌اندازی سامانه مزبور، فرآیند مدیریت ریسک عملیاتی تسهیل خواهد شد.
وی در ادامه به مزیت‌های سامانه جامع تسویه معاملات بورس‌های کالایی اشاره کرد و گفت: با استفاده از سامانه مزبور، ریسک‌های عملیاتی به مراتب کاهش بیشتری خواهد یافت. این امر می‌تواند اعتماد و اطمینان خاطر پایداری را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورد.
به گفته محمدی، خرید فروش یک محتوای انرژی در بورس به صورت مکانیکی و دستی ممکن است با خطای انسانی مواجه شود. همچنین ممکن است اتفاقاتی رخ دهد که خارج از سیستم بوده و قابلیت ردیابی نداشته باشد. اما زمانی‌که این رویه الکتریکی می شود ریسک عملیاتی تا حد زیادی رفع می‌شود.
محمدی در ادامه افزایش شفافیت را از دیگر مزایای این سامانه عنوان کرد و افزود: از سوی دیگر سامانه جامع تسویه معاملات بورس‌های کالایی به ارتقای شفافیت در بازار سرمایه کمک شایانی خواهد کرد.
در این مراسم سید علی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی ایران هم عنوان کرد: بازار سرمایه خود برای کشور یک سرمایه با ارزش است و اکنون پس از نیم قرن فعالیت به بلوغ رسیده است. امیدوارم از ظرفیت این ثروت ملی به درستی استفاده شود.
وی در ادامه با اظهار این مطلب که سامانه تسویه معاملات بورس های کالایی یک اقدام جمعی بود و با کمک ارکان بازار سرمایه و شرکت سپرده گذاری مرکزی به نتیجه مثبت رسید، گفت: امید است با راه‌اندازی این سامانه ، مسیر داد و ستد در بازار سرمایه تسهیل شود.
به گفته حسینی، ابزارهای موجود در حوزه آی تی به افزایش سرعت، شفافیت و دقت در بازار سرمایه کمک می کند. همچنین ابزاری برای نظارت و جلوگیری از تخلف، فساد و رانت است. در نهایت شفافیت ساختاری بازار سرمایه با بهره‌برداری و توسعه فضای IT با رشد قابل‌توجهی همراه خواهد شد.