دنیای بورس: پلتس گزارش هفتگی خود از بازار محصولات پتروشیمی آسیا را منتشر کرده است. با توجه به سهم بالای پتروشیمی‌ها در اقتصاد کشور و همچنین بورس تهران رصد نوسانات قیمتی و ریشه‌یابی آن اهمیت بالایی دارد.
اتیلن: اتیلن به روند صعودی خود ادامه داد و طی دو هفته قبل با رشد قیمت 10 درصد مواجه شد. بدین ترتیب قیمت هر تن اتیلن در سی‌اف‌آر شمال‌شرق آسیا به 1195 دلار رسید. پس از بازگشایی بازارهای آسیایی با اتمام سال نو در چین معاملات این محصول رونق گرفت. تعطیلی برنامه‌ریزی نشده چند واحد استیم کراکر (steam cracker) محرک قیمت‌ها محسوب می‌شود. در این اوضاع برخی از مصرف‌کنندگان اتیلن – از جمله تولید کنندگان استایرن مونومر- در میان بحران عرضه اتیلن، سمت تقاضا را تقویت کرده و باعث رشد قیمت اتیلن شده‌اند. به نظر می‌رسد رشد چشمگیر بهای اتیلن در بازارهای آسیایی تا زمانی که بسیاری از مشتقات اتیلن (به جز استایرن مونومر) در محدوده منفی قرار داشته باشند، ادامه خواهد یافت. بنا بر اطلاعات موجود از پتروشیمی‌های داخلی اتیلن به عنوان خوراک بین مجتمعی در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر این اساس قیمت اتیلن برای برخی پتروشیمی‌های داخلی مانند جم و مارون که اتیلن مازاد خود را به شرکت‌های پایین‌دست به فروش می‌رسانند از اهمیت برخوردار است. در این میان نحوه قیمت‌گذاری اتیلن داخلی تا حدودی مبهم است با این حال به نظر می‌رسد قیمت اتیلن در مناطق مختلف به خصوص شرق آسیا در نحوه قیمت‌گذاری این محصول اهمیت دارد.
از سوی دیگر اتیلن به عنوان خوراک واحدهای پایین‌دستی مانند پتروشیمی غدیر (تولید پی‌وی‌سی) استفاده می‌شود. در حالی‌که قیمت PVC به عنوان محصول پتروشیمی غدیر روند با ثباتی را نسبت به ماه‌های در پیش گرفته است رشد قیمت اتیلن در بازارهای جهانی می‌تواند اثرات منفی خود را بر سودآوری این شرکت پتروشیمی داشته باشد. این شرکت در پاییز عملکرد درخشانی با ساخت سود هر سهم حدود 49 تومانی را به ثبت رساند. با این حال در شرایط کنونی رشد قیمت اتیلن در بازار آسیا و احتمال انعکاس اثر آن در رشد قیمت فروش اتیلن به عنوان خوراک بین‌المجتمعی می‌تواند بر سودآوری زمستان فشار وارد کند.
پروپیلن: بهای پروپیلن طی معاملات دو هفته قبل کاهش 2.1 درصدی را تجربه کرد. مازاد عرضه و ضعف تقاضا از عمده دلایل افت این محصول شیمیایی بودند. مصرف پروپیلن نیز توسط واحدهای کوچک تولید پلی‌پروپیلن در چین محدود ماند و نتوانست قیمت این محصول را به کانال‌های بالاتر ببرد. بارندگی‌های شدید طی هفته قبل در چین از حمل و نقل این ماده شیمیایی برای استفاده در کارخانه‌ها جلوگیری کرد و عدم توانایی در رساندن ماده مصرفی به صنایع پایین‌دستی، ضمن کاهش تقاضا باعث افت قیمت شد. از سمت دیگر تمامی واحدهای هیدروژن‌زدایی از پروپان با ظرفیت کامل مشغول به کار هستند که همین امر به مازاد عرضه این محصول شیمیایی انجامیده است. با این حال در روزهای آتی و با تعطیلی بخش تولید کارخانه توتال هانوه‌ها کره جنوبی تعادل به قیمت این محصول بازخواهد گشت. این واحد صنعتی که از 28 مارس تا 8 می به مدت 41 روز تعطیل خواهد بود، دارای ظرفیت تولید یک میلیون تن اتیلن و 700 هزار تن پروپیلن در سال است. همچنین یک واحد تبدیل اولفین به پروپیلن در این سایت صنعتی وجود دارد که با ظرفیت تولید 200 هزار تن پروپیلن همزمان با سایر واحدهای این سایت تعطیل خواهد شد.
پی‌وی‌سی: قیمت PVC در معاملات دو هفته اخیر ثابت باقی ماند.کم‌تحرکی بازار چین پس از تعطیلات به ثبات قیمت این محصول شیمیایی دامن زده است. از طرف دیگر تولیدکننده اصلی این محصول Formosa هنوز پیشنهاد قیمتی خود را برای مارس ارائه نداده است. به اعتقاد فعالان بازار چین، جنگ تعرفه‌ای اثرات سنگینی بر بازار این محصول داشته و رفع نگرانی‌ها می‌تواند در آینده نزدیک محرک قیمت‌ها باشد. در بازار داخلی چین بهای هر تن پی‌وی‌سی بر پایه اتیلن حدود 500 یوآن گران‌تر از هر تن پی‌وی‌سی بر پایه کاربید بود.
پلی‌اتیلن: پس از تعطیلات سال نو چین بهای پلی‌اتیلن در بازارهای آسیایی تغییر محسوسی نداشته است. شرکت سابیک در انگلستان در شرایط فورس ماژور به انبار پلی‌اتیلن سبک اقدام کرده است، با این حال این خبر نتوانست محرک قیمت‌ها باشد. این کارخانه سالانه حدود 400 هزار تن پلی‌اتیلن سبک تولید می‌کند. پلی‌اتیلن سبک خطی هم با کاهش تقاضا دست و پنجه نرم می‌کند. واحدهای پایین‌دستی پلیمر از هفته جاری فعالیت خود را از سر می‌گیرند که می‌توانند با افزایش تقاضا به صعود بهای این محصول شیمیایی کمک کنند. بهای معدود فروشندگان پلی‌اتیلن سنگین بالاتر از قیمت‌های قبلی است، با این حال خریداران تمایلی به ثبت سفارش با قیمت‌های پیشنهادی ندارند. شرکت HPCL-Mittal هند قصد دارد تا سال 2021 میلادی خط تولید خود را گسترش دهد که شامل خط تولید جدید پلی‌اتیلن سنگین به ظرفیت 450 هزار تن در سال، واحد تبدیل پلی‌اتیلن سنگین به پلی‌اتیلن سبک خطی به ظرفیت 500 هزار تن در سال و یک استیم کراکر به ظرفیت 1.2 میلیون تن در سال است. این پروژه با افزایش سمت عرضه می‌تواند پاسخگوی افزایش تقاضا در دو سال آینده باشد و تعادل بازار را حفظ کند.
پلی‌پروپیلن: قیمت هر تن پلی‌پروپیلن رافیا به میزان اندک یک دلار کاهش یافته است. افزایش سمت عرضه از رشد بهای این محصول جلوگیری کرده است بطوری که در عرض یک هفته گذشته مقدار موجودی انبارهای پلی‌پروپیلن در کشور چین با رشد 80 هزار تنی به سطح 1.08 تن رسیده است. انتظار می‌رود با بازگشایی کامل واحدهای تولیدی در چین طی هفته آینده با سپری شدن سال نو قمری در این کشور، بهای این محصول افزایش یابد. با این حال باید در نظر داشت که بسیاری از خریداران پلی‌پروپیلن پیش از تعطیلات سفارش‌های خود را کامل و انبارها را پر نموده‌اند که همین موضوع می‌تواند به تعویق نوسان قیمتی پلی‌پروپیلن منجر شود.
ای‌بی‌اس (ABS): قیمت اکریلونیترایل بوتادین استایرن (ABS) طی معاملات دو هفته اخیر با افزایش 10 دلاری شاهد رشد 0.7 درصدی بود در در سی‌اف‌آر چین به قیمت 1500 دلار به ازای هر تن رسید. شرایط بازار این محصول همانند قبل از تعطیلات سال نو چین است و دلیل این امر عدم بازگشایی بسیاری از واحدهای تولیدی پس از تعطیلات است. با این وجود انتظار می‌رود که در هفته آینده و همزمان با رسیدن سطح تولید کارخانه‌ها به روند نرمال، سمت تقاضا برای ای‌بی‌اس افزایش یافته و قیمت این محصول در مدار صعود قرار گیرد. با اینکه ذخایز ای‌بی‌اس محدود شده و در سطح پایینی قرار دارند، وضعیت قراردهای تحویل آتی این محصول برای ماه مارس نامشخص است و دلیل این امر وابستگی قیمت این محصول به سطح اعتماد خریداران است. پتروشیمی قائد بصیر از سهام قابل معامله در بورس تهران است که تولیدکننده ABS محسوب می‌شود.
بوتادین: قیمت بوتادین طی دو هفته گذشته تغییر خاصی نکرد و بهای این محصول در سی‌اف‌آر چین به میزان اندک 10 دلار به ازای هر تن رشد کرد. کاهش بهای بوتادین به یوآن در چین توسط تولیدکننده عمده این محصول سینوپک از رشد بیشتر قیمت جلوگیری کرده است. در عین حال عدم وجود تقاضای قوی به کم تحرکی بهای این محصول کمک کرده است.
استایرن مونومر: روند افزایش قیمت استایرن‌مونومر طی دو هفته گذشته متوقف شد و شاهد افت بیش از 3 درصدی قیمت این محصول بودیم. افزایش سطح ذخایر این محصول در بنادر شرق چین عامل اصلی فشار بر قیمت استایرن‌مونومر محسوب می‌شود. ذخایر این محصول با افزایش 35 هزار تنی نسبت به آمار ارائه شده پیش از تعطیلات چین به سطح 312 هزار و 500 تن رسیده است. در طول این مدت دو هفته‌ای 41 هزار تن به این موجودی‌ها اضافه شده و تنها 6 هزار تن از سطح این ذخایر کاسته شده است. در مجموع سطح ذخایر MEG، متانول، بنزن، تولوئن، استایرن‌مونومر و MX با رسیدن به ارتفاع 3 میلیون تن به بیشترین میزان خود در 5 سال اخیر رسیده است. انتظار می‌رود با فعال شدن واحدهای پایین دستی استایرن‌مونومر طی یکی دو هفته آینده، ضمن تقویت سمت تقاضا بهای این محصول هم به کانال‌های بالاتر قیمتی بازگردد.
مونواتیلنگلایکول (MEG): بهای مونواتیلن گلایکول طی معاملات دو هفته اخیر حدود 2 درصد افت داشته است و بعد از تعطیلی سال نو چین وارد محدوده خرسی شده است. تقاضا برای MEG محدود است و دلیل این امر تعویق در بازگشایی اکثر واحدهای تولید پلی‌استر محسوب می‌شود. رشد قابل ملاحظه بای اتیلن هم فشار را بر روی قیمت مونواتیلنگلایکول حفظ کرده است. به دلیل همین وقایع حاشیه سود مونواتیلنگلایکول در کمترین حد خود از 13 اکتبر 2013 به سر می‌برد. با این حال طی هفته جاری و با بازگشایی بسیاری از تولیدکنندگان محصولات پایین‌دستی مونواتیلنگلایکول همچون پلی‌استر تقاضا برای این محصول افزایشی خواهد شد که محک رشد قیمت مونواتیلنگلایکول خواهد بود.
