شانا: دیروز یکشنبه؛ ۲۰ آبان‌ماه مرحله دوم عرضه نفت خام در بورس انرژی با موفقیت انجام و تمام ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام عرضه شده، با قیمت ۶۴ دلار و ۹۷ سنت معامله شد. پیش از این نیز در مرحله نخست عرضه (ششم آبان‌ماه)، از مجموع یک میلیون بشکه نفت عرضه شده، ۲۸۰ هزار بشکه نفت با قیمت ۷۴ دلار و ۸۵ سنت معامله شده بود.
سعید خوشرو در این باره میگوید: فروش 8 محموله ۳۵ هزار بشکه‌ای در عرضه نخست و فروش ۲۰ محموله ۳۵ هزار بشکه‌ای در مرحله دوم، در مجموع عرضه آزمایشی موفقی را در بورس انرژی رقم زد. در جریان این عرضه آزمایشی، بازخوردهایی را دریافت کردهایم و همچنان منتظر پیشنهادها و نظرهای سازنده بخش خصوصی هستیم تا با لحاظ کردن آنها، نقاط قوت کار را افزایش دهیم و فضا را برای عرضهای موفقتر و مطمئنتر فراهم کنیم.
۷۰۰ هزار بشکه نفت خام عرضه شده در رینگ بینالملل بورس انرژی ایران، دیروز در قالب سه سفارش خرید شامل ۲ سفارش خرید ۲۴۵ هزار بشکه‌ای و یک سفارش خرید ۲۱۰ هزار بشکه‌ای، در مجموع با ارزشی نزدیک به ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال معامله شد. در این مرحله از عرضه، مهلت تسویه بخش ارزی مبلغ صورتحساب نهایی (نسبت به اطلاعیه عرضه پیشین) از ۵۰ روز به ۶۰ روز پس از تاریخ بارگیری محموله افزایش یافت.
خوشرو با اشاره به تصمیمگیری درباره افزایش مهلت تسویه ارزی به ۶۰ روز و همین‌طور انعطاف قیمتی در عرضه، یادآور میشود: همانطور که پیش از این هم گفته بودم، شرکت ملی نفت ایران شرایط مساعدی را برای خرید نفت خام از طریق بورس انرژی برای بخش خصوصی فراهم کرده است و معتقدیم هیچ خریداری نمیتواند به طور مستقیم راحتتر از فرآیندی که در بورس انرژی شکل گرفته، نفت خریداری کند.
در مرحله نخست عرضه نفت خام در بورس انرژی، نفت با قیمت پایه ۷۹ دلار و ۱۵ سنت عرضه و با قیمت ۷۴ دلار و ۸۵ سنت برای هر بشکه معامله شد. در مرحله دوم نیز نفت با قیمت پایه ۷۱ دلار و ۵۹ سنت روی تابلوی معاملات رفت و سرانجام با قیمت ۶۴ دلار و ۹۷ سنت معامله شد که خوشرو این تغییر قیمت را ناشی از کاهش قیمت جهانی نفت عنوان میکند: قیمت کنونی نفت نسبت به زمانی که اطلاعیه نخست عرضه نفت خام در بورس انرژی منتشر شد، تقریبا حدود ۱۵ دلار کاهش یافته و این کاهش قیمت به طور طبیعی در قیمت فروش نفت در بورس انرژی هم اثرگذار است، همان گونه که قیمت نهایی نیز با توجه به قیمت روز نفت در زمان تحویل تعدیل خواهد شد.
به گفته وی بدون تعارف بگویم، در مرحله نخست عرضه، بخش خصوصی کار را جدی نگرفته بود، اما پس از مشاهده فرآیند عرضه در مرحله نخست و انعطافهای نفت در فروش، باور کرد نفت به معنای واقعی فروشنده است.
خوشرو در عین حال به نکته مهمی اشاره میکند: فرآیند عرضه نفت خام در بورس، دو بخش دارد که یک بخش آن به عرضهکننده، یعنی شرکت ملی نفت ایران مربوط میشود و بخش دوم کار، به آمادگی کافی خریداران بستگی دارد که بخش عمده آن به موفقیت خریداران در یافتن مقصد نهایی و ارائه ضمانتامههای معتبر بانکی منوط است. بنابراین بخش خصوصی در ادامه این روند، باید توان خود را در شناسایی بازارهای نهایی و شناخت جزئیات عملیاتی تقویت و نسبت به اخذ ضمانتنامه بانکی نیز اقدام کند که بدیهی است رقم این ضمانتنامه در صورت تجمیع محمولهها، قابل توجه خواهد بود.
بر اساس این گزارش، همانطور که در اطلاعیه عرضه نفت خام در بورس انرژی آمده است: فروش نفت در بورس انرژی به صورت ۲۰ درصد ریالی و ۸۰ درصد ارزی خواهد بود که تسویه بخش ریالی (براساس نرخ تسعیر سنا) به‌صورت نقدی قبل از تحویل محموله و تسویه بخش ارزی به صورت اعتباری، با ارائه ضمانتنامه بانکی تعهد پرداخت ریالی معتبر از بانک‌های مورد قبول شرکت ملی نفت ایران، پس از تحویل محموله صورت می‌گیرد. همچنین متقاضیان خرید برای شرکت در معامله، باید ۱۰ درصد ارزش سفارش را به صورت ریالی به میزان پیش‌پرداخت پیش از عرضه به حساب اعلامی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کنند که در صورت انجام معامله بخشی از ۲۰ درصد ریالی محسوب خواهد شد.
با دو مرحله عرضه نفت خام در بورس انرژی ایران و معامله ۹۸۰ هزار بشکه نفت خام، شرکت ملی نفت ایران آمادگی، تمایل و عزم خود را برای عرضه نفت در بورس ثابت کرد و با پایان عرضه آزمایشی، در پی آن است که با دریافت بازخوردها، استفاده از نظرات بخش خصوصی و دریافت مجوزهای لازم، شرایط را برای عرضه مجدد نفت در بورس فراهم کند؛ رویکردی که اگر با افزایش سطح توانمندی و مشارکت بخش خصوصی نیز همراه شود، میتواند عرضه پایدار نفت خام در بورس انرژی را به دنبال داشته باشد.