دنیای بورس: مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل شرکت بورس تهران با حضور مدیران ارشد بازار سرمایه عصر روز گذشته برگزار شد. در این جلسه مدیرعامل جدید شرکت بورس خلاصه‌ای از برنامه‌های ۱۰گانه خود را تشریح کرد؛ شفافیت در حوزه عملیاتی شرکت‌ها، ایجاد بسترهای جدید برای ارتقای سطح درآمدزایی بورس تهران، افزایش ضریب نفوذ بورس در سطوح تصمیم‌گیری کشور، تحقیق و توسعه با هدف الگوبرداری و بومی‌سازی، بهبود فرآیند حوزه پذیرش، حوزه نظارت بر ناشران بورسی، نظارت بر کارگزاران، توسعه بورس‌های مناطق، افزایش حوزه نظارت بر بازار و ارتقای حوزه بین‌الملل از مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای علی صحرایی خواهد بود.
در این مراسم که حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، رئیس اسبق سازمان بورس و اوراق بهادار و تنی چند از مدیران ارشد بازار سرمایه بود، از زحمات ۱۰ ساله حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل سابق شرکت بورس اوراق بهادار تقدیر شد.
پیشرفت کیفی و کمی بازار سرمایه
در ابتدای این مراسم حسن قالیباف‌اصل به ارائه توضیحاتی پرداخت و با اشاره به اینکه خاطرات خوشی از یک دهه فعالیت در بازار سرمایه دارد، گفت: افراد بسیار زیادی تلاش کردند تا بازار سرمایه شاهد چنین روزهای باشکوهی باشد.
وی در ادامه افزود: در این سال‌ها بازار سرمایه پیشرفت قابل توجهی هم از لحاظ کیفی و هم کمی تجربه کرده است؛ این توسعه نتیجه تلاش تمامی ارکان بازار سرمایه است. به گفته قالیباف، افزایش ارزش بازار، رشد نقدینگی، افزایش نقدشوندگی، ورود ابزارهای جدید مالی و نهادهای نوین، دسترسی آنلاین و استقرار سامانه معاملاتی جدید از جمله اقدامات صورت گرفته طی سال‌های اخیر است. وی در ادامه با اظهار این مطلب که سرمایه اولیه شرکت بورس ۱۵ میلیارد تومان بود که در حال حاضر به ۱۵۰ میلیارد تومان رسیده است، گفت: در همین راستا شاهد رشد ارزش بازار سهام نیز بوده‌ایم.
قالیباف در ادامه یکی دیگر از اقدامات مهم که در حال نهایی شدن است را ساختمان جدید شرکت بورس عنوان کرد و گفت: ساختمان جدید با دیتاسنتر مناسبی در حال تکمیل است. بر این اساس شرکت بورس به زودی به ساختمان جدید منتقل خواهد شد. وی ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات مهم در این سال‌ها، اجرای اصل ۴۴ بود. به‌طوری‌که همراستا با این موضوع بزرگ‌ترین واگذاری دولتی با ورود شرکت مخابرات و بزرگ‌ترین عرضه شرکت خصوصی یعنی عرضه سهام شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس را در بازار سهام شاهد بودیم.
استفاده هرچه بیشتر از پتانسیل بازار سرمایه
در ادامه این مراسم علی صحرایی، مدیرعامل جدید شرکت بورس اوراق بهادار تهران با اشاره به این مطلب که برنامه‌های گسترده‌ای برای توسعه بازار سرمایه ترسیم شده، گفت: بی‌شک دستیابی به اهداف ترسیمی و برنامه‌های اعلام‌شده در سایه مشارکت و همدلی ارکان عملیات بازار محقق خواهد شد. وی ادامه داد: در حالی نقدینگی کنونی کشور بالغ بر ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان است که با برنامه‌های ترسیم شده، بخشی از این رقم به سمت بازار سرمایه هدایت خواهد شد.
صحرایی در ادامه با اظهار این مطلب که یکی از واقعیت‌های انکارناپذیر امروز جهان صنعتی و از نیازهای اصل اقتصاد کشور، لزوم سودآور بودن بنگاه‌های اقتصادی، صنایع و کارخانه‌ها است، گفت: در سایه این عوامل شاهد شکوفایی اقتصادی خواهیم بود. بدیهی است که برای ایجاد، حفظ و تداوم وضعیت سودآوری باید منابع مالی ارزان‌قیمت و سهل‌الوصول به اندازه کافی در اختیار سازمان‌های اقتصادی قرار گیرد. لازمه این موضوع شناخت انواع راه‌های تامین مالی و بازارهای عرضه‌کننده منابع مالی است.
مدیرعامل شرکت بورس ادامه داد: نقش اصلی بورس‌ها تامین‌مالی است؛ طبق آمارهای سال ۹۶ تنها بیش از ۸ هزار میلیارد تومان از منابع موردنیاز اقتصاد کشور در بازار سرمایه تامین شده است. در این زمینه با افزایش پذیرش شرکت‌های جدید در صنایع مختلف و با ارتقای کیفیت پذیرش‌ها می‌توان بخشی از تامین‌مالی مورد نیاز را انجام داد. به‌ویژه با وجود نقدینگی فراوان در جامعه که امروز به بیش از ۱۶۰۰هزار میلیارد تومان رسیده است، نیاز به استفاده از پتانسیل‌های بازار سرمایه بیش از گذشته نمایان است.
نگاهی به برنامه‌های جدید
صحرایی در ادامه به برنامه‌های جدید شرکت بورس در حوزه‌های مختلف اشاره کرد و با اشاره به اقدامات عملیاتی گفت: شفافیت به‌عنوان حلقه اطمینان‌بخش در بازارهای مالی است که این دو موضوع در طی سال‌های اخیر از طریق الکترونیکی کردن و کاهش واسطه‌ها در انتشار اطلاعات تا حدودی پوشش داده شده است.
وی ادامه داد: این روند با اقدامات برنامه‌ریزی‌شده که عمدتا بر تقویت بخش نظارتی و افزایش کنترل‌های داخلی استوار است، می‌تواند مکانیزم کارآ و اثربخش شفافیت بازار سرمایه را در فضای اقتصادی کشور، بیش از گذشته مطرح سازد.
صحرایی در ادامه به ایجاد بسترهای جدید برای ارتقای سطح درآمدزایی بورس تهران اشاره کرد و گفت: متنوع‌سازی منابع درآمدی شرکت و پایدارسازی آنها، هدف دیگری است که می‌تواند با اتکا به ظرفیت‌های اطلاعاتی و نرم‌‌افزاری با رویکرد ارتقای تعاملات بین‌المللی، امکان اجرایی شدن داشته باشد. به گفته صحرایی، افزایش ضریب نفوذ بورس در سطوح تصمیم‌گیری کشور از دیگر اقدامات خواهد بود؛ به‌طوری‌که یکی از مسائل عمده بازار سرمایه کشور، شناخت کمتر برخی سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران از نتایج تصمیمات خود بر درآمد و سودآوری شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه است.
در سال‌های گذشته تعاملات مثبتی با نهادهای تصمیم‌گیرنده برقرار شده که نیازمند ارتقای بهبود مستمر آن از طریق تولید گزارش‌های کارشناسی و ارائه راهکارهای سیستماتیک و مستمر هستیم.
صحرایی تحقیق و توسعه با هدف الگوبرداری و بومی‌سازی را از دیگر اقدامات مهم دانست و گفت: ضروری است امروزه با استفاده از ظرفیت‌های بخش تحقیق و توسعه شرکت با الگوگیری از تجربیات جهانی و بومی‌سازی براساس نیازهای ملی و فرهنگی خود الگوبرداری هوشمندانه‌ای داشته باشیم.
به گفته این مقام مسوول، مطالعه و معرفی ابزارهای جدید با هدف متنوع‌سازی سبد ابزارهای مالی موجود با اولویت‌دهی به راه‌اندازی انواع ابزار مشتقه در کنار توسعه موازی زیرساخت‌های IT می‌تواند بازار سرمایه را به‌عنوان یکی از متنوع‌ترین و در دسترس‌ترین بازارهای هدف برای سرمایه‌گذاران معرفی کند.
بهبود فرآیند حوزه پذیرش
صحرایی در ادامه بهبود فرآیند حوزه پذیرش را مدنظر قرار داد و گفت: افزایش سرعت با حفظ کیفیت پذیرش‌ها در جهت رشد اندازه بازار و کمک به تامین مالی بخش عمومی که با توجه به جذاب بودن این دسته از واگذاری‌ها موجب افزایش جذب نقدینگی جامعه خواهد شد. این مهم با بازنگری در برخی دستورالعمل‌ها و رویه‌ها و همچنین همکاری و نقش‌آفرینی نهادهای واسط چون شرکت‌های مشاور پذیرش و موسسات رتبه‌بندی اعتباری، می‌تواند باعث رشد کمی و کیفی، ناشران بورسی و پذیرش ابزارهای مالی متنوع شود.
وی ادامه داد: همچنین در حوزه نظارت بر کارگزاران نیز برقراری ارتباط سیستماتیک میان بورس تهران و کارگزاران از طریق ایجاد تغییرات ساختاری در نحوه نظارت و ارزیابی و همچنین تعدیل برخی مفاد قانونی، از جمله سرفصل‌های عمده‌ای است که بورس تهران برای افزایش اثربخشی و کارآیی فعالیت کارگزاران در بازار سرمایه در نظر دارد. به گفته صحرایی، افزایش نقش تالارهای منطقه‌ای و نظارت بر بازار سرمایه از دیگر حوزه‌ها و اقدامات مهم است.
حوزه بین‌الملل
صحرایی در ادامه به توسعه حوزه بین‌الملل اشاره کرد و گفت: استفاده از ظرفیت تفاهم‌نامه‌های منعقد شده با بورس‌های جهانی به منظور ایجاد فرصت‌های تازه برای بین‌المللی شدن بورس تهران از طریق پذیرش‌های دوگانه (Dual Lisring) و برگزاری رویدادهای حرفه‌ای با هدف معرفی جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در ایران (Road Show) در کنار توسعه عضویت در مجامع حرفه‌ای بین‌المللی، مسیری است که با جدیتی بیش از گذشته پیگیری خواهد شد. وی در ادامه تاکید کرد: همچنین حوزه سرمایه انسانی نیز به‌عنوان یکی از محورهای اساسی برنامه‌های توسعه‌ای در بورس مورد توجه ویژه قرار دارد.
اقدامات ۴۰گانه توسعه بورس
شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در مراسم تودیع و معارفه رئیس شرکت بورس عنوان کرد: بهره‌وری و نوآوری تنها کلید اقتصادها برای موفقیت است و فعالان بازار سرمایه باید بر اساس سودآوری شرکت‌ها منابع خود را اختصاص دهند.وی ادامه داد: در دو سال و سه‌ماه گذشته، ۴۰ مورد اقدام اساسی انجام شده است. برقراری روش بوک بیلدینگ برای عرضه‌های اولیه، کاهش زمان توقف و بازگشایی نمادها، راه‌اندازی وارانت، توسعه بازار بدهی، ورود ابزارهای جدید معاملاتی اسلامی، اختیار خرید و فروش استقراضی و... تنها بخشی از این اقدامات بوده است.
محمدی با اشاره به اینکه حجم معاملات در چهار بورس از سال ۹۴ تا به امروز رشد چشمگیری داشته است، گفت: حجم معاملات در ۴ بازار سرمایه در سال ۹۴، ۱۲۵ هزار میلیارد تومان، در سال ۹۵، ۱۹۵ هزار میلیارد تومان، در سال ۹۶، ۲۴۷ هزار میلیارد تومان و در سال ۹۷ تا به امروز ۲۶۰ هزار میلیارد تومان است. موضوعی که نشان از افزایش سهم بازار سرمایه نسبت به تولید ناخالص داخلی دارد. البته در این راستا نباید ورود و طراحی ابزارهای جدید معاملاتی، تنوع‌بخشی به ابزارها و هدایت سرمایه‌گذاران جدید به ورود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری را نادیده گرفت.
وی افزود: برای ادامه رشد این بازارها باید ابزارهای مالی مختلف معرفی شود و همچنین باید تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری را در نظر بگیریم. وی ادامه داد: اگر کسی بخواهد در اطلاعات دستکاری انجام بدهد، جرم است و ما با این افراد برخورد می‌کنیم. آرامش بازار سرمایه مهم‌ترین اصلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ارزش بازار سرمایه ۹۵۰ هزار میلیارد تومان است، گفت: باید شفافیت در بازار سرمایه مورد توجه همه باشد تا به این ترتیب اعتماد مردم را جلب کنیم و در صورتی‌که فردی کار خطایی انجام دهد، برخورد می‌کنیم. سازمان بورس تلاش دارد که فضای بازار سرمایه آرامش داشته باشد. باید کمک شود انسجام بازار سرمایه حفظ شود. محمدی ادامه داد: مدیران ما باید مدیران بهره‌وری و نوآوری باشند و سازمان بورس تصمیم گرفته شرکت‌هایی را که بهره‌وری بالایی دارند، در اولویت تسریع کاری قرار دهد و همچنین کانال سبزی برای این شرکت‌ها ایجاد کند.
لزوم استفاده از پتانسیل بازار سرمایه
محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این جلسه تاکید کرد: بازار سرمایه به‌عنوان بازاری موثر و حرفه‌ای در عملکرد اقتصاد کشور است که جای تقدیر دارد.
وی ادامه داد: اگر پیش از این به‌طور سنتی ساختار تامین مالی در اقتصاد کشور را مبنی بر بازار پول می‌دانستیم، امروز واقعیت این است که این حوزه با مشکلات فراوانی همراه است. به این ترتیب در این شرایط توجه به بازار سرمایه از اهمیت بالاتری برخوردار است.
پورابراهیمی تصریح کرد: حجم نقدینگی در اقتصاد کشور نیز از شرایط مشابهی برخوردار است. واقعت این است که حجم کنونی نقدینگی در کشور تنها از طریق بازار سرمایه قابل مهار است و این ضرورت پرداختن به این بازار را پررنگ‌تر می‌کند. به عبارتی دیگر تنها محل به‌کارگیری نقدینگی کنونی در اقتصاد و رسیدن به تولید واقعی، استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه است.
وی افزود: معافیت‌های مربوط به افزایش سرمایه از محل سود انباشته، معافیت‌های مالیاتی و اقدامات دیگری نیز می‌تواند برای توسعه و ارتقای بازار سرمایه در سطح کلان اقتصاد صورت گیرد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: بازار سرمایه می‌تواند در حوزه‌های کلان کشور و بخش‌های اثرگذار جامعه نقش پررنگ‌تری داشته باشد، از این‌رو نظارت بر بازار سرمایه، اطلاعات غلط، عدم افشای اطلاعات یا هر موردی که فضای معاملاتی را تحت‌تاثیر قرار دهد باید پیگیری شود. اما در حال حاضر فضای مجازی هم به این موارد اضافه شده که باید به نقش شایعات، فضای بیرونی و روانی توجه شود.
وی ادامه داد: طبیعتا انتظار این است که فضا و پتانسیل بازار سرمایه گسترش یابد.ایجاد بازارهای جدید یکی از اقدامات مهم و مناسب در این زمینه است. امروز دولت برای فروش نفت دچار محدودیت‌هایی شده است. ما از سال‌ها قبل پیشنهاد خروج فروش نفت از مکانیزم مزبور را دادیم. در گذشته بیش از ۱۰ بار عرضه نفت در حوزه بازار سرمایه صورت گرفت اما به دلیل قیمت بالا، معامله صورت نگرفت.
پورابراهیمی تصریح کرد: باید توجه داشت یکی از راهکارهای مناسب برای خروج از بحران‌ها و تحریم‌های کنونی، فروش نفت از طریق پتانسیل بازار سرمایه است که باید به‌طور دقیق و سریع پیگیری شود. امیدواریم با تلاش‌های صورت گرفته و در حال پیگیری، توسعه بازار سرمایه با جدیت بیشتری دنبال شود.